Wetenschapskort

Drempelvrees

Grote bruggen zitten vol gaten. Terwijl je de oranje golven bewondert op het viaduct van Gentbrugge, word je ritmisch door elkaar geschud. Niet de onkunde van architecten, maar de koppigheid van de natuurwetten is de schuldige. Het principe dat materie uitzet bij hitte en krimpt bij koude veroordeelt ons tot een leven vol morsen op de achterbank. Hierdoor zouden bruggen ’s winters kunnen scheuren door de betonkrimp. Tot nog toe vonden we er niets beters op dan dilatatievoegen, gaten in ingenieurstaal, aan te leggen als buffer. Niet getreurd: het lijkt erop dat Weense ingenieurs ons uit ons lijden zullen verlossen. Ze ontwikkelden een techniek om de uitzetting over de hele brug heen op te vangen met behulp van glasvezeldraad. De eerste schokvrije brug wordt momenteel aangelegd in Oostenrijk.

U stupid?

De neanderthalers hebben een gigantisch imagoprobleem. Ze worden afgeschilderd als stompzinnige barbaren die elk vleugje cultuur het liefst de schedel inkloppen. De etnocentrische media contrasteren dat beeld natuurlijk graag met de scherpzinnige en fijnbesnaarde Homo sapiens. In werkelijkheid is het misschien wel andersom, legt een nieuwe studie bloot. Neanderthaler-schilders lieten hun creativiteit 65.000 jaar geleden al los op de grotwand. Dat is ruim 20.000 jaren eerder dan de vroegste schilderkunst van de Homo sapiens. Naast de abstracte wandschilderingen stond de Homo neanderthalensis ook open voor figuratieve werken. Schelpenkettingen, die allicht werden beschilderd in expressionistische stijl, werden eveneens aangetroffen in de Spaanse grotten. Het wordt tijd dat de neanderthalers opkijken van hun schildersezel en hun PR beginnen te verzorgen.

Na-apen

Bonobo’s en chimpansees zijn twee handen op één buik. In het parlement der primaten zouden ze gegarandeerd een grote coalitie vormen. Ze begrijpen elkaar. Letterlijk dan, ontdekten Japanse en Britse wetenschappers. Het was al geweten dat ze grotendeels dezelfde gebaren gebruiken, maar nu is het duidelijk dat ze aan die gebaren ook dezelfde betekenis toekennen. Een klap in het gezicht is bijvoorbeeld voor beide aapjes het signaal om op te hoepelen, uitgestoken armen betekenen ‘klim op m’n rug’. Hun grote affiniteit is geen toeval: het is maar een dik miljoen jaar geleden dat de diersoorten zich van elkaar afscheidden. Toch hoeft de mens zich niet al te veel uitgesloten te voelen door zijn harige neefjes. Sommige van de onderzochte tekens komen immers ook bij mensenbaby’s terug.