Mentaal welzijn in crisistijden: UGent-studenten getuigen

“Ik ween veel en voel me eenzaam, gestresseerd en verdrietig. Ik vrees door de situatie ook niet te kunnen afstuderen.”

Onderzoek bevestigt dat de coronamaatregelen allesbehalve positief zijn voor het welbevinden van studenten. Eerstejaars vrezen te falen, praktijkgerichte opleidingen worden compleet overhoop gegooid en perfectionisten verlaten hun bureau niet meer. Waar liggen de pijnpunten, hoe kijken de studenten er zelf naar en wie trekt aan de alarmbel?

Jongeren rapporteren in deze coronacrisis significant meer gevoelens van angst, depressie, stress en eenzaamheid dan andere leeftijdsgroepen. Dit valt te concluderen uit een onderzoek van vier UGent-onderzoekers over de gevolgen van de coronacrisis op mentale gezondheid, werk en relaties. In een voorgaand artikel vertelde professor Koen Ponnet al dat angst en depressieve gevoelens in normale tijden meer voorkomen bij ouderen. Daarnaast geven jongeren nu ook significant meer dan ouderen relatiestress en verbale agressie aan tussen zichzelf en hun partner. Op vlak van studiedruk tenslotte blijken vrouwen meer bijkomende stress te ervaren dan mannen.

Een studente getuigt: “Ik heb een moeilijke thuissituatie, maar het was eerst geen optie om op kot te blijven. Weer thuis zijn heeft heel veel energie gevergd, en ondertussen werden we gebombardeerd met werk. Het was alsof ik twee fulltime jobs moest combineren: jongleren met veel werk enerzijds en de moeilijke omstandigheden waarin ik me bevond anderzijds.”

Mentale moeilijkheden

Ook Teleblok onderzocht de invloed van de coronacrisis op het welzijn en focuste daarbij specifiek op studenten. In hun resultaten valt te lezen dat bijna 4 op 5 studenten zich zorgen maken over hun studies door de maatregelen die momenteel van kracht zijn. Ook hierbij blijkt dat vrouwen zich meer zorgen maken dan hun mannelijke medestudenten. 

Maar liefst 28 % van de studenten vreest niet te kunnen slagen door de maatregelen. Bij de eerstejaarsstudenten bedraagt dat zelfs 36 %. Iets meer dan de helft van de studenten geeft aan het studeren meer uit te stellen dan voor de crisis. Dezelfde hoeveelheid voelt zich minder gelukkig, heeft minder het gevoel zinvol bezig te zijn en voelt zich alleen. 

Maar liefst 28 % van de studenten vreest niet te kunnen slagen door de maatregelen

Celine, masterstudente milieutechnologie, getuigt: “Ikzelf voel me sommige dagen goed en andere dagen enorm slecht. Over het algemeen ben ik zeker minder efficiënt. Daarnaast heb ik al echte paniekaanvallen gehad. Dat had ik nog nooit zo zwaar en zo vaak. Ik ween veel en voel me eenzaam, gestresseerd en verdrietig. Ik vrees door de situatie ook niet te kunnen afstuderen.”

Bijna de helft van de studenten geeft aan dat ze niet voldoende studeren per dag, dat ze zich niet goed kunnen concentreren op hun studies en dat ze geen structuur in hun dag kunnen brengen. Een derde van de studenten ondervindt meer dan anders mentale moeilijkheden. Ook hier geven voornamelijk vrouwelijke respondenten aan zich minder gelukkig te voelen, zich meer zorgen te maken en meer mentale moeilijkheden te ondervinden.

Laurie, studente Diergeneeskunde bevestigt dat: “Ik heb het mentaal sowieso al niet gemakkelijk. Door de situatie word ik de hele dag geconfronteerd met mijn eigen gedachten. Normaal zorgen lessen en vrienden voor afleiding, maar dat valt nu weg. Daarnaast is er zogenaamd meer tijd voor studenten nu om te presteren, maar het wordt, naar mijn gevoel, nog erg onderschat hoe tijdrovend mentale problemen kunnen zijn.”

De Heilige Z in ZAP

Dat studenten meer dan anders mentale moeilijkheden ervaren, is op zich al zorgwekkend. Maar hoe zijn deze cijfers bij UGent-studenten in normale tijden? We vroegen het aan Nicky Vandeghinste, beleidsverantwoordelijke Mentaal Welbevinden van de Gentse Studentenraad. 

“Op het vlak van werkdruk waren de cijfers uit het onderzoek dat we vorig academiejaar hebben gevoerd op zich al dramatisch te noemen. Zo ging toen al 63% van de bevraagde studenten akkoord met de stelling ‘De huidige studiedruk heeft een negatief effect op mijn mentaal welbevinden’. Ook vond meer dan de helft van de respondenten dat de verwachtingen van de professoren te hoog lagen. Het gaat dus veeleer om een structureel probleem dat door de crisis uitvergroot wordt dan om een nieuw probleem”, aldus Nicky. 

“Het gaat veeleer om een structureel probleem dat door de crisis uitvergroot wordt dan om een nieuw probleem”

Over het structurele karakter van dat probleem getuigt een student. “De Z in ZAP is heilig, mijn proffen bevestigen dat. Het zelfstandig academisch personeel heeft veel zelf te beslissen. Daarnaast wordt onderzoek aan onze universiteit meer beloond dan onderwijs, dat is niets nieuws.”

Daarnaast zijn er uiteraard ook nieuwe pijnpunten door de corona-maatregelen. Nicky verduidelijkt: “Signalen die momenteel mijn richting uitkomen, gaan vaak over richtingen met veel praktijklessen. Die worden nu vervangen door taken, maar die zijn soms zwaarder dan de originele lessen. Daarnaast zijn studenten in deze lockdown ook algemeen minder productief. De druk opdrijven heeft dus geen zin, er moet eerder afgebouwd worden. De onderwijsraad en de directie onderwijsaangelegenheden hebben aan de lesgevers al laten weten dat de werkdruk omlaag mag. Het is nu dus aan hen, maar we merken dat veel lesgevers heel erg vasthouden aan hun originele leerstof”, vertelt ze. 

“We krijgen enorm veel vervangtaken die qua werkdruk totaal niet evenredig zijn met wat eerst voorzien was”

Studenten uit die praktijkgerichte opleidingen bevestigen dat. “Wij konden geen stage meer lopen in onze originele scholen, waardoor we zelf op zoek moesten gaan naar nieuwe scholen en mentoren die ons online stageopdrachten wilden geven. Dat is tien keer meer werk dan een gewone les geven en het was heel moeilijk om aan opdrachten te geraken”, aldus een studente uit de educatieve master. Een studente uit de master meertalige communicatie vult aan: “Ik heb veel vakken met permanente evaluatie, dus die lessen vallen weg. We krijgen enorm veel vervangtaken die qua werkdruk totaal niet evenredig zijn met wat eerst voorzien was.” 

Nicky Vandeghinste van de Gentse Studentenraad legt verder ook uit hoe je als student zelf aan de alarmbel kan trekken: “Als je als student vindt dat het voor een bepaald vak de spuigaten uitloopt, kan je daarvoor terecht bij de studentenvertegenwoordigers die zetelen in de opleidingscommissie. Deze commissie bestaat voor elke richting en de studenten die erin zetelen zijn telkens te vinden op de website van de UGent. Aangezien deze commissie het dichtst staat bij zowel de studenten als de lesgevers, zijn zij het meest geschikt om aan de alarmbel te trekken.”

 Praten en productieve uren

Bij het lezen van voorgaande cijfers zou je vermoeden dat de studentenpsychologen de vraag niet meer bij kunnen houden. Dat blijkt echter niet het geval. Studentenpsycholoog Annick Eelbode verduidelijkt: “Aan het begin van de maatregelen vielen de aanmeldingen even stil. Studenten waren nog afwachtend en volgens ons vooral bezig met zich aan te passen aan de situatie. Momenteel komen de aanmeldingen opnieuw binnen, maar de hoeveelheid is dezelfde als anders in deze periode.” 

Bieke De Waele van Start To Talk bevestigt dat: “Wij organiseren elke maand aan praatgroep voor en door studenten. Daarin praten we in een veilige omgeving over mentaal (on)welzijn. Tijdens de lockdown bieden we de sessies virtueel aan. Daarbij hebben we zeker wat participanten, maar niet meteen een opvallende stijging. Er wordt nu uiteraard meer gepraat over de coronacrisis en de gevolgen. Velen missen structuur en hun dierbaren.”

Volgens de studentenpsychologen is de aard van de problemen verder niet veranderd. “De problematieken kunnen nu uitvergroot worden door de situatie, maar op zich zijn er geen andere of nieuwe problemen. Op studievlak gaan uitstellers soms nog meer uitstellen omwille van het vals gevoel van meer tijd te hebben, maar voor perfectionistische studenten kan deze periode dan net meer rust brengen omdat ze zich nu enkel kunnen focussen op het studeren.”

Laurie, studente Diergeneeskunde bevestigt dat ze deze tijd wil benutten om de lessen uitgebreider aan te pakken. “Ik ben zelf erg perfectionistisch en ik wil de lessen dan ook zo goed mogelijk doen. De lesopnames wil ik nu erg precies verwerken. Daardoor neemt een les van 75 minuten nu 2 uur in beslag. Ik vind het erg moeilijk om notities momenteel ‘goed genoeg’ te vinden.”

“Het is niet omdat er meer tijd is, dat je plots alles tot in de puntjes moet kennen”

Studentenpsycholoog Annick herkent deze neiging: “Het gevaar bij perfectionisten blijft wel dat ze denken heel de dag te moeten gebruiken om te studeren en geen tijd meer nemen om te ontspannen. Dat geldt uiteraard voor veel studenten. Het is niet omdat er meer tijd is, dat je plots alles tot in de puntjes moet kennen. Sommige studenten zijn nu al aan het studeren alsof ze in de blok zitten, maar dat doe je in een normaal academiejaar ook niet. Ze moeten weer ‘slimmer’ studeren; meer selecteren wat wel en niet belangrijk is en meer begrijpen. Het is dus beter om in deze periode nog kort en krachtig te studeren en de productiefste uren van de dag te benutten, maar ook genoeg pauze te nemen. Je mag jezelf gerust een paar verlofdagen opleggen, daar moet je je niet schuldig over voelen. Het moeilijke is dat dat beslissingen zijn die studenten niet graag nemen.”

Studenten die het moeilijk hebben kunnen terecht bij volgende initiatieven:

 

contentingent.be - Alles over psychologische ondersteuning voor Gentse studenten.

Start To Talk  - Wekelijks online praatsessies voor en door studenten. Vooraf inschrijven.

Uforasite student@ warmUGent - Overzicht van initiatieven voor UGent-studenten in deze periode.

Studentenpsychologen - Online groepssessies, individuele gesprekken en filmpjes over efficiënt studeren op
student@ warmUGent.

0
Gemiddeld: 5 (3 stemmen)

Reactie toevoegen