In een Twitterdraadje geeft UGent-rector Rik Van de Walle aan dat Tom Van Grieken meningen vertolkt die "moeten worden gehoord". Hoe ongelukkig deze uitspraak is, wordt in deze opinie uiteengezet.
Geachte rector Van de Walle,
Verontwaardiging is geen duurzame emotie, en ad hominem-retoriek is evenmin constructief. Maar we richten ons hier niet tot Rik, de mens, maar tot Rik, de rector. We richten ons tot Rik de rector in de context van een groeiende golf van extreemrechts gedachtegoed, die ook ons land niet spaart. Onze verontwaardiging valt derhalve niet los te zien van, bijvoorbeeld, de groei van extreemrechts terrorisme. U bezit het privilege om iemand te zijn waarnaar wordt geluisterd. Velen, waaronder mensen die beter geplaatst zijn om in dergelijke gevoelige zaken 'controversiële standpunten' in te nemen, hebben dat platform niet. Het is daarom spijtig dat u in uw tweets juist aandacht geeft aan mensen die al genoeg spreektijd krijgen.
U bent onze rector, maar ook de rector van een universiteit waarrond Schild & Vrienden kon vertoeven en groeien, de rector van een universiteit die zich nu als inclusieve omgeving wil tonen en stappen onderneemt in die richting. U bent ook een rector die hamert op de rijkdom van wetenschappelijk onderzoek – in uw positie heel logisch. U zei dan ook: "Als je als universiteit of als (vice)rector al niet meer de stem van de wetenschap zou volgen, wie gaat ze dan wel nog volgen?"
Vanwaar de dringende noodzaak om steun te verlenen aan (de uitspraak van) Tom Van Grieken, op een platform dat zich niet leent tot nuance?
Het is die vraag die we u vandaag stellen. Waarom verliest de wetenschappelijke methodologie plots aan kracht in uw discours, net nu we pal in een urgente extreemrechtse dreiging zitten? Vanwaar de dringende noodzaak om steun te verlenen aan (de uitspraak van) Tom Van Grieken, op een socialmediaplatform dat zich niet leent tot nuance, wat u heel goed weet? Vanwaar het vertrouwen in de waarachtigheid van Van Grieken als die verkondigt "geweld te veroordelen"? Er kan in de wetenschap alleen met volle zekerheid van waarachtigheid gesproken worden als er keer op keer bewijs wordt geleverd. Dit ontbreekt bij Van Grieken en bij een partij als Vlaams Belang in het algemeen. Erger nog, er is voldoende tegenbewijs: de verwelkomende houding van de media en andere partijen als het gaat om extreemrechts, draagt bij aan de bloei van dat gedachtegoed.
In uw Twitterdraadje zegt u, verwijzend naar Tom Van Grieken: "U vertolkte meningen die publiek mogen – en wat mij betreft zelfs moéten – worden vertolkt". Het ontbreekt extreemrechts nochtans niet aan een platform: kijk maar naar de exorbitante bedragen die Vlaams Belang uitgeeft om hun boodschap op sociale media te verspreiden, of hun regelmatige aanwezigheid in programma's zoals 'De Afspraak'. U verwijst naar de Facebookgroep die gemaakt is ter ere van de onvindbare extremist Jürgen. In hetzelfde draadje zegt u zowel dat die meningen een plaats moeten krijgen, maar dat we ook moeten oppassen voor écht extremisme. Een partij die duidelijk racistische, queerfobische en seksistische meningen verkondigt, zien wij als extremistisch.
We vragen ons af wat u als echt extremisme beschouwt?
We vragen ons af wat u als echt extremisme beschouwt? Wanneer er tastbare wapens in het spel zijn? Wat zou u zeggen tegen uw BPOC-studenten (Black and People Of Color, red.) of tegen uw studenten met een queer identiteit en/of met een niet-christelijk geloof? Die kunnen u namelijk verschillende verhalen vertellen over microagressie en alledaags discriminerend geweld. Extremisme begint niet bij een man die zich met wapens in een bos verschuilt. Het begint bij gevaarlijke meningen die genormaliseerd worden. Als dit als een 'emotioneel' discours klinkt, dan is dat omdat het over mensen gaat, waaronder úw studenten.
We vrezen dat uw tweets, die in klare taal zeggen dat Tom Van Grieken moet gehoord worden, door de verkeerde mensen worden opgepikt. Dus we kaatsen de bal dan graag terug. Als rector van de Universiteit Gent bent u een belangrijke stem in het maatschappelijke debat. Als u meent wat u zegt over het veroordelen van geweld en extremisme, doe dit dan. Ondubbelzinnig, zonder enig voorbehoud, om het met uw eigen woorden te zeggen. In reacties op kritieken, vermeldt u dat u Tom Van Grieken net vraagt om actie. Daar begint u echter uw betoog niet mee. Al is uw intentie goed, de oproep voor geweldloosheid is maar de helft van uw boodschap. Het andere deel waarin extreemrechtse meningen als nuttig worden beschouwd, kan gevaarlijk bemoedigend zijn voor extremisten.
Luisteren naar de verontwaardiging die aan de basis ligt van extreemrechtse sympathieën, is niet hetzelfde als Tom Van Grieken een luidspreker aanbieden
Het centristische argument dat 'beide kanten moeten worden gehoord' is mooi in theorie, maar in praktijk zijn het juist de gemarginaliseerde stemmen die nog steeds – zoals het woord het zegt – gemarginaliseerd blijven. In een tweet die Tom Van Grieken zelf geretweet heeft, lezen we duidelijk: "1 op de 4 mensen die je tegenkomt, stemt Vlaams Belang". Het idee dat hun mening niet gehoord wordt, is een mythe die door hen zelf verspreid wordt. Vaak in dezelfde adem als het subtiele dreigement dat ze overal zitten. Als u deze tweets verstuurde in een poging om 'pluralistisch' over te komen, of uit een vrees om in één specifiek deeltje van het politiek spectrum te worden gepropt, dan doet u dat op de kap van mensen die dagelijks de hete, gewelddadige adem van extreemrechts voelen. Want dat is extreemrechts: gewelddadig. In woorden, maar ook in daden en het vergoelijken ervan. Vanuit welke maatstaf u gelooft dat Van Grieken effectief 'geweld afkeurt', is ons dus volstrekt onduidelijk.
Luisteren naar de verontwaardiging die aan de basis ligt van extreemrechtse sympathieën, is niet hetzelfde als Tom Van Grieken een luidspreker aanbieden. We geloven liefst dat dat niet uw intentie was, maar dat is wel wat er gebeurt door zo'n tweets.
Met respectvolle groeten,
Twee bezorgde studenten.
Reactie Rik Van de Walle
Ondertussen reageerde Rik Van de Walle via Twitter op dit opiniestuk. U vindt zijn antwoord terug via deze link.
Reacties
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
(Geen onderwerp)
Reactie toevoegen