'De UGent maakt de bewuste keuze om niet alle lessen op te nemen'

Recht op lesopnames?

Slecht nieuws voor fans van lesopnames: proffen zijn op dit moment niet verplicht om lesopnames te maken. Privacyredenen, praktische redenen of  'geen meerwaarde', er zijn verschillende argumenten waarom een prof de lessen niet opneemt. Studenten met een bijzonder statuut vormen hier een uitzondering op; zij kunnen via hun faciliteiten lesopnames vragen.

Het recht op lesopnames voor alle studenten is zeker ook geen radicaal idee; tijdens corona waren lesgevers verplicht om hun lessen op te nemen. In 2021 besliste de UGent, volgens de toenmalige Gentse Studentenraad (GSR) zonder de inspraak van studenten, om lesgevers niet meer te verplichten opnames ter beschikking te stellen.

Lesopnames dé oplossing?

Onder andere de GSR was in 2021 geen grote fan van de afschaffing van het recht op opnames. De GSR zag lesopnames als het ideale instrument om lessen in te halen wanneer je die om welke reden dan ook niet kon bijwonen. Het orgaan legde ook de nadruk op het bijkomend nut voor studenten met een functiebeperking of werkstudenten die niet fysiek in de les geraken. Er werd ook verwezen naar het groeiende huisvestingsprobleem aan de UGent. Als iedereen immers aan lesopnames kan, is een kot niet per se nodig, luidde de redenering.

Tijdens corona waren lesgevers verplicht om lesopnames beschikbaar te stellen aan de UGent

Door het jaar heen kunnen lesopnames ook een troef zijn voor de mentale gezondheid van studenten. Voor veel studenten zijn stress en prestatiedruk niet alleen aanwezig in hun studies, maar ook bij buitenschoolse activiteiten. In het leven van een ijverige student die wat buitenschoolse ervaringen wil opdoen, geven lesopnames wat meer ademruimte. En als het een keer niet lukt om uit bed te komen, zorgen ze er ook voor dat je niet meteen je ziel moet verkopen voor notities van medestudenten.

Of misschien toch niet?

'Als ik lesopnames beschikbaar stel, loopt mijn aula leeg', zo klinkt het bij de proffen. Als je immers gezellig in je bed je college kan kijken, waarom zou je dan de lange tocht naar je campus overwegen?

Een lege aula is echter niet gewoon een klein deukje in het ego van de prof; het kan ook de job van de prof zelf moeilijker maken. In een volle aula kan een lesgever beter aanvoelen welke delen van de cursus moeilijker zijn. Als er veel mensen in de aula zitten, zal er ook altijd iemand zijn hand opsteken en vragen stellen. Daarnaast laat een aula met studenten meer 'interactieve' lesvormen en discussies toe, wat gewoon veel moeilijker of zelfs onmogelijk is als iedereen achter een scherm zit.

Naast de bezorgdheden van lesgevers, kunnen lesopnames ook een nadeel zijn voor studenten. In bepaalde opleidingen aan de UGent, zoals bijvoorbeeld geneeskunde, worden er overlappende lessen ingepland, aangezien 'je dat toch kan inhalen via lesopnames'. Dat kan ervoor zorgen dat je ineens als huiswerk verplicht drie uur aan les zelfstandig moet inhalen. Voor de uitstellers onder ons kan het ook een vals gevoel van veiligheid geven. Zo merk je een maand voor de blok dat je het hele semester moet inhalen.

De UGent wil geen online universiteit worden

Er zijn daarnaast ook voorstellen om de nadelen van lesopnames te mitigeren. Zo raadt de UGent proffen bijvoorbeeld aan om opnames slechts tot veertien dagen na de les online beschikbaar te laten. Daarnaast is het ook mogelijk om lesopnames pas na de lesweken te publiceren. Op die manier kunnen ze de lessen niet vervangen, maar wel dienen als ondersteuning tijdens de blok. Voor studenten die de lessen niet kunnen bijwonen, helpt dit echter niet.

Hoe liggen de kaarten nu?

De UGent maakt de bewuste keuze om niet alle lessen op te nemen en te streamen. Op die manier wil de universiteit voorkomen een online- of afstandsuniversiteit te worden waarbij studenten in wezen nooit meer op de campus hoeven te zijn. Ze grijpt hiervoor terug naar onderzoek dat uitwijst dat een mindere aanwezigheid in de lessen een negatieve impact heeft op studieresultaten. En hoewel de UGent erkent dat lesopnames een nuttig hulpmiddel kunnen zijn wanneer het als aanvulling en herhaling gebruikt wordt, acht ze het ook belangrijk dat studenten leren plannen, notities nemen en zich lange tijd concentreren. 

Officieel heeft de GSR op dit moment geen standpunt tegenover lesopnames. De voorzitter, Emiel Verbeeren, vertelt dat de studentenraad desondanks in het algemeen voor het beschikbaar stellen van lesopnames is. Hij herhaalde daarbij dezelfde argumenten die de GSR maakte in 2021.

De UGent geeft ook aan op dit moment geen plannen te hebben om haar aanpak rond lesopnames te veranderen.