Zet een stoffige professor naast een politicus met sneakers, wat krijg je dan? Haters gonna hate.
"Wat doen jullie zo tegenwoordig, nu de Overpoort gesloten is?", vraagt Conner Rousseau als we gaan zitten in het vergaderzaaltje in het Rectoraat dat Carl Devos geregeld had. Wel, clickbaittitels verzinnen voor artikels over verjonging in de politiek, onder meer.
De laatste tijd komt er veel vers bloed de politiek binnen. Wordt daar actief op ingezet?
Rousseau: De sp.a was er zich van bewust dat ze wat frisse gezichten konden gebruiken. Ik ben daar het opvallendste voorbeeld van omdat ik de jongste voorzitter ooit ben. Maar ik heb altijd gezegd dat vernieuwing voor mij ervaring samen met verjonging is. Vernieuwing heeft niet alleen met leeftijd te maken. Kijk naar onze ministers, die zijn stuk voor stuk nieuw op een bepaalde manier. Meryame Kitir is voor het eerst minister en Frank Vandenbroucke staat voor een andere manier om aan politiek te doen. Hij denkt in de eerste plaats aan het algemeen belang.
Dus er is echt sprake van een mentaliteitswijziging?
Devos: Dat moet nog blijken. Er is totaal geen garantie dat mensen die nieuw zijn in de politiek ook op een helemaal andere manier aan politiek zullen doen. Je moet realistisch zijn: het zal een gestage evolutie zijn, als ze er al is. In 2024 gaan we niet plots zeggen: "Amai, wat er hier de voorbije vier jaar gebeurd is, is echt fundamenteel verschillend."
Rousseau: Wij zijn ook niet euforisch. Elke regering en elke nieuwe voorzitter heeft gezegd dat ze het anders ging doen. Het is niet nieuw, wat wij nu zeggen. Ik begrijp het voorbehoud bij jonge mensen: "Laat ons maar eens eerst zien."
Hoe zit het met het spanningsveld tussen beleidsmakers en experten, is het correct dat er steeds minder naar hen wordt geluisterd?
Rousseau: Voor mij is er een heel duidelijk verschil tussen experten en politici. Experten moeten adviseren, de politiek moet beslissen. Dat vond ik het probleem van de Regering-Wilmès: de experts bepaalden het beleid. Bovendien zijn professoren niet zo veel beter dan politici. Als je er honderd loslaat, geraken ze er ook niet uit. Met Frank Vandenbroucke hebben we trouwens een expert en een politicus in één.
"Mensen zitten niet te wachten op experts" – Devos
Maar wat als je expertise wordt gezien als een mening?
Devos: We hebben een cultuur in ons land waarbij men expertise in het algemeen niet zo belangrijk vindt. Kijk maar naar wat er gebeurt met de rapporten van de Nationale Bank, van het Planbureau of van de Vergrijzingscommissie. Heel veel kennis en expertise wordt niet altijd naar waarde geschat, zeker door de politiek. Mensen zitten gewoon niet te wachten op experts. Veel van mijn collega's denken dat er naar hen geluisterd zal worden omdat ze professor zijn. Dat is niet zo. In het beste geval pikken ze uit je mening het stuk dat ze nuttig vinden.
Wat is de grootste uitdaging van de Belgische politiek op dit moment? En hoe moet ze daarmee omgaan?
Devos: Shit man, wat een vraag (lacht).
Rousseau: De dam opwerpen tegen extremisme door te doen wat je gaat zeggen dat je gaat doen. Dat klinkt doodeenvoudig, maar is aartsmoeilijk. Geen woorden maar daden. Een voorbeeld: mentaal welzijn is een belangrijk thema nu, zeker bij studenten in deze periode. Ik heb persoonlijk onderhandeld dat de regering daar tweehonderd miljoen euro voor uittrekt. Het is een absolute must dat het geen dode letter blijft ook al is het niet eenvoudig om er iets aan te doen. Als we dat realiseren kunnen we tegen mensen zeggen: er was een probleem en we hebben het opgelost. Dat is het allerbelangrijkste: tonen dat de politiek iets kan doen. Het zal zeer hard werken zijn om het vertrouwen in de politiek te herstellen, met vallen en opstaan. Ook in de peilingen.
Devos: Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog zouden kinderen het slechter hebben dan hun ouders. Of dat waar is, dat is iets anders. Maar dat velen dat denken, is cruciaal. Om dat te doorbreken, moet je mensen weer meer zekerheid geven. Na een hele resem crisissen zijn veel mensen ongerust. Ze moeten weer het gevoel krijgen dat de overheid hen tegen die crisissen kan beschermen.
Professor, hoe zou u zelf antwoorden op de volgende hypothetische examenvraag. Is Conner Rousseau een populist volgens de definitie in uw cursus?
Devos: Een populist is iemand die beweert in de naam van het volk te spreken en als enige dat volk te vertegenwoordigen, tegen de corrupte elite in. Dat je in begrijpelijke taal spreekt, maakt je nog geen populist. De definitie is duidelijk daarover. Volgens mij is Conner Rousseau dus geen populist.
Vindt u zichzelf een populist?
Rousseau: Ik laat mij adviseren door experten. De wetenschap heeft gesproken: ik ben dus geen populist (lacht). Mensen moeten kiezen of ze vinden dat sp.a of Vooruit en waar ik voor sta juist is of niet. Net daarom is het belangrijk dat mensen verstaan wat ik wil zeggen.
"Ik ben niet naar de politiek correcte academie geweest" – Rousseau
Wat met politieke correctheid?
Rousseau: Ik ben niet naar school geweest in de politiek correcte academie. Politiek mag niet ver van de mensen staan. Ik ben een volksvertegenwoordiger en ik vertaal wat mensen tegen mij zeggen. Als dat niet meer mag, dan moet ik iets anders gaan doen.
Devos: Het is de laatste jaren niet meer te doen, zeker via de sociale media. Twitter is dé plek daarvoor. Dat lijkt een verzamelplek voor narcistische zuurpruimen, gespecialiseerd in intentieprocessen. Er zijn daar altijd mensen die je het liefst zo slecht mogelijk begrijpen. En van intellectuele eerlijkheid hebben ze vaak nog niet gehoord.
Rousseau: Ik zit niet meer op Twitter, want daar weet iedereen het beter dan ik. Dus ik kan me maar beter met iets anders bezighouden.
'Sp.a' verandert binnenkort in 'Vooruit'. Wat is het grootste verschil tussen sp.a en Vooruit?
Rousseau: Het aantal letters in de naam (lacht).
Devos: (lacht) Voor columnisten is dat een ramp, elk teken telt. We zijn voor partijnamen die uit zo weinig mogelijk letters bestaan.
Rousseau: Vooruit moet een brede sociale volksbeweging worden. Ik noem mijzelf een millennialsocialist. Ik ben iemand die de problemen van vandaag aanpakt met dezelfde ingesteldheid als vroeger, maar niet altijd terugvalt op oplossingen van de vorige eeuw. Je hebt mensen die zich links, centrum of progressief noemen. Daarnaast zijn er ook mensen die zich kunnen vinden in sommige dingen die ik zeg, maar niet in alles. Van zo'n mensen ga ik niet vragen om eerst de gelofte van het socialisme af te leggen en De Internationale (een strijdlied van de arbeidersbeweging, red.) van buiten te leren voor ze lid mogen zijn van de partij. Het moet breder gaan. Mensen moeten zich niet zo zeer rond de partij groeperen, maar rond de thema's. We gaan, bijvoorbeeld, van het lidmaatschap een soort ambassadeurschap maken rond bepaalde thema's. De invulling van de politiek moet voor ons veel breder gaan dan de enge invulling van vandaag. Onze bedoeling is om in 2024 met een plan te komen waarin mensen kunnen geloven. Ik noem het expliciet een plan, want geen hond leest partijprogramma's voor hun plezier.
Devos: Excuseer, er zijn een paar honden die dat wel doen, hoor (lacht).
"Twitter lijkt een verzamelplek voor narcistische zuurpruimen" – Devos
De sp.a lijkt het voor het eerst sinds lange tijd goed te doen. Hoe verklaart u dat?
Devos: Het gaat nu goed, maar de waardemeting is in 2024. Enige nuance is dus op zijn plaats. Het gaat goed in de zin dat de partij er weer staat. Er is een grote eensgezindheid en dat heb ik lang niet gezien. De voorzitter wordt dit keer niet gecontesteerd. Conner Rousseau heeft volgens mij ook een belangrijke rol gespeeld, bijvoorbeeld in de formatie de laatste maanden door de partij boven haar electoraal gewicht uit te spelen. Ik heb trouwens allang geoordeeld dat een naamsverandering een goede zaak zou zijn. De naam sp.a wordt voor een stuk geassocieerd met structurele afkalving. De naamsverandering mocht nooit plaatsvinden zonder onderliggend project. Dat is er nu wel. Ik vind de naamsverandering een goede zaak. Vooral omdat de naam gekoppeld is aan de subtitel 'Socialistische Beweging'. Dat is te weinig in de media geweest. Veel mensen vinden het ongezien dat socialisme verdwijnt uit de partijnaam, maar de naam moet samen gelezen worden met de subtitel.
Rousseau: Zelfs zonder de ondertitel zullen mensen toch weten dat wij de socialisten zijn. Kijk naar Labour in het Verenigd Koninkrijk. Ik zie geen socialisme in de partijnaam en toch weet iedereen het.
Reactie toevoegen