De media in tijden van corona: een vloek of een zegen?

Lockdown

De laatste keer dat we het huiveringwekkende woordje lockdown hebben gehoord, was tijdens de Belgische aanslagen. De link met hoe de media toen op het onderwerp sprongen, is snel gelegd. Toen was de manier waarop de media hun taak invulden om de bevolking objectief te informeren erg frustrerend. Ook nu, de periode waarin Covid-19 onze grootste vijand is, is de berichtgeving alomtegenwoordig, niet meer weg te denken van ons beeldscherm of radio. Het is enkel nog corona wat de klok slaat. In werkelijkheid is er dan ook niet meer dan dat, nu zelfs het educatieve songfestival is afgelast. Maar de manier waarop de media versnipperd aan berichtgeving doen, zeker in tijden van flitsende en om aandacht schreeuwende notificaties op smartphones, is problematisch. Er is nood aan bundeling van info en juiste info op het juiste moment. Om 11 uur verklaart held van den teevee, Wim De Vilder, dat ibuprofen uit den boze is, de dag erop om 16 uur verklaart Drain_journalistXX2.com via facebook dat je zeker geen paracetamol mag nemen en dat Wim een ketter is. Akkoord, riooljournalisten kunnen er snel worden uitgefilterd, maar hoe moet de bevolking worden verondersteld zijn weg te vinden in een wirwar aan conflicterende nieuwsboodschappen? Er is meer dan ooit nood aan gebundeld en onweerlegbaar juist nieuws. Fake news moet eruit. Het oppoppen van nieuwsflashes houdt ons van ons telewerk af, zet aan tot hamsteren en bruskeert onze nachtrust. We zijn afgeleid en bang en worden zelfs nog banger omdat we worden afgeleid. Corona, Covid-19 en nog eens corona.

De bibber op het lijf

De media brengen ons angst, en meer dan goed voor ons is. Op de lege winkelrekken wordt ingezoomd, met coronastrijders volgestouwde ziekenhuisgangen in Lombardije komen ineens onze huiskamer binnen en Wilmès spreekt ons toe in hetzelfde decor dat we niet meer zagen sinds de aanslagen. Het enige verschil met de tijd rond 22 maart 2016, is dat er nu wel gevaar is dat om de hoek loert. Een onzichtbare vijand die genadeloos om zich heen grijpt. Een bevolking die angstig wordt, is het laatste wat we kunnen gebruiken in een tijd waar we meer dan ooit op ons gezond boerenverstand aangewezen zijn. Aan de andere kant, laat dat burgerschap nu net zijn wat voor een selecte groep slechts wakkerschiet wanneer ze de kast worden opgejaagd. Niet iedereen neemt het zo nauw met Maggie haar lijfspreuk "Blijf in uw kot" en men gelooft dat instuifjes, bbq’s en andere lockdownparty’s best wel kunnen. Burgerzin is een prachtig concept, tot je ziet hoe ver het maar gaat. Sommigen moéten de emotionele chaos in Italië zien om te geloven dat ook zij sterfelijk zijn.

Groepsimmuniteit

Het is prachtig, die eenheid in aanpak van de Europese Unie. Ughum. Waar België en Frankrijk de (te late) strategie van Italië volgen waarbij iedereen in zijn kot moet blijven, daar kiezen het Verenigd Koninkrijk en Nederland voor de fameuze groepsimmuniteit. Massaal gezellig Corona drinken op een Nederlands terras samen met dorstige Belgische overlopers, én allen gezellig corona krijgen. Het kan een probleem zijn. Wat echter een probleem ís, is dat ook binnen België sommigen op eigen houtje voluit en ongegeneerd voor de groepsimmuniteit gaan. Het idee kan zeker beargumenteerd worden: enerzijds collectief het virus krijgen en overwinnen in ruil voor beschermende antistoffen, anderzijds voor één keer gehoor geven aan moeder natuur en de zwaksten eruit laten gooien, of ook wel: de wet van de best aangepaste (voor de misinterpreteerders onder ons: ‘de sterksten’) laten zegevieren. Evolutionair gezien is dat zelfs de beste strategie, maar ethisch gezien wagen we ons op het domein van het fascisme. De vraag blijft alleen wie die zwakkeling, die Darwins wet als joker zou inzetten, luidop durft te erkennen als iemands kind of iemands ouder. Wie geeft er immers vrijwillig zijn oma of haar opa af? Dat er misschien geen garanties zijn voor een lockdown, is geen legitimatie om zomaar lekker de maatregelen aan onze laars te lappen. Dat zorgt ervoor dat goedbedoelde inspanningen van het gros van de bevolking tenietgedaan zouden worden. Dat zou dus niet alleen dom, maar ook gevaarlijk zijn. Aan stoerdoenerij en rebellie hebben we nu niks.

Hamsterééééééén!

De media en de politiek slaan de handen in elkaar om het idee dat er geen voedsel genoeg zou zijn uit de wereld te helpen. Maar wat maakt het ook uit; onze medemens stouwt zijn kar vol met pakken toiletpapier alsof het een lieve lust is. Het zogenoemde hamstergedrag waar de meerderheid zich blauw aan ergert, valt zeker te begrijpen. Het is menselijk en rationeel, maar schept de illusie dat het een oorlog is die zich ook op het niveau van onze voedselbevoorrading laat voelen. Mensen willen hun gezin veilig stellen, voorkomen dat ze zich naar de winkel moeten begeven wanneer men corona vangt en daarnaast ook voor een zekere tijd niet onder de mensen moeten komen die niezend en hoestend op hun winkelkar staan aan te schuiven. Of men is gewoon egoïstisch, want wie na een lange werkdag of het verzorgen van gehospitaliseerde coronastrijders echt eens het kleine kamertje in moet, vindt zelfs geen keukenrol meer om zijn gat af te vegen. Bovendien zijn we allemaal potentieel besmet en heeft het weinig zin om preventief te gaan hamsteren (tenzij men niet in zijn kot blijft!). Hamstergedrag zaait enkel frustratie en verdeeldheid, want zeg nu zelf, welk signaal geven lege winkelrekken? Er is voorraad genoeg, hamstergedrag zorgt enkel voor ontregeling van ons bevoorradingssysteem, waardoor er op termijn misschien wel problemen kunnen ontstaan. Hamsters zijn oké, hamsteren niet.

Enkele belangrijke tips om de sfeer niet te bederven, want we moeten nog even door:

HAMSTER NIET. Kijk liever eens in de diepvries wat je al die jaren aan vettige worsten en platgekookte pruimenmoes hebt gespaard. Tijd om die eens op te ruimen, je doet vast heel wat ontdekkingen.

Verfoei het hamstergedrag, maar houd het netjes in de Aldi of de Colruyt. Mensen met een bomvolle kar hebben misschien een talrijke kroost om te voeden.

Om ten slotte orde in de chaos te scheppen, doe je er goed aan je op een vast punt op de dag door één vast kanaal te laten informeren. Brei daarna eens een oerlelijke sjaal met de Hollandse driekleur of doe een chagrijnige kat na. Nu kan het, niemand ziet het. Zo laat ik me om klokslag 19 uur informeren door ster Wim van de VRT en nadien laat ik het los. Dan ga ik naar de Tam Tam (op Sunnieday). Geloof me, het werkt.