Indien je eens buiten je comfortzone van de Gouden Saté komt en köttbullar - die ballekes - gaat gaan boefen in de Ikea, kan het zijn dat je door de Timichegtunnel fietst. Deze tunnel, die onder ’t Sint-Pieters loopt, is vernoemd naar de indiaan Timicheg die het leven liet bij de Gentse Wereldexpo van 1913.
Een passage uit één van mijn favoriete boeken, 'Oorlog en Terpentijn', dreef me ertoe deze 'On the Origin Of' te schrijven. Schrijver Stefan Hertmans zet hierin de tragische dood van de Filipijnse Igorot-indiaan Timicheg uiteen, die ter ons plezier tentoongesteld werd op de Wereldtentoonstelling van 1913 in Gent. In 2011, een kleine honderd jaar later, excuseerde burgemeester Daniël Termont zich tegenover zijn nabestaanden en die van de andere bewoners van de zoo humain. Hierin kaderde o.a. de inhuldiging van de Timichegtunnel.
Fancy boerendorpkes
We schrijven het jaar 1913. De ambitieuze stad Gent doet er alles aan om de wereldexpo van Brussel te overtreffen. Hierbij willen de organisatoren zowel het rijke verleden van Vlaanderen als de toekomst in het licht zetten. Er worden verschillende sites opgericht, waaronder “Oud Vlaenderen” en het “Modern dorp”. De eerstgenoemde herbergt reconstructies van de mooiste 16de en 17de-eeuwse gebouwen van Vlaanderen en daarbuiten. Deze bouwwerken staan in schril contrast met het “Modern dorp”, dat stadmensen moet overtuigen van de schoonheid en functionaliteit van het platteland. Het stratenplan was er strak en er werden verschillende gebouwen opgericht die zelfs nu nog hun sporen achterlaten. Zo vormt het gemeentehuis de basis van dat van de gemeente Zomergem. Al kan ik er me niet over uitspreken of een boerendorp waarin een fancy gebouw wordt neergeplant, daardoor minder een boerendorp is.
Mengelproduct
Naast deze bouwwerken, was er ook een zoo humain te bezichtigen. Ter habitatie werden er zo’n 126 Sengalezen en 60 Filipijnse Igorot-indianen naar ons koude Belgenlandje verscheept. Ze krijgen de opdracht hun natuurlijke habitat – of ook wel dorp - na te bouwen en dagdagelijkse niches op te voeren. De toeschouwers beschouwen de Sengalezen nog enigszins als beschaafd. Ze hebben immers kennis van het elitaire Frans en zijn nog min of meer aangekleed. De Igorot-indianen zijn daarentegen praktisch naakt en bij het uitvoeren van hun oorlogsdansen, zwiepen hun naakte borstjes alle kanten op. Zo barbaars! Niemand lijkt iets goeds te kunnen zeggen over de Filippino’s, ook schrijver Cyriel Buysse niet. Hij vergelijkt ze immers met een mengelproduct van apen en Mongolen.
Het gaat de Igorot-indianen niet voor de wind. Ze worden belaagd door heimwee, koude en aanpassingsproblemen. Dat brengt desastreuze gevolgen met zich mee. Toch voor Timicheg, hij overlijdt immers vier maand na aankomst aan de gevolgen van tuberculose. Daarbovenop laat hun impresario hen in de steek. Ze brengen niet voldoende op. Na afloop van de expo worden ze meermaals al bedelend in de Gentse straten gespot. En neen, dat zijn niet die met hun panfluiten!
Reacties
Igorot
Reactie toevoegen