Wetenschapskort: kerstspecial

Santa express

Kerst wordt elk jaar gevierd door families over de hele wereld. Kapitalist of niet, iedereen krijgt graag cadeautjes. De logistiek van al die pakjes onder de kerstboom laten we over aan de kerstman en zijn elfjes. Onder de families die Kerstmis vieren zijn er zo'n 378 miljoen kinderen in 91,8 miljoen huishoudens. Rekening houdend met de verschillende tijdzones heeft de kerstman in totaal 31 uur aan Kerst om met zijn slee de grootste en snelste expreslevering van het jaar te voltooien. Dit komt neer op zo'n 823 bezoeken per seconde. De snelheid van zo'n slee? Een verbijsterende 1.046 kilometer per seconde. Tijd voor plaspauzes is er niet, noch voor een terugkeer naar het pakjesmagazijn. Een gevulde slee komt neer op zo'n 321.300 ton aan speelgoed. Hier zijn zo'n 214.200 rendieren voor nodig. 

Zou 't sneeuwen dit jaar?

Bing Crosby zong erover en wij dromen ervan: een witte Kerst. Toch kunnen velen het ijzige winterweer wel missen. Zo'n 41.000 ton zout wordt gemiddeld jaarlijks gestrooid tegen ijsplekvorming op de Belgische openbare wegen. In tegenstelling tot wat velen denken, zal zout niet altijd helpen tegen ijsplekken. Strooizout doet de smelttemperatuur van ijs dalen. Water bevriest en smelt bij een temperatuur van 0 °C. Het zout zal ervoor zorgen dat het ijs ook bij temperaturen onder 0 °C smelt. Wanneer het echter zeer hard vriest, kan het zijn dat de smelttemperatuur van het ijs nog steeds te hoog ligt. Op dat moment zullen gemeentediensten er vaker voor opteren om zand en kleine steentjes te strooien om de grip met het wegdek te verhogen. Kijkende naar de winter van vorig jaar kunnen we het voorlopig nog even bij zout houden.

Oh, holy flight

Ook op 420 kilometer boven het aardoppervlak gaan de feestdagen niet onopgemerkt voorbij. De ISS-crew, bestaande uit net iets minder dan tien internationale wetenschappers, krijgt verlofdagen naargelang hun culturele feestdagen. De Russisch-Orthodoxe Kerk viert Kerstmis volgens de juliaanse kalender terwijl katholieken dit volgens de gregoriaanse kalender vieren. Bijgevolg viert de hele crew verschillende feestdagen in de periode van 25 december tot 7 januari. Het station zelf omcirkelt het aardoppervlak in zo'n 91 minuten. Dat zorgt ervoor dat elke astronaut zo'n vijftien kerstochtenden meemaakt, rekening houdende met de verschillende tijdzones. En kerstochtend kan natuurlijk niet zonder kerstboom gevierd worden, met − je raadde het al − zwevende kerstballen. Dat de kostprijs om een kilo bagage mee te sturen naar de ruimte zo'n 30.000 euro is, is hier minder van belang.