Diepzeeonderzoek: wat komt bovendrijven?

Onze oceanen bevatten ongeveer 70 % van het aardoppervlak, maar slechts 20 % daarvan is in zekere mate onderzocht. Diepzeeonderzoek is een gateway naar de ontluiking van 's werelds grootste geheimen: de diepe krochten en al wat daar verborgen ligt.

De aarde telt vijf oceanen: de Noordelijke IJszee, de Stille, de Atlantische, de Indische en de Antarctische Oceaan. Deze hoofdzakelijk zoute watermassa's bevatten ongeveer 97 % van het water op onze planeet. In zijn vloeibare aggregatietoestand is water bovendien zowat de belangrijkste grondstof voor aards leven. Momenteel bestaat de hypothese dat het eerste leven zelfs ontstaan is vlakbij hydrothermale bronnen die langsheen breuklijnen op de oceaanbodems lopen. Vandaag de dag is echter bar weinig geweten over de aard en wetten van de oceanische diepten en over wat erin leeft. De oceanen laten zich immers niet zomaar onderzoeken.

What we know

Diepzeeonderzoek is pas van de grond gekomen in de laatste decennia en de zeeën zijn daarom een nog relatief onbekend onderdeel van de natuur. De boutade luidt dat 'meer geweten is over de ruimte dan over de diepe krochten van de oceanen', en ergens klopt dat ook. De grootste uitdaging omtrent diepzeeonderzoek is wellicht de extreme omstandigheden die er heersen. Op de bodem van de oceanen gelden namelijk extreem lage temperaturen, een verpletterende druk en is er amper sprake van natuurlijke lichtbronnen.

de Trieste,bathyscaaf van de hand van Auguste Piccard

In de 20e eeuw ontwierp de Zwitser Auguste Piccard de bathyscaaf: een onderzeeër die extreme druk aankon, en zo dieper dan ooit tevoren de oceanen kon verkennen. In 1963 bereikte een bemand model van Piccards hand de bodem van de Marianentrog nabij Guam, op ongeveer elf kilometer diepte. Sindsdien heeft diepzeeonderzoek een continue evolutie gekend, waarbij zowel gebruik wordt gemaakt van bemande als onbemande diepzeeduikboten. De wetenschappelijke vooruitgang is daar op technisch niveau vooral te danken aan ontwikkelingen qua belichting, camera's, sensoren en langeafstandsbediening van duikboten op enorme diepten. Het is, onder andere, dankzij zulke innovaties dat wetenschappers in staat zijn geweest chemosynthetisch leven te ontdekken op de oceaanbodem – dit in contrast met fotosynthetisch leven. Op de oceaanbodem bevinden zich verder onverwachte ecosystemen vlakbij geothermale bronnen, bestaande uit grote kokerwormen, mosselen en andere schelpdieren. Daarnaast gedijen er verscheidene andere diepzeewezens en -bacteriën in het verhitte water nabij de verschillende magmabeddingen. Het biochemische proces dat geleid heeft tot de geobserveerde biodiversiteit is vooralsnog onbekend.

Toekomst van diepzeeonderzoek

Diepzeeonderzoek blijft een gevaarlijke bezigheid door de logistieke uitdagingen en de hardheid van Moeder Natuur. Maar de mens zal er hoe dan ook zijn intellectuele en exploitatieve territorium uitbreiden. Zo is grondstofontginning een drukbesproken thema, maar recent werd ook op de bodem van de Marianentrog, op ongeveer elf kilometer diepte, vermoedelijk een plastic zak gevonden. Diepzeeonderzoek is dus een noodzakelijke wetenschapstak en onvermijdelijk verbonden met de bredere vervuilingsproblematiek.

0
Gemiddeld: 1 (1 stem)

Reactie toevoegen