De spreekbuis: een verhaal in zijn eenvoud, een gedachte in chaos, een beeld dat meer dan duizend woorden zegt of een verloren rode draad van een vertelsel, gebracht op papier.
"Pessimisme van het verstand, optimisme van de wil". Mijn professor politieke filosofieën sprak het levensmotto van Antonio Gramsci uit op een begeesterende manier, het soort begeestering dat je niet vaak tegenkomt in een zweterige aula op vrijdagnamiddag. Ken je het gevoel van woorden die tot je spreken, ook al begrijp je heimelijk niet écht waarvoor ze staan? Te koppig om toe te geven dat ik niet zo intellectueel verrijkt was als ik wou zijn, te onzeker om te zien dat iedereen rondom me dat ook was. Ik wou me die woorden eigen maken en – zoals het een pseudo-intellectuele negentienjarige betaamt – drapeerde ze boven mijn bureau.
Ik was aangetrokken tot de interne tegenstelling, al was het niet iets waarmee ik me vereenzelvigde. Optimisme ging me goed af. Ik begon aan Politieke Wetenschappen vanuit de naïeve droom een impact op de wereld te hebben. Maar waar mijn professor mij op vrijdagnamiddag wist te begeesteren, deed de politiek mij alsmaar meer afkeren. Machteloosheid wordt de trouwste kompaan van de politicoloog, die overweldigd wordt door kennis van zaken zonder een idee te hebben van de structuren om echte veranderingen te verwezenlijken. Omdat een situatie te groot is, of de waarde van mensenlevens te klein. Met elk nieuw journaal sluipt pessimisme een tikkeltje meer naar binnen. Als tiener waren verhalen zoals dat van Malala Yousafzai het voetstuk waarop ik mijn hoop liet rusten. Tegenwoordig kan ik enkel denken aan de miljoenen jonge Afghanen die volwassen zijn geworden in een leven vol terreur, zonder hoop op verbetering.
Dat negatieve gevoelens nog steeds opborrelen, betekent ook dat er onderliggend nog steeds hoop is
Optimisme zat niet echt meer in mijn wil, en bovendien voelde het blasé om met een citaat van Gramsci te dwepen. Niet langer negentien en onzeker zijn, verminderde de drang om ostentatief intellectuele citaten tentoon te stellen om mensen te overtuigen van mijn geestenvermogen. Het blaadje verdween samen met mijn optimisme uit mijn gezichtsveld. De eerste les politiek was geleerd, en het cynisme volledig omarmd.
Na enkele jaren echter was cynisme geen omgangsmechanisme meer, maar een struikelblok. Waar leefde ik nog voor, zonder de droom om de wereld te veranderen? Na jaren van totale vergetelheid werd ik weer geconfronteerd met Gramsci. En zonder moeite kon ik dit keer niet enkel theoretisch begrijpen wat hij bedoelde, maar ook voelen. Pessimisme is intussen een goede vriend geworden, maar ik lach optimisme ook niet zomaar weg als een naïeve tienerblik. Het is een emotionele uitputtingsslag om je telkens opnieuw op te laden voor optimisme wanneer de wereld in brand staat. Maar het feit dat negatieve gevoelens nog steeds opborrelen, betekent ook dat er onderliggend nog steeds hoop is. Vanaf nu omarm ik negativiteit, om vandaar terug de wereld te willen veranderen. Ook al is dat blasé.
Reactie toevoegen