Winkeldiefstal aan de zelfscankassa moet mogelijk blijven

Jumbo zegt dat het meer dan dubbel zoveel winst zou maken als er nooit gestolen werd aan de zelfscankassa. Dat de keten die winstmarges deels behaalt door zoveel mogelijk te besparen op personeelskosten, vertelt men er niet bij. In de media presenteren supermarkten zichzelf graag als het slachtoffer van deze trend.

In de Verenigde Staten zijn zelfscankassa's al langer gebruikelijk en dus staan de controlesystemen daar al verder in de ontwikkeling. Sommige winkels implementeerden gezichtsherkenning en nummerplaatherkenning, gekoppeld aan een databank met geregistreerde gauwdieven. Die evolutie houden ketens die gevestigd zijn in België goed in de gaten. Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize, gaf toe dat ze in hun winkels 'niet-zichtbare systemen' inzetten, waarover hij geen details mag geven. Albert Heijn wil dan weer inhoudelijk niet ingaan op de maatregelen die het treft wanneer gevraagd wordt naar een patroonherkennend systeem dat ingebouwd zou zitten in de zelfscankassa's. Experts zeggen dat camerabewaking in de toekomst kan worden aangevuld met kunstmatige intelligentie die bewegingen van de consument analyseert.

Je kan niet verwachten dat klanten transparant zijn over wat er in hun winkelmandje ligt, terwijl je zelf niet transparant bent over je spionagesoftware

Je kan niet verwachten dat klanten transparant zijn over wat er in hun winkelmandje ligt, terwijl je zelf niet transparant bent over je spionagesoftware. Winkels maken gebruik van allerhande geslepen marketingtechnieken, maar o wee als je hen, poets wederom poets, probeert te misleiden aan de kassa.

Willen we onze privacy werkelijk opofferen voor totale controle? Deze doorgedreven publieke surveillance zorgt ervoor dat we zelfs in supermarkten niet meer kunnen ontsnappen aan het alziende oog. Het net van privacy sluit zich langzaam om ons heen, de valse beloftes over 'concurrentiële bedrijven' eindigen in ontmenselijking en sociaal wantrouwen.

Winkeldiefstal is daarnaast nauw verbonden aan social misery. Hoe groter de socio-economische ongelijkheid, hoe vaker winkeldiefstal voorkomt. Elk rapport toont aan dat de ongelijkheid stijgt en dat steeds meer huishoudens het moeilijker krijgen om basisproducten te betalen. Veel winkeldieven doen dat niet voor de lol, maar uit noodzaak. Doe dáár dus iets aan, in plaats van die mensen nog dieper in de put te duwen met strengere controles en bijhorende sancties.

Winkeldiefstal aan de zelfscankassa moet mogelijk blijven. Als symbolisch verzet tegen de almacht van lobbygroepen. Om te tonen dat ze niet zomaar kunnen knippen in hun personeelsbestand. Om ervoor te zorgen dat winkelen niet vervelt tot een geautomatiseerd proces. En bovenal als indicator voor social misery, als herinnering dat (privacy)wetgeving in de eerste plaats burgers moet beschermen.