Honoursprogramma's: eervol of elitair?

Het assortiment

Het bekendste honoursprogramma zijn de Quetelet Colleges, waarschijnlijk omdat dit het enige programma is dat voor elke faculteit openstaat. Tijdens dit programma mag je twee jaar lang wekelijks een lezing volgen waarin je samen met experts en andere studenten in hun tweede en derde bachelor op zoek gaat naar het hoe en waarom van wetenschap, cultuur en samenleving. Het programma is gericht op studenten die graag voorbij de grenzen van hun eigen faculteit willen kijken en op zoek zijn naar een extra uitdaging.

Verder zijn er nog drie andere honoursprogramma's die openstaan voor studenten in hun derde bachelor of vanaf de masterjaren. Die staan open voor studenten van bepaalde faculteiten. Zo is Honours Programme in Life Sciences: 'Breaking Frontiers' gericht op studenten uit de faculteiten Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Diergeneeskunde en Farmaceutische Wetenschappen. Je maakt er kennis met wetenschappelijk onderzoek en mag je verdiepen in een onderwerp dat je boeit.

En het is nog niet gedaan. Naast de honoursprogramma's zijn er ook nog vier excellentieprogramma's. De faculteiten richten die speciaal in voor hun uitblinkende studenten. Het excellentieprogramma van de faculteit Wetenschappen heet EPIC. Het is een onderzoeksproject van 2,5 jaar waarbij je je mag aansluiten bij een vakgroep. De studenten krijgen een beperkt budget van 1000 euro om extra vakken op te nemen, stages te volgen of om buitenlandse evenementen in het kader van het project te volgen. Omdat dit een vrij nieuw initiatief is, studeren de eerste vier deelnemers pas dit academiejaar af.

De selectieprocedure

Helaas, je krijgt geen vliegende brief met een wassen zegel van Zweinstein. Samuel Galle, coördinator van het Queteletprogramma, legt uit dat er een uitgebreide selectieprocedure plaatsvindt. "Studenten kunnen zich kandidaat stellen door een motivatiebrief in te sturen en een schrijfproef af te leggen tijdens de zomerperiode", vertelt Galle. Dan vindt een eerste selectie plaats. De geselecteerde studenten krijgen een uitnodiging voor de tweede ronde, waarin de genodigden met elkaar in debat mogen treden. Hierna worden de definitieve 50 deelnemers gekozen.

"De grootste meerwaarde is kunnen praten, discussiëren en vriendschappen sluiten" - Samuel Galle, coördinator Quetelet Colleges

Het is een bewuste keuze om de groep beperkt te houden. "Hiervoor zijn praktische en financiële redenen, maar de voornaamste reden is dat een groep van 50 de kans biedt om elkaar echt te leren kennen. Dat is ook noodzakelijk om een veilig en aangenaam klimaat te creëren waarin studenten vrij met elkaar in gesprek en discussie kunnen gaan na de colleges", aldus Galle. Dat is in zijn ogen ook meteen de grootste meerwaarde van het programma: kunnen praten en discussiëren met sprekers en studenten en de vriendschappen die je tijdens het programma sluit.

Heb je topresultaten nodig?

Iedere student kan zich kandidaat stellen voor een plekje binnen het Queteletprogramma. Wel moet je na je eerste jaar goede punten kunnen voorleggen, omdat je als deelnemer in staat moet zijn dit extra programma te volgen zonder dat je hoofdprogramma eronder lijdt.

Toch zijn de scores van studenten tijdens de selectieprocedure zeker niet prioritair, maar slechts een van de elementen, naast de motivatiebrief, de schrijfproef en de debatproef, die in rekening gebracht worden. "Op basis van wat studenten meegeven in hun motivatiebrief en hoe ze met elkaar in interactie gaan tijdens de debatten, proberen we een brede waaier aan achtergronden, interesses en culturen in de groep op te nemen", verklaart de coördinator van Quetelet.

Een wit rijk clubje?

Kwatongen beweren dat honoursprogramma's niet divers zijn. Galle vertelt dat het elitaire karakter eerder een stereotype is dan de realiteit. "We gaan op zoek naar sterke en gemotiveerde studenten. Iedereen kan zich kandidaat stellen en we proberen een diverse groep studenten samen te brengen met een waaier aan overtuigingen, studierichtingen, karakters en achtergronden."

"Maar één van de 50 studenten was van niet-Belgische origine" - Een alumnus van Quetelet

Een alumnus van Quetelet beaamt dit en zegt dat die nooit een gebrek aan diversiteit heeft ervaren. "Ik heb Queteletstudenten altijd ervaren als open mensen met een overduidelijke verscheidenheid in studierichtingen, interesses, geaardheid en meer." De student vertelt dat in hun groep maar één van de 50 studenten van niet-Belgische origine was. "Ik denk dat dit eerder komt doordat mensen met een andere origine onterecht afgeschrikt worden door het elitaire stereotype, dan dat de selectieprocedure voorrang zou geven aan Belgische origines", verklaart die.

Er worden actieve maatregelen in de selectieprocedure voorzien om de diversiteit binnen de groep te verzekeren. Zo vertelt Galle dat diversiteit een factor is waar rekening mee gehouden wordt bij de screening van de motivatiebrieven en tijdens de debatronde. "We doen dus wat we kunnen om een brede waaier aan achtergronden, interesses en culturen in de groep op te nemen. Dit maakt de discussies na de lezingen alleen maar boeiender", vindt Galle. De Queteletalumnus bevestigt dit: "Er zijn avonden geweest waarop ik mensen met verschillende religieuze overtuigingen hoorde discussiëren over de meest fundamentele principes van hun geloof." Verder is de drempel om deel te nemen laag omdat het programma, inclusief de uitstapjes, helemaal gratis is.