Sommige dagen blijven je hele leven bij: je eerste herinnering, je eerste kus, je achttiende verjaardag ... maar ook de eerste schooldag verdient een podiumplaats tussen deze hoogdagen.
Maandagochtenden in koude lokalen op grijze winterdagen. Vrijdagavonden in het Ufo wanneer al je vrienden al huiswaarts gaan of gezellig op café zitten te keuvelen. Negen uur aan een stuk les zonder pauze, of maar anderhalf uurtje tussen twee tramritten of fietstochten in. Gelukkig is het niet altijd zo, maar laat ons eerlijk zijn, weinig studenten kijken actief uit naar een nieuw semester. Als iemand toch een enthousiaste student vindt op maandagmorgen, laat het me gerust weten.
En toch is er één dag waar ik met genoegen naar uitkijk. 24 april. Oké neen, alle grapjes even terzijde. Als je de titel van het artikel gelezen hebt, weet je wel waar ik naartoe wil. De eerste schooldag. De enige dag waarop ik – en met mij mogelijks meerdere studenten – bijna met een glimlach opsta. Waarop ik probeer een beetje vroeger te komen om het enthousiasme en de spanning al wat op te snuiven. Zo'n dag waarop ik nog een tram mag missen, iemand tegen mijn stoel mag schoppen of de prof zelfs te laat mag komen, en ik voor een keer niet onmiddellijk denk aan de eerstvolgende wettelijke feestdag.
Misschien is het nog een van die zeldzame restanten van het middelbaar die we niet vergeten zijn, op hetzelfde schap als de mitochondriën, het oplossen van die onmogelijke vergelijking of die ene klasuitstap wanneer je leerkracht gewoon eens lekker normaal deed. Het eerste moment waarop de klassenverdeling werd bekendgemaakt, de leraren werden opgesomd en het nieuwe schooljaar nog een zee van mogelijkheden was. Het bladeren door onbevlekte hand- en invulboeken die de metaforische zweetdruppels pas maanden later zullen opvangen.
Gelukkige verjaardag, eerste schooldag. Dat we nog veel mogen mogen en nog lang kunnen kunnen
Maar misschien valt het nog verder terug te traceren: die eerste dagen van het nieuwe jaar op de basisschool. De flinterdunne grens tussen laaiend enthousiasme en lichte angst, die op die leeftijd op een hoogtepunt lijkt te komen. Het sociale aspect van tegelijk quasi beste vrienden en vage kennissen te zijn met alle andere leerlingen. Het doorbreken van de paradox bestaande uit de eeuwige begeerte van de vakantie en toch stiekem uitkijken naar een situatie die daar lijnrecht tegenover staat.
De eerste schooldag is dit alles, en zoveel meer: het is angst en enthousiasme. Het is terugkijken en vooruitkijken. Het is een kersverse en toch vertrouwde structuur die weer op de voorgrond komt. De dag waar je maanden daarvoor hard tegen opkijkt en enkele tientallen uren ervoor niet snel genoeg kan komen. En het grappige is dat het na meer dan vijftien jaar onderwijs nog altijd aanvoelt als een verjaardag. Of het nu 1 of 26 september is, dat maakt weinig uit. Late gelukkige verjaardag, eerste schooldag. Dat we nog veel mogen mogen en nog lang kunnen kunnen.
Reactie toevoegen