We need to talk about menstruation

Ooit al gehoord van PMS? Dat taaie syndroom treft vijf procent van de menstruerende bevolking, maar botst nog steeds op een gebrek aan kennis en begrip. Verwacht hier geen bloedbad aan expliciete voorbeelden, maar wel een broodnodige uitbreiding van ons vocabularium.

Piss-off Motherfucker Sodemieter-op (PMS)

Het premenstrueel syndroom, afgekort PMS, uit zich in verschillende lichamelijke, emotionele en gedragsmatige klachten die vijf dagen voorkomen vóór de aanvang van de menstruatie. De lichamelijke klachten houden in dat de borsten pijnlijk en gevoelig worden, de buik zwelt en men houdt vocht vast in, bijvoorbeeld, de handen en voeten. Op emotioneel vlak kan men prikkelbaarheid, vermoeidheid, stemmingswisselingen, angst en een gebrek aan zelfvertrouwen ervaren. Qua gedrag tast PMS het helder denken en de productiviteit aan en kan het agressie uitlokken. Men spreekt van PMS wanneer minstens één fysiek en één emotioneel symptoom aanwezig zijn vijf dagen voor de aanvang van de menstruatie. Deze klachten verdwijnen dan weer drie à vier dagen na het begin van de menstruatie. PMS zou vijf procent van de menstruerende bevolking treffen, maar toch duurt het lang vooraleer mensen de diagnose en geschikte hulp krijgen.

Het duurt lang vooraleer mensen de diagnose en geschikte hulp krijgen

Waar komt dat monster nou vandaan?

Het grootste mysterie omtrent het premenstrueel syndroom is de oorzaak. Deze is niet precies gekend en daarom zijn er in de loop der jaren verschillende theorieën ontwikkeld. Eén ervan betreft een afwijkende respons van het centrale zenuwstelsel. Een andere theorie suggereert dat mensen die PMS ervaren gevoelig zijn voor progesteron: een hormoon dat wordt aangemaakt na de eisprong. Dat is ongeveer twee weken voor de aanvang van de menstruatie.

En hoe verslaan we dat monster?

Om PMS tegen te gaan kan men meer lichaamsbeweging inlassen, gezond eten en voldoende slapen. Doe het enkele dagen wat rustiger aan en neem eens een warm bad. Het aanleren van relaxatietechnieken en eventuele therapeutische begeleiding worden ook aangewezen als niet-medicamenteuze behandeling bij PMS-klachten. Supplementen zoals calcium, magnesium of vitamine B6 zouden kunnen leiden tot een aftopping van de symptomen, maar verwacht geen gigantische verbetering van je klachten als je vanaf nu liters sojamelk met toegevoegde calcium naar binnen kapt. Ook zou het helpen om koffie, alcohol en stress te vermijden: jammer genoeg ook de drie grote pilaren van het studentenleven.

Er zijn slechts weinig gynaecologen die ervaring hebben met SSRI-antidepressiva

Naast deze verandering in levensstijl is het ook mogelijk om PMS medicinaal tegen te gaan met de pil, of in mindere mate, bepaalde antidepressiva. De pil bevat zowel oestrogeen als progesteronachtige stoffen, met een verminderde hormoonwisseling tot gevolg. Helaas zijn sommige mensen gevoelig voor de op progesteron gelijkende stof, waardoor de stemming negatief kan beïnvloed worden. Bepaalde antidepressiva (SSRI's of selective serotonin reuptake inhibitors) zorgen er dan weer voor dat de hersencellen minder gevoelig worden voor natuurlijke hormoonwisseling. Uit onderzoek is gebleken dat mensen met veel last van PMS zich veel beter voelen met deze antidepressiva, maar er zijn slechts weinig gynaecologen die ervaring hebben met deze medicatie.

PMS treft voornamelijk vrouwen en laat het wetenschappelijke korps nu net historisch androcentrisch zijn. Hierdoor hebben maandstonden niet bepaald een hoofdrol gekregen binnen wetenschappelijk onderzoek. Daar is echter nood aan. Om betere behandelingen te vinden én te onderwijzen, zoals je ook kunt lezen in onderstaande getuigenissen.

Getuigenissen: roses are red, the sky is blue en mijn pms-klachten maken me moe

Emma (21): "Ik word mij altijd plots meer bewust van mijn lichaam – in de zin dat alles gevoelig aanvoelt en wat opgeblazen begint te staan. Mijn lief mag dan echt niet aan mijn borsten komen. Dat kan soms bijna pijn doen door overgevoeligheid. Daarnaast kan ik ook de craving naar chocolade en andere rotzooi bevestigen. Ik ben ook veel prikkelbaarder in de periode voor mijn regels. Ik moet dan altijd eens goed wenen of verongelijkt zijn over iets."

Greet (47): "Ik ben me er heel lang niet bewust van geweest. Soms had ik wel depressieve gevoelens, maar die gingen na een paar dagen weer over. Ik heb er nooit een patroon in herkend of in verband gebracht met de naderende menstruatie. Als je niet weet dat deze depressieve gedachten veroorzaakt worden door een wisseling in hormonen, sta je er gewoon niet bij stil. Ik heb nooit hulp gezocht of erover gesproken met een dokter, alhoewel ik dit achteraf gezien wel gewild heb."

Laurie (20): "Sinds twee jaar ben ik me echt bewust van PMS. Dan heb ik last van pijnlijke borsten, huil ik zomaar en word ik boos op iedereen die op mijn pad komt. Maar ik heb er nooit hulp voor gezocht of er zelfs nooit tegen iemand iets over gezegd omdat ik dacht dat iedereen het meemaakte en dat het er nu eenmaal bij hoorde."

Evy (21): "Ik heb al een lang en moeizaam proces achter de rug met hormonen en mijn cyclus. Ik begon op mijn vijftiende met de pil en na het uitproberen verschillende soorten pillen, lijken mijn fysieke en psychologische PMS-klachten nog steeds niet getemd te zijn. Migraine, pijn en depressieve episodes zijn maar een paar elementen van mijn PMS-klachten. Ik ga binnenkort naar een gynaecoloog, die me hopelijk verder kan helpen, want mijn hormonen lijken momenteel mijn leven te leiden."

Nog geen stemmen

Reactie toevoegen