Verveel je eens dood

Niet alleen saaie mensen vervelen zich, de hele wereldbevolking zit vast in het dagelijkse stramien van thuiszitten en niets doen. Wat zijn daar de effecten van voor je (mentale) gezondheid en creativiteit? Het blijft niet beperkt tot een gebrek aan stimulatie.

Veelvoud aan verveling

Dat verveling alom aanwezig is, zal niemand ontkennen. Maar wat verveling precies is, dat is minder geweten. Er is geen wetenschappelijke consensus over de definitie, maar wel eensgezindheid over enkele belangrijke factoren: het is een mentale toestand waarbij personen een gebrek aan interesse en stimulatie ondervinden, en die door een merendeel onder hen ook als onaangenaam wordt ervaren. Zo toonde onderzoek aan de Universiteit van Virginia aan dat participanten liever zichzelf een kleine elektrische schok toedienden, dan niks te doen. Biologisch gezien kan verveling het gevolg zijn van een tekort aan dopamine, een stof die een grote invloed heeft op gevoelens van blijdschap. Niet echt dope dus.

Het credo is dus: bereik doelstellingen

In de Verenigde Staten ervaart ongeveer zestig procent van de mensen elke 10 dagen minstens één keer verveling. Bij de meeste jongeren, tussen de 91 en 98 procent, duikt dit echter dagelijks op. Interessant genoeg hebben niet alleen mensen hier last van, onze trouwe viervoeters kunnen zich ook vervelen. Zo komt het voor dat honden die vaak in kooien worden gehouden en tekenen vertonen van verlatingsangst, uit verveling hun kooi kapot kauwen. Daarom legt men er vaak speeltjes bij, zodat ze zich toch met iets kunnen bezighouden.

In Duitsland hebben wetenschappers een onderscheid gemaakt tussen vijf soorten verveling, tag gerust jezelf. Ten eerste is er de onverschillige verveling, waarbij je ontspannen bent, maar je terughoudend opstelt. Ten tweede: de verveling waarbij je onzeker bent, maar open staat voor afleiding. Daarnaast ook nog de rusteloze verveling, waarin je actief op zoek bent naar verandering. Vervolgens is er de verveling waarbij men zo hard verandering wilt dat men tekenen van agressie kan vertonen, en ten slotte: de apathische verveling met gevoelens van hulpeloosheid en depressie.

Bored to death

Het is niet de bedoeling om elke lezer nu bang te maken en aan te zetten tot het maken van een anti-vervelingsbucketlist, maar het kan wel een invloed hebben op je leven. Verveling kan je aanzetten tot ongezondere voedingskeuzes: wie heeft er immers nog nooit met een zak chips voor de tv gelegen? Het kan ook een trigger zijn voor eetbuien, die zak chips wordt dan ook tot de bodem geleegd, en draagt dus bij tot gewichtstoename en obesitas. Niet alleen snacks, maar ook alcohol, sigaretten, en drugs worden door jongeren meer gebruikt wanneer ze zich verveeld voelen. Ook motorische handelingen worden moeilijker, er wordt bijvoorbeeld sneller gereden, trager gereageerd en meer over de lijnen gereden. Het zou ook tot voor 25 procent de variatie van de schoolprestaties verklaren. Tot slot is het ook verbonden met angstgevoelens, depressie en een grotere kans om op jonge(re) leeftijd te overlijden, al wordt dit soms betwist.

Genoeg verveeld

Wij, als natuurlijk actieve soort, zijn constant zoekende naar stimulatie. Verveling steekt ons snel tegen. Hoewel het waar is dat je door verveling meer ongezonde voedingskeuzes maakt, maakt het blijkbaar ook je creativiteit los. Het idee dat verveling alleen een negatieve emotie is, zorgt ervoor dat we die ook zo ervaren. Negatieve emoties zijn eigenlijk heel zinvol. We kunnen de vergelijking maken met angst, die ons beschermt in gevaarlijke situaties, of met walging, dat ervoor zorgt dat we geen bedorven voedsel in onze mond steken. Hier past natuurlijk een kleine kanttekening bij: niets is goed in te grote hoeveelheden. 

Negatieve emoties zijn eigenlijk heel zinvol

Verveling is goed: kan je dat bewijzen? Psychologe Sandi Mann wilde dit heden nog onverkende gebied in kaart brengen. Met als onderzoeksvraag 'Wat zijn de positieve gevolgen van verveling?', deed ze een experiment. Enkele proefpersonen werden gevraagd om saaie, niet-prikkelende taken uit te voeren. Deze taken hielden in dat ze lange lijsten van telefoonnummers moesten kopiëren of balletjes op kleur moesten verzamelen. Hun verveling werd gemeten aan de hand van enkele fysieke kenmerken. Zo waren er onder andere het geeuwen, schuifelen of tikken met de voeten, zich veel verplaatsen op de stoel, kenmerken die de andere, niet-verveelde, groep niet vertoonde. Daarna werd aan de beide groepen gevraagd om zo snel mogelijk een creatieve taak te voltooien. In dit onderzoek was deze taak 'excuses voor te laat komen op het werk verzinnen'. De groep die eerst de eentonige, saaie taak had volbracht kwam met kwaliteitsvollere én meer excuses binnen de gegeven tijd. Die werden beoordeeld door een derde, buitenstaande groep op vlak van uniekheid en bruikbaarheid.

Fout in het systeem

Waarom lijkt het dan alsof we niets productiefs of creatiefs neerzetten na verveling? Sommigen stellen dat dit te maken heeft met hoe we vandaag de dag verveling beleven. Zodra we ons vervelen, grijpen we naar onze telefoons. Dit zorgt ervoor dat de creative juices niet aan de slag kunnen gaan en je de creatieve flow misloopt. Verveling kan dus je leven hinderen, kan je mentale gezondheid beïnvloeden en zelfs je levensverwachting naar beneden halen, maar het vormt ook een weg naar onze meest productieve karaktertrekken, zoals de nieuwsgierigheid!

Het is wel opletten geblazen voor de combinatie tussen verveling en social distancing. De kans op depressies en angststoornissen is groter bij een gebrek aan sociaal contact over een langere periode. 

Hou uzelf bezig!

Voor een heel jaar lang zat Scott Kelly, een voormalige NASA-astronaut, op het internationale ruimtevaartstation vast. Dus op het vlak van isolatie is hij een expert. In een recent artikel in de New York Times, gaf hij een aantal tips om deze tijden van quarantaine sereen te overleven. Welke?

Tip 1: Ga buiten! Wandelen blijkt heel veel positieve effecten teweeg te brengen voor zowel lichaam als geest. Zo hebben ook veel wetenschappers, waaronder Nobelprijswinnaar in de economie Daniel Kahneman samen met zijn collega Tversky, net als de bekende wiskundige Laplace, hun beste ideeën gekregen tijdens een uitstapje. Dat een aha-erlebnis op jou zit te wachten, is moeilijk met zekerheid te zeggen, maar dagelijks een luchtje gaan scheppen kan in elk geval geen kwaad. Vergeet wel niet om anderhalve meter afstand te houden.

Tip 2: Structuur. Het is moeilijk om de dag te beginnen en telkens weer met de vraag geconfronteerd te worden wat je vandaag het best zou doen. Stel dus een strakke planning op. Bepaal wanneer je begint, hoe laat je eindigt en met welke vakken je je bezighoudt. Geef jezelf ook vrije tijd! Plan leuke dingen in: een babbeltje met jouw beste vriend(in), of (zie Tip 1) een wandeling in een bos. Probeer nieuwe projecten aan te gaan: een grote puzzel om tegen het einde van de week in elkaar te steken, of een boek dat je moét en zál uitlezen. Het credo is dus: bereik doelstellingen.

Tip 3: Hou een dagboek bij. Pedagogen hebben kinderen aangeraden om neer te schrijven wat hun huisdieren allemaal hebben gedaan, om hen cognitief bezig te houden. Een dag mag er dan wel saai uitzien, probeer toch dagelijks iets bij te houden dat deze volgens jou toch nog bijzonder heeft gemaakt. Een flauwe mop van je broer, bijvoorbeeld. Er is altijd wel iets te vinden.

0
Gemiddeld: 5 (1 stem)

Reacties

Bericht: 
Je vervelen, is eigenlijk een beetje morsen met tijd. En tijd is het enige wat je krijgt in je leven. Ik vind dat je je tijd altijd bewust zou moeten gebruiken. Om iets te doen, te denken of te voelen. Ja, zoals de andere pedagogen zou ik zeggen: schrijf een dagboek!

Reactie toevoegen