'Don't Care' zong Coely in 2017. Zij kijkt niet meer op van kritiek, maar misschien is het eens tijd om kritisch te kijken naar de Belgische muziekwereld. En vooral naar hoe zwarte vrouwen daar enorm ondervertegenwoordigd zijn.
In maart wordt voor het vijfde jaar op rij de Black History Month Belgium (BHM) georganiseerd. Het perfecte moment om artiesten van kleur in de kijker te zetten. Van Aretha Franklin tot Beyoncé: zonder het indrukwekkende muziekrepertoire van zwarte vrouwen zou de muziekgeschiedenis een behoorlijk stuk saaier zijn. Hoe zit het echter met de representatie van zwarte vrouwen in de Belgische muziekindustrie? Op 8 maart – Internationale Vrouwendag – slaan BHM en de Ancienne Belgique de handen in elkaar om een internationaal panel op poten te zetten die dit probleem aankaart.
Discriminatiedata?
Heel veel cijfermateriaal over de diversiteit in de Belgische muziekwereld is er niet. Het Verenigd Koninkrijk heeft wat dat betreft een veel sterkere traditie. Zo voert de organisatie Black Lives in Music (BLiM) onderzoek uit om een beter inzicht te krijgen in de dynamieken van de hedendaagse muziekwereld en hoe racisme daar nog steeds een rol in speelt. Ze bekleden een voortrekkersrol in het streven naar een diverse muziekindustrie en brengen verschillende organisaties en muzikanten samen.
Een grootschalige survey van BLiM uit 2021 legt ernstige ongelijkheden bloot in de muziekwereld. Meer bepaald benadrukt het een ondervertegenwoordiging, marginalisering en gebrekkige ondersteuning van zwarte mensen in de muzieksector. Daaruit blijkt vooral dat zwarte vrouwen disproportioneel hard benadeeld worden. Een aantal grimmige gegevens tonen een verband aan tussen discriminatie en mentaal welzijn. 42 % van de bevraagde zwarte vrouwen zei dat hun geestelijke gezondheid was verslechterd sinds ze een carrière in de muziek begonnen. Het rapport geeft verschillende verklaringen daarvoor, gaande van hindernissen bij het opklimmen in de sector tot openlijke rassendiscriminatie. Daarnaast komt ook naar voren dat zwarte vrouwen gemiddeld 25 % minder verdienen dan hun vrouwelijke witte collega's.
Een ondervertegenwoordiging, marginalisering en gebrekkige ondersteuning van zwarte mensen in de muzieksector
Wat kan daaraan gedaan worden? BLiM heeft verschillende voorstellen. Ten eerste, transparantie over de loonkloof tussen mannen en vrouwen, en tussen etnische groepen. Daarnaast moeten er ook opleidingsprogramma's komen om de diversiteit in het midden- en topkader van muziekorganisaties te vergroten. BLiM roept de muziekindustrie ook op om een antiracismeondersteuningsdienst op te zetten voor makers en professionals, met een hulplijn voor zwarte makers en professionals die te maken krijgen met racisme in de muziekindustrie. Ook moet er gezorgd worden voor doorverwijzing en diepgaande therapeutische ondersteuning.
Het Belgische verhaal
Exacte data uit de Belgische muziekwereld bestaat er niet. Al zal menig muziekfan maar met moeite kunnen antwoorden op de vraag: "Noem eens één Belgische zwarte vrouwelijke artiest, en niet Coely!" Ook bij ons is er dus een gebrek aan zichtbaarheid. De Nieuwe Lichting van Studio Brussel van dit jaar probeerde daar echter verandering in te brengen. Bij de finalisten behoorde de 19-jarige Jueles uit Dendermonde. Op haar 17 werkte ze haar eerste nummer 'Bedroom' af. "De Nieuwe Lichting heeft voor mij enorm veel deuren geopend", vertelt Jueles. "Al weet ik wel niet meer hoe en waarom ik mij exact had ingeschreven." Op dit moment werkt ze als cultuurnetwerker bij het cultuurhuis Nova in Antwerpen, maar muziek blijft wel haar voornaamste bezigheid. "Mijn focus ligt altijd op de muziek. Soms ben ik aan het werken en zit er plots een melodie in mijn hoofd. Dan zou ik dat gewoon meteen willen opnemen. Aan de andere kant heb ik die job ook echt nodig om mijn muziek te kunnen financieren." Binnenkort komt er een videoclip uit voor de groovy single 'Bedroom'. Jueles is nog zeer jong en staat aan het begin van haar carrière. Zeker een persoon om nauwgezet te blijven volgen!
"Soms ben ik aan het werken en zit er plots een melodie in mijn hoofd. Dan zou ik dat gewoon meteen willen opnemen" – Jueles
Wie zelf graag meer inzichten en getuigenissen hoort over de situatie van zwarte vrouwen in de muziekindustrie, kan het BHM panelgesprek in de AB online volgen. Verschillende experts en beoefenaars gaan er met elkaar in dialoog. Zo zal onder andere Charisse Oyediwura, algemeen directeur bij BLiM, in gesprek gaan met IKRAAAN, een Mechelse soultrap-muzikante en Brusselse dj Rokia Bamba.
Reactie toevoegen