Taalkunde. Je denkt misschien meteen aan een taalnazi die je dt-fout verbetert. En ja, ook dat is taalkunde. De dt-regel is echter het topje van de taalijsberg. De taalkunde dringt namelijk dieper door in de maatschappelijke wateren dan je zou denken.
Taalkunde is, volgens de Dikke Van Dale, de leer en kennis van de taalverschijnselen. Het houdt zich kortom bezig met alles dat taal is. Toch dienen we het begrip taalkunde nog verder op te splitsen in de algemene en de toegepaste taalkunde. De algemene taalwetenschap houdt zich bezig met de eigenschappen van (natuurlijke) taal. De toegepaste taalkunde houdt zich daarentegen eerder bezig met de wisselwerking tussen taal en maatschappij, en past als het ware de taalkunde toe op concrete situaties.
Binnen beide taalkundes valt een waaier aan onderwerpen. De onderwerpen binnen de algemene taalkunde zouden we allemaal onbewust (moeten) kennen – uitgaande van taalvaardige lezers natuurlijk. De algemene taalkunde bestaat onder meer uit: de semantiek (betekenisleer), pragmatiek (studie van het taalgebruik) en de theoretische taalkunde (de studie die vooral gericht is op grammatica). Al die subdisciplines worden vaak zelfs nog verder opgedeeld. Zo bestaat de lexicologie of woordleer nog uit, onder andere, etymologie (de herkomst van woorden) en onomastiek (studie van namen). En de theoretische taalkunde bestaat nog uit fonologie (de leer van betekenisonderscheidende klanken), morfologie (de studie van de vorm van woorden) en syntaxis (de studie van de zinsbouw).
Een hoop moeilijke woorden die taalkundigen en academici graag rondstrooien als snoepgoed op een sinterklaasparade
De algemene taalkunde is dus een hoop moeilijke woorden die taalkundigen en academici graag rondstrooien als snoepgoed op een sinterklaasparade. De toegepaste taalkunde is daarentegen in het algemeen iets bevattelijker omdat die tak van de taalwetenschap zich concreter uit. Studenten psychologie of rechten komen zelfs waarschijnlijk in aanraking met bepaalde onderdelen van de toegepaste taalkunde. Zo heb je, bijvoorbeeld, de forensische linguïstiek, een tak binnen de toegepaste taalkunde die wordt gebruikt bij het analyseren van bijvoorbeeld chantagebrieven, vervalsingen, kruisverhoren of de invloed van een tolk in de rechtszaal. Kortweg taal als misdaad.
Beledig geen Blandino
Ook psychologen in spe kunnen opteren voor een taalkundelesje of twee. De neurolinguïstiek past immers perfect binnen hun opleiding. De neurolinguïstiek bestudeert de relatie tussen het brein en taal, taalstoornissen door hersenletsels en aangeboren taalstoornissen zoals dyslexie en dysartrie. (een neurologische stoornis waardoor de spieren die nodig zijn voor de ademhaling, stemgeving en uitspraak minder goed functioneren)
De taalkunde is onbetwistbaar fenomenaal groot en alomtegenwoordig. Want taal is alles en alles is taal. Denk in het vervolg dus maar twee keer na voor je een Blandino beledigt en neem die Franse voclijst nog eens ter hand want er is geen ontkomen aan.
Reactie toevoegen