In Duitsland vonden afgelopen zondag de verkiezingen voor het federale parlement plaats. Kleinere partijen als Die Linke en AfD nemen volop deel aan het politieke debat, maar ook een andere stem dingt naar een plaats op de bühne: het satirische 'Die Partei'. De kritiek zwelt aan.
Niet-traditionele partijen winnen ten koste van SPD en CDU/CSU aan populariteit. Alternative für Deutschland zou volgens de peilingen niet alleen de kiesdrempel halen, het zou ook de grootste oppositiepartij kunnen worden. Ook het satirische Die Partei doet het goed. Ze vochten voor een grondwetswijziging en veroverden zetels in de regionale parlementen én in het Europees Parlement. Wij spraken hen in Hamburg, de tweede grootste stad van Duitsland.
"JA AAN KINDERARBEID"
Een dame van middelbare leeftijd met purperrode haren houdt halt voor het verkiezingskraam van Die Partei. Achter haar zeult ze een boodschappentrolley vol lege flessen mee. "Goed zo, voor de CDU stem ik al lang niet meer", lacht ze hen toe. Ze loopt gauw weer verder.
Het is 20 september 2017. In Duitsland Internationale Dag van het Kind. In Hamburg protesteert Die Partei vóór kinderarbeid. De locatie van hun kraam? De stoep voor de vlaggenschipwinkel van Apple in de straat Jungfernstieg.
Johannes Frederik Helmut Risch is op 24 september de zevende kandidaat op de Bondsdaglijst van Die Partei in Hamburg. "Wij zijn voor kinderarbeid, omdat we absoluut alle kinderen van straat moeten krijgen. Die kinderen zijn immers arm, en dat is geen mooi beeld. Bovendien verzwakt de achterstand van Duitse kinderen hun positie op de arbeidsmarkt.” Risch brengt de boodschap passioneel over, maar zijn monkellachje verraadt de ironie.
Die Partei zoekt vaak de controverse op. Een aantal weken geleden nog kwam het in de media nadat Facebook een omstreden verkiezingsaffiche verwijderde. Op de affiche stond het omgekomen vluchtelingenkind Aylan met de boodschap: "Voor een strand, waar we goed en graag liggen!" Het was toen vooral Facebook dat - door het verwijderen van de post - kop van jut was in Duitsland. Desalniettemin blijft de vraag: hoe ver kan men gaan met dergelijke satirische boodschappen?
Met deze affiche wou men de beperkte aandachtsspanne van (een deel van) de maatschappij voor het leed van vluchtelingen aan de kaak stellen. In de Jungfernstieg probeert men hetzelfde te doen voor kinderarbeid. "We hebben een partij nodig die een spiegel voorhoudt. Dit kinderarbeidgedoe weerspiegelt uiteraard wat er in de wereld aan de gang is”, aldus Dirk Kotte, de nummer 2 op de Hamburgse Bondsdaglijst.
Lügenpresse!
foto door Taro Taturo
Een vraag die bij criticasters vaak de kop opsteekt: waar vervaagt de grens van geëngageerde maatschappelijk-politieke kritiek naar cynisme? Heel wat media berichten en opiniëren vernietigend over Die Partei. Er werden stukken geschreven over de overwegend mannelijke spilfiguren, de vaststelling dat intellectueel onderlegde kiezers wegtrekken van 'zinvolle politiek' en de elitaire en pedante toon van campagneboodschappen. Kotte: “Er zijn veel kranten die tegen ons zijn. We zijn de slechten, we zijn slechter dan Hitler. Ze zeggen dat men zeker niet op ons mag stemmen.”
De grootste kritiek blijft echter: een stem voor een kleine partij is een weggegooide stem. Kotte: "Meestal is de redenering: je stemt niet voor een kleine partij, omdat een kleine partij geen kans heeft om in de regering te komen. Maar als niemand zou stemmen voor een kleine partij, zouden de groenen in de jaren 80 ook niet in het parlement gekomen zijn. En dan zou er geen oppositiedruk kunnen uitgeoefend worden. Daar zijn we het – uiteraard – niet mee eens.”
Zetel in het EU-parlement
Die Partei (een acroniem voor Partij voor Arbeid, Rechtsstaat, Dierenbescherming, Elitebevordering en Basisdemocratisch Initiatief) werd in 2004 opgericht door Martin Sonneborn, toen nog hoofdredacteur van een satirisch magazine. Hij zetelt nu in het parlement van de Europese Unie voor Die Partei. Kotte: “We trachten er krankzinnige zaken te ontmantelen die zich in de politiek voordoen." Zo kon Sonneborn probleemloos afwezig blijven in het parlement, en toch €33.000 per maand uitbetaald krijgen.
Kotte is bijzonder trots op de verwezenlijkingen in hun bescheiden geschiedenis: "Wij, als kleine partij, hebben ondanks de tegenwerking en ondanks het feit dat we enkel in lokale landesparlementen zetelen, de grondwet van Duitsland veranderd. We konden vroeger enkel na de verkiezingen in beroep gaan tegen de beslissing niet te mogen deelnemen aan de verkiezing. Maar wanneer in dat geval een rechtbank beslist dat de partij wél mag deelnemen, moet de verkiezing hernomen worden, en uiteraard gebeurt dat niet. Door de wijziging aan de grondwet kunnen we in beroep gaan bij het Grondwettelijk Hof vóór de verkiezingen."
Die Partei kan al tevreden zijn als het 1 of 2% haalt. Maar volgens de Hamburgers is hún politiek absoluut in opmars. Onlangs waren ze ook op politieke excursie in België en dronken ze Jupiler. Of de tendens van een satirische partij overwaait naar België, is koffiedik kijken. Risch drinkt van zijn Hamburgse Astrabier en Kotte sluit af: "We hopen de politiek te veranderen. Aan goede politiek te doen. De huidige gang van zaken veranderen, daar het verschil maken. En dat zullen we doen.”
Reactie toevoegen