Open Boek met Tinne Van Der Straeten: "De kernuitstap is geen doel op zich, maar een middel om ergens te geraken"

We hebben enkele weken geleden een quote gelezen in De Standaard over jullie nieuwjaarsreceptie: "De misgelopen kernuitstap wordt weggevaagd met de boodschap dat we dankzij Tinne Van der Straeten tegen 2030 drie keer meer windenergie op zee zullen hebben." Stel dat u wist bij de regeringsvorming in 2019 hoe de kernuitstap zou uitdraaien, zou u dan nog steeds in diezelfde Vivaldi-regering gestapt zijn?

"Ja. Mijn grootmoeder zei altijd: als mijn kat een koe was, dan gaf ze melk onder de stoof (lacht). Op het moment dat het regeerakkoord onderhandeld werd, wisten we dat natuurlijk nog niet. In die context bestond de wet op de kernuitstap eigenlijk al twintig jaar, maar was die nog steeds niet uitgevoerd. De voorgaande regeringen hadden die kernuitstap ook altijd bevestigd. In het regeerakkoord van Vivaldi hadden wij een back-up ingepland. We hadden er ingeschreven dat de kernuitstap wordt uitgevoerd, en dat er een mechanisme op poten moest worden gezet om energie-investeringen aan te trekken als er een probleem met de bevoorradingszekerheid zou opduiken. We hadden dus eigenlijk wel voorzien dat, als het plan A niet lukte, er ook een plan B was. Daardoor hebben we dat uiteindelijk ook heel snel kunnen activeren. Dus ik denk wel dat als ik de uitkomst geweten zou hebben, ik alsnog in die regering gestapt zou zijn. De kernuitstap is geen doel op zich, maar een middel om ergens te geraken. Het was een versnelling op vlak van hernieuwbare energie."

De focus van Groen ligt steeds op meer energiebronnen aanboren. Denken jullie er soms ook aan om net minder energie te gaan consumeren in dit land?

"Dat is natuurlijk het eerste wat je moet doen. Onze energievoetafdruk is in ieder geval te groot. Met de energiecrisis die we hebben meegemaakt, is dat ook één van de eerste dingen die we hebben gedaan, door de verwarming een graadje lager te zetten om minder gas te verbruiken, bijvoorbeeld. Overschakelen van wagens met een verbrandingsmotor naar een elektrische wagens komt neer op vier keer minder energieverbruik. Maar globaal gaat er meer elektriciteit nodig zijn, dus moeten we ook meer elektriciteit produceren, en vandaar dat we zo hard inzetten op die windmolens op zee om die productie te verdrievoudigen tegen 2030."

"Onze energievoetafdruk is in ieder geval te groot"

Melissa Depraetere bestempelt haar partij als leider op links, maar ook jullie gaan naar de verkiezingen met een zeer 'rood', socialistisch programma. Is daar enige rivaliteit met Vooruit? Als die partij zich als leider van links bestempelen, wat denken jullie dan?

(lacht) "Voor mij is het geen boksmatch en zeker geen die je wint op punten. Ik hoorde iemand een paar dagen geleden iets zeggen over collaborative competition. Er zal altijd ergens een gezonde competitie zijn tussen groen en rood, maar ik ben er wel van overtuigd dat dit ons samen sterker maakt. Het gaat niet over het bestrijden van elkaar maar het bestrijden van rechts. Daar hebben we elk onze eigenheden in. Die eigenheden samenbrengen zal ons echt wel groter maken. We hebben dat ook wel gezien in de regering, de socialisten kwamen met hun minimumpensioenen, maar het is natuurlijk omdat wij er ook bij zaten dat daar de nodige stemmen en common ground voor was. Samen zijn we sterk."

Op jullie nieuwjaarsreceptie horen we dat terwijl andere partijen wegglijden naar rechts, jullie complexloos links blijven. Wat moeten wij verstaan onder complexloos?

"Ik zal het sociaal tarief als voorbeeld nemen. We hebben het sociaal tarief tijdens de eerste covidcrisis en daarna de energiecrisis ingevoerd. Dat heeft een hele discussie op gang gebracht. Rechtsere partijen zeggen dan: 'dat is voor profiteurs' of  'dat is een inactiviteitsval'. Dat is bullshit. Als jij vandaag werkt en je hebt een laag inkomen en je hebt dat sociaal tarief, blijf je wel misschien aan het werk. Onze redenering over het sociaal tarief is eigenlijk: wat is er aanvaardbaar om van uw inkomsten uit te geven aan energiekosten? Als dat te veel is, dan moet iemand tussenkomen. Je moet dan niet beginnen naar beneden te praten door een algemene redenering tot inactiviteitsvallen. Zullen die er zijn? Misschien, maar laten we het dan objectiveren, kijken waar het probleem zit en het probleem oplossen waar het zich stelt. Niet met zulke goedkope boutades. Na de evaluatie van de maatregelen die de verschillende landen genomen hebben, bleek dat wij uiteindelijk onze mensen het best beschermd hebben door die maatregel te nemen. Ik denk wel dat het sociaal tarief best hervormd wordt door het inkomstengerelateerd en getrapt te maken. Het gewoon opzij zetten, nee. Dat is voor mij complexloos links, door te zeggen dat uw uitgangspunten scherp zijn. Als er een probleem is om uw factuur te betalen, dan gaan we dat oplossen en laten we ons niet aan de kant schuiven door een linkse of rechtse redenering. Laten we ernaar kijken, laten we het objectiveren en gerichte problemen ook gericht aanpakken."

"Dat is voor mij complexloos links, door te zeggen dat uw uitgangspunten scherp zijn"

PVDA komt eigenlijk met een gelijkaardig verhaal met consequent links. Zou het dan misschien mogelijk zijn dat Groen en PVDA wat nauwer zullen samenwerken in de toekomst?

"Ik denk dan wel dat ze hun standpunten over mensenrechten, zorgplicht en due diligence zouden moeten herbekijken. Hun posities als het gaat over Rusland en over China zijn niet oké."