Wijst hij nu naar Engeland, het Gravensteen of de Primark? Er circuleren veel verhalen over de mysterieuze Gentse volksheld Jacob van Artevelde, wiens standbeeld op de Vrijdagmarkt pronkt, maar wat weten we zeker over de man?
Ochère diene zelfstandige
Toen twee grootmachten een honderdjarige oorlog begonnen, was uiteraard de Gentse handelaar de dupe. In 1337 had een dispuut omtrent de Franse troon tot oorlog tussen Engeland en Frankrijk geleid, wat voor graafschap Vlaanderen al snel nadelig was. De wolhandel met Engeland moest immers worden stopgezet, en dat was niet naar de zin van Jacob van Artevelde, een rijke Gentse handelaar die zijn kans had geroken om het politieke toneel te betreden. Hij leidde een volksopstand tegen de werkloosheid, sloot een alliantie met Ieper en Brugge en slaagde erin een neutraliteitspolitiek te huldigen. Maar de spanningen rezen, en dus sloot hij in 1340 een verbond met de Engelsen, waarbij hij op de Vrijdagmarkt Edward III tot koning van Frankrijk uitriep. Wat volgde was een periode van heropleving, maar tevens groeiende rivaliteit. In 1345 zou Jacob tijdens een oproer vermoord worden met een bijl, vlakbij zijn huis in de Kalandeberg. De crisis keerde terug en een eeuw later was hij vergeten, om uiteindelijk in de 19de eeuw grootser dan ooit terug te keren: als een geromantiseerde legende.
Vree wijze gast
Hoe van Artevelde precies uit de vergeetput is gehaald, blijft onduidelijk. Vermoedelijk was het uit anti-Frans sentiment ten tijde van Napoleon, maar zeker is dat het de romantici waren die een ware Arteveldecultus hebben veroorzaakt met hun gemystificeerde geschiedschrijving. Over 'de wijze man van Gent' werden gedichten, toneelstukken, liedjes en zelfs een opera bedacht, en in 1863 maakte Pieter De Vigne ook een standbeeld van de Vlaamse held. Bij de inhuldiging op de Vrijdagmarkt, bijgewoond door Leopold I, sprak de burgemeester - in het Frans - hoe de huidige Belgische natie een droom was van van Artevelde. Enige tijd later zouden de socialistische arbeiders de rijke handelaar dan weer aanbidden als hun vrijheidsstrijder.
Jacob zonder zweerd
In 1998 zorgde van Artevelde opnieuw voor oproer toen bleek dat het 2,5 meter lange zwaard van het standbeeld gestolen was. Even mysterieus was de terugvondst van het zwaard in het water van de Leie een jaar later door een student. Al een chance, riep Gentenaar Etienne Flerick die de verdwijning had gemeld, want “Jacob zonder zweerd is als Manneken Pis zonder steert”.
Reacties
(Geen onderwerp)
Reactie toevoegen