Recent schreef mijn goeie vriend en collega pseudo-journalist Antoon Van Ryckeghem een opiniestuk, waarin hij het opnam voor de tweet van Geert Noels. Hij had het al voorspeld in zijn inleiding, maar bij het lezen van zijn opiniestuk ging ik niet volledig akkoord met zijn visie op het conflict tussen macro-econoom Noels en de brossers. Aangezien uw welbeminde Schamper uiteraard het toonbeeld van een pluralistisch blad is, besloot ik daarom een reactie te schrijven op zijn column.
Allereerste: een schets van de beruchte tweet. Enkele weken geleden, toen Anuna en trawanten voor de eerste keer bekend maakten dat ze hun donderdagen vanaf nu al stakend zouden doorbrengen, plaatste meneer Noels een foto van een met afval bezaaide festival weide met daarbij de hastag '#brossenvoorhetklimaat'. De vraag was duidelijk: "Hoe kunnen dezelfde kinderen die in hun persoonlijke leven het klimaat naast zich laten liggen nu plots beweren op te komen voor het klimaat? Is dit geen duidelijk teken van de hypocrisie van deze verwende snotneuzen?" De tweet ging al snel viraal, waardoor Noels rap gekatapulteerd werd tot een van de gezichten van de anti-brossers.
Hoewel Antoon in zijn opiniestuk te kennen gaf niet akkoord te gaan met de claim dat we door deze ene daad van hypocrisie heel de beweging in diskrediet zouden mogen trekken, ging hij er wel mee akkoord dat er een dubbele moraal aanwezig was bij de brossers. Wie wil dat zijn opvattingen serieus genomen worden, moet minstens zelf naar die opvattingen handelen. Een uitspraak waarmee ik akkoord ga. Maar is deze opmerking wel relevant als het gaat over de klimaatmarsen?
Is dit geen duidelijk teken van de hypocrisie van deze verwende snotneuzen?
Ten eerste illustreert de tweet van meneer Noels een individualistische visie op klimaatmaatregelen. Hij lijkt ervan uit te gaan dat de klimaatverandering enkel kan worden voorkomen als individuele mensen kleine maatregelen nemen in hun eigen levens. Recycleren, vegetarisch eten en minder met het vliegtuig of de auto reizen zijn daar goede voorbeelden van. Vandaag de dag zijn de meeste mensen zich er echter van bewust dat klimaatverandering een structureel probleem is en dat kleine acties wel goed zijn, maar lang niet volstaan. In onze samenleving is het nog altijd zo dat mensen beloond worden voor handelingen waarmee ze het ecosysteem kapot maken.
Dat neemt natuurlijk niet weg dat wij verwachten dat een ware strijder voor het klimaat al die kleine maatregelen toch in zijn persoonlijke leven zal nemen. We zouden terecht kwaad zijn als het bleek dat pakweg Kristof Calvo iedere week een industriële hoeveelheid vlees eet. Maar dat is enkel omdat meneer Calvo een duidelijke set opvattingen heeft, het partijprogramma van Groen, waarmee hij zich in het publieke debat gemengd heeft. Dat is niet het geval bij de klimaatbrossers. Men moet wel de grootste optimist ooit zijn als hij ervan uitgaat dat 35 000 studenten het op zo veel punten met elkaar eens kunnen zijn.
Het uiten van ongenoegen is een valabel standpunt in een democratie.
Waar staan die klimaatbrossers dan feitelijk voor? Het standpunt dat hen verenigt om iedere donderdag door de straten van Brussel te marcheren is in feite vrij simpel: "Ons klimaatbeleid suckt, fix dat eens alsublieft."Anders gezegd delen zij de opvatting dat we een grondiger klimaatbeleid nodig hebben en dat dit onderwerp meer aandacht verdient van de regering. Over concrete oplossingen spreken zij niet, op een zonderling als Anuna De Wever na, en dat moet ook niet. Het uiten van ongenoegen is een valabel standpunt in een democratie. En daarbij is een top-down beleid rond klimaat, wat ze in feite eisen door zich tot de regering te richten, waarschijnlijk de enige efficiënte manier om een structureel probleem als klimaatverandering aan te pakken.
Wie wil dat zijn opvattingen serieus genomen worden, moet minstens zelf naar die opvattingen handelen. Maar hun beweging heeft zo goed als geen overkoepelende opvattingen. Behalve dan een boze blik naar de overheid en de eis om het anders aan te pakken. Welnu, dan wil dat zeggen dat zij consequent zijn in hun kritiek zolang zij bereid zijn de gevolgen van hun protesten te dragen. Dat zij bereid zijn strengere maatregelen van de regering op te volgen. Dat zij bijvoorbeeld bereid zijn een boete te betalen, mochten ze in de komende jaren een festivalweide nog eens op dergerlijke manier achterlaten. Of dat zij bereid zijn veel meer te betalen voor een vliegticket.
Dat de klimaatverandering een structureel probleem is betekent dat bottom-up acties wel enige symbolische waarde hebben, maar in de praktijk zelden een heel grote impact hebben. Vandaar dan ook dat ik het nogal oneerlijk vindt om deze kinderen, die juist op straat komen voor structurele veranderingen, een schuldgevoel aan te praten door naar hun individuele levens te verwijzen. Die schuldpolitiek is inefficiënt en geeft de groene beweging een onterecht snobistisch imago. Daarbij zijn er een hoop zaken die onze overheid kan doen, die geen offers vragen van gewone burgers. Zoals bijvoorbeeld eens werk maken van goedkoop en goed functionerend openbaar vervoer.
Ze zijn consequent in hun kritiek, zolang ze de gevolgen van hun protesten aanvaarden.
Uiteraard is dit geen betoog tegen vegetariërs of mensen die om ecologische redenen het vliegtuig niet meer nemen. Sterker nog, ik heb diep respect voor mensen die zo consequent hun denken in daden kunnen omzetten. Maar het klimaatdebat is een complexe zaak. Niet iedereen die wenst dit probleem aan te pakken heeft dezelfde standpunten, laat staan in een massaprotest, zoals het geval is bij de brossers. Sterker nog, als de brossers iedere week hun warme klaslokalen achter zich laten en bereid zijn een deel van hun teerbeminde luxe af te staan om het klimaat te redden, dan verdient ook dat niets anders dan mijn diepste respect.
Reactie toevoegen