Lijkt je lief je niet aan te voelen? Zit hij tot een gat in de nacht op café? Of weet cupido maar niet raak te schieten? Date eens een robot!
Psychiater Nils Verbeeck was nog geen 24 uur terug van zijn tripje naar ’t Vaticaan - hij moest er praten over seksueel misbruik binnen de kerk - en hij werd al verwacht op onze redactie. Ongetwijfeld zal deze laatste stop een stuk verlichtender geweest zijn. Er volgde een anderhalf uur durend interview over robots, liefde en of dit al dan niet een oplossing voor pedofilie kan bieden.
Kan u uw rol eens toelichten in deze technologische evolutie rond (seks)robots? Bekijkt u het psychologische of eerder het functionele aspect?
"Als psychiater ben ik gewoon om alles te benaderen vanuit diverse gezichtspunten, namelijk biologisch, psychologisch, sociaal en ethisch-filosofisch. In eerste instantie staat de mens terughoudend tegenover nieuwe technologie. Als je zegt dat de mogelijkheid bestaat om elektronica in het menselijk lichaam te corporeren, dan zal men hier niet achter staan. Tegelijk is de pacemaker hier eveneens een toepassing van - en niemand is daar tegen. We lopen ook met van die apparaatjes rond (al wijzend naar zijn fitbit) die onze levensfuncties meten. Stel nu dat door het meten van uw hartritme, uw zweetsecretie en uw pols, parameters worden bekomen die worden doorgegeven aan een menselijke robot of androïde en zij die door hun artificiële intelligentie kunnen interpreteren en hierdoor op je gemoedstoestand kunnen inspelen. Vanuit diezelfde registratie zouden ze ook kunnen merken of je opgewonden bent en je eventueel trachten te verleiden en uitnodigen tot seks. Maar als psychiater zie ik ook de nadelen van deze veranderingen. Sommige mensen vervreemden van de maatschappij omdat ze zich zodanig inleven in de virtuele wereld.
Ik ben gespecialiseerd in de behandeling van mensen die seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben gesteld. Op zeker ogenblik werden virtuele kinderpornografie en kinderseksrobots vanuit de Vlaamse universitaire wereld voorgesteld als mogelijke oplossing voor pedofilie. Dat ze, indien je in een substituut voorziet, mogelijk geen kinderen meer zouden misbruiken. Op dat moment ben ik mij gaan verdiepen in dit onderwerp en stelde tot mijn verwondering vast dat Japan en Amerika hier reeds vergevorderd in waren. Ik was in eerste instantie geschrokken en vond dat we in Europa best op voorhand eens nadenken over het onderwerp. Als we zeggen dat je in onze maatschappij geen seks mag hebben met kinderen, maar we laten wel virtuele kinderpornografie en seksrobots toe, dan is dat een dubbele moraal. Daarnaast weten we allemaal welk effect reclame kan hebben op ons gedrag. Er zijn studies die aantonen dat een groot deel van de mensen in eerste instantie niet opgewonden geraakt door te kijken naar kinderpornografie, maar na maanden kijken worden ze dat wel. Is er geen gevaar dat deze kinderseksrobots sommigen van kijken naar actie doen overstappen?"
"Is er geen gevaar dat deze kinderseksrobots sommigen van kijken naar actie doen overstappen?"
Een vraagje over artificiële intelligentie: zal de robot kunnen beschikken over een eigen wil? Of wordt deze enkel geacht de bevelen van de eigenaar op te volgen?
“Naar mijn gevoel is artificiële intelligentie iets dat een eigen leven kan beginnen leiden. Nu zijn er al schaakcomputers die kunnen winnen van de beste schakers ter wereld. Dat berust niet enkel op een patroon, maar op een leerproces dat verder kan evolueren. Als er een leerproces bestaat op niveau van het denken, dan kan dit misschien in de toekomst ook op emotioneel niveau. We maken nu al bepaalde dingen, zoals eiwitten, zonder dat we weten wat de gevolgen kunnen zijn. Zo zou er iets kunnen ontstaan dat op zichzelf zodanig snel reproduceert dat we niet meer weten hoe we dat kunnen stoppen. Bij die artificiële intelligentie weten we ook niet hoe ver dat kan gaan. We weten bij de mens zelf nog niet wat dat precies is, die eigen wil.”
De titel van uw bespreking is 'Liefde en seks tussen mens en robot'. Hoe kan een mens verliefd worden op een robot?
“Ik zal de vraag terugstellen. Als jij verliefd wordt op iemand anders, wat maakt dat jij daar verliefd op wordt? Je wordt verliefd op iemand omdat die je aanspreekt op een bepaalde manier. Maar als je kijkt naar de evolutie bestaat verliefdheid er sterk uit dat de andere moet tegemoet komen aan je verlangens. Iemand die jou aanvoelt, daar word je verliefd op. Ik bedoel, in ons mag er dan iets chemisch gebeuren, maar het is niet de chemie van de andere die ons verliefd maakt. Het is belangrijker dat je een goed gesprek kan voeren, dat je dezelfde interesseses hebt. Kortom, dat de persoonlijkheid van de andere je aanspreekt en dat hij of zij daarenboven de fysieke uitstraling heeft die je verkiest. Een androïde kan geprogrammeerd worden op basis van alle kenmerken die voor jou belangrijk zijn. Dat brengt met zich mee dat er een grotere mogelijkheid bestaat om een partner te vinden die aan jouw wensen voldoet. Dus zie je een argument om het niet te proberen met een androïde? Behalve dan dat je weet dat het een androïde is?"
“In ons mag er dan iets chemisch gebeuren, maar het is niet die chemie die je verliefd maakt”
Om terug te komen op de inzetting van kinderseksrobots bij mensen met pedofiele fantasieën: schuilt er geen gevaar in? Is het niet beter om van begin af aan te zeggen dat ze 'slechte mensen' zijn?
“Slechte mensen? Ik zou niet zeggen dat het per definitie slechte mensen zijn. Slecht gedrag wil niet zeggen dat die mensen die het stellen slecht zijn en omgekeerd wil goed gedrag niet zeggen dat dat daarom goede mensen zijn. Daarnaast maken wij in onze maatschappij een onderscheid in het veroordelen van fantasie en het veroordelen van gedragingen. We kunnen niet verbieden dat mensen een fantasie hebben, maar we moeten het wel verbieden om bepaalde fantasieën tot uiting te brengen. Er zijn momenteel mensen die wel pedofiele fantasieën hebben, maar toch geen feiten plegen op kinderen. Voor sommigen zouden deze kinderseksrobots een hulpmiddel kunnen zijn om hun fantasie iets meer leven in te roepen, al betreft dit slechts een kleine groep. Wat ik mij dan afvraag, is dat we door deze kinderseksrobots toe te laten in de toekomst, we misschien iets opwekken dat we beter hadden vermeden. Is het wel verstandig om elke fantasie realistisch te maken?”
Reactie toevoegen