DOK: Freetown Christiana van den Aldi

Aan de overkant van het nieuwe shoppingcenter Dok-Noord ligt een oase in een woestijn van industrieel braakliggend landschap, beter bekend als DOK. In de zomer zeer geliefd bij hipsterstudenten en jonge ouders, maar wat is DOK nu eigenlijk en waar gaat het heen?

Een pingpongtafel, een vuurkorf, een skateramp, een barbecue die naast een gammele caravan getiteld ‘SAUNA’ staat, kruidenplantjes in oude bottines, een speeltuin van gerecycleerd materiaal en een standbeeld van een ijsbeer. Dit zijn maar enkele van de vele snuisterijen die je kan aantreffen op het terrein van DOK. Het is een ontmoetingsplaats voor jong en oud, met iedere zondag een eclectische reeks activiteiten. Een plaats om gewoonweg te genieten van de eerste zonnestralen, maar voor wie wat verder kijkt een plaats met een inhoudelijke meerwaarde dankzij de vele DOK-bewoners, die op een sociaal-artistieke manier bezig zijn met allerlei maatschappelijke problemen.

De oprichting

Liesbeth Vlerick, coördinator en aanspreekpunt van DOK, vertelt over de ontstaansgeschiedenis: “In 2010 ben ik samen met enkele anderen, waaronder Xavier Cloet, de artistiek leider van CirQ vzw, op het idee gekomen om een vrijstaat te creëren. Xavier wist dat het terrein eigendom was van Stad Gent en dat Stad Gent zoekende was naar een manier om een positieve connotatie aan deze buurt te geven. Toen was het hier namelijk een zeer dode plek. Mensen durfden er ‘s nachts niet voorbij fietsen. Er was veel sluikstorting en zelfs prostitutie. Al bij al was het een duistere zone.” Stad Gent wou met het project ‘Nieuw leven in de Oude Dokken’ een nieuwe woonbuurt en een nieuwe school bouwen, waarbij het vanzelfsprekend van belang was dat mensen de buurt niet als gevaarlijk zouden ervaren.

"We waren op het idee gekomen om een vrijstaat te creëren"

Liesbeth

In 2011 al openden ze voor het eerst de deuren van hun vrijstaat. Ze wilden Gentenaren een kans geven om te experimenteren met bouw, creatie, programmeren en organiseren. Op enkele maanden tijd zijn ze erin gerold, zonder enige structuur. “Het is zeer snel gegaan. Ondertussen zijn we een vzw die gestructureerd is, mensen weten zeer goed dat ik het aanspreekpunt ben. In het begin was iedereen gewoon heel enthousiast, mensen begonnen dingen te bouwen, dingen te claimen, dingen te doen. Zo is het ontstaan.”

De val

Hun gebruiksovereenkomst met Stad Gent loopt tot 2018 en nu borrelt bij veel mensen de vraag op over wat er daarna gaat gebeuren. “Wij zijn een tijdelijk project. Het einde is nabij. De allianties die hier gesmeed zijn, zullen wel hun eigen weg gaan en zich ergens verankeren. Maar DOK gaat zich niet verplaatsen om ergens anders als een parasiet neer te ploffen om daar hetzelfde te doen. Er zal niet zo snel een nieuwe functie gegeven worden aan onze terreinen. Ik denk dat het op termijn slim is om een plek voor experiment te zijn voor DOK-bewoners. Zo kunnen we dan overschakelen naar de andere manier van werken. DOK is dus eigenlijk op zoek naar een manier om meer autonomie aan de DOK-bewoners te geven.”

"Wij zijn een tijdelijk project. Het einde is nabij"

Het plebs

DOK-bewoners zijn een speciale groep dutsen. Van de Buurderij, een duurzaamheidsinitiatief om mensen dichter bij hun voedsel te brengen door samen te werken met lokale boeren, tot tBedrijf, een collectief dat onder andere lichtinstallaties maakt. Wat is de rode draad? “Wij hebben een referentiekader waar we eerst en vooral alle applicaties aan aftoetsen”, vertelt Liesbeth. “Daar staan een aantal woorden centraal: stedelijke dynamiek, artistiek (en vernieuwend), experimenteel en ontmoeting. Dat zijn onze vier pijlers. Mensen die bijvoorbeeld al een eigen ruimte hebben, en gewoon hier willen aansluiten om hun verkoop of hun publieksbereik te vergroten, horen hier niet thuis.” Zo worden discussies over stedelijke vraagstukken gestimuleerd, bijvoorbeeld nieuwe manieren om mobiliteit, onderwijs of democratie te organiseren. Maar ook de vraag of wiet gelegaliseerd moet worden na de razzia bij Trekt Uw Plant vzw wordt besproken.

Dit jaar was een nieuwe tendens opvallend: “Wij merkten na onze open call voor DOK-bewoners dat we heel veel mensen kregen die op een bepaalde manier bezig zijn met een verhaal te vertellen. We moesten er iets mee doen. Vandaar dat we De Vitrine, waar vroeger wekelijks het werk van een andere kunstenaar tentoongesteld werd, omvormden tot De Redactie, waar de bewoners playField., Zwijgen Is Geen Optie, The Caravan's Journal, Sonderland en de recentelijke toevoeging Masala zitten.” Voor DOK is dit een nieuw experiment omdat verhalenvertellers weinig publieke evenementen kunnen organiseren. “We gaan kijken hoe die verhalenvertellers zich daar kunnen vestigen, los van of ze nu iets publiek organiseren op DOK of niet. We zien wel wat daaruit zal ontstaan.”

"We merkten dat er veel mensen bezig waren met verhalen vertellen"

Naast de open call voor DOK-bewoners gaan Liesbeth en haar collega’s ook specifiek op zoek naar ‘minder sterke burgers’. “Dit zijn burgers die niet actief zijn op sociale media, maar toch met hun doelgroep ook iets kunnen doen hier. Ik ben het bijvoorbeeld gaan voorstellen op de algemene vergadering van VOEM, die nu ook DOK-bewoner is. VOEM is een organisatie voor de emancipatie van moslims. Het is belangrijk om onze oproep via veel verschillende kanalen te verspreiden. Op die manier willen we ervoor zorgen dat ons bewonerschap zeer breed is. We willen een dorp binnen de stad creëren. We willen geen elitaire woonwijk zijn.”

“We willen een dorp binnen de stad creëren. We willen geen elitaire woonwijk zijn”

De wet

Liesbeth

Typisch aan DOK is dat ieder jaar in een ander thema centraal staat. “Intern hebben we ieder jaar een aantal sleutelwoorden waar we ons beeld aan ophangen. Dit jaar hebben we als thema drie woorden gekozen om rond te werken: boerenverstand, radicaal en zelfbestuur. Radicaal en zelfbestuur ligt binnen de tendens van de verkiezingen die eraan zitten te komen, en we merken dat heel wat mensen zich aan het bundelen zijn. Veel mensen zijn aan het nadenken of starten beweginen op. Met boerenverstand bedoelen we enerzijds letterlijk het boerenverstand dat we hier hebben: we gooien niets weg, recupereren materiaal, dragen zorg voor het materiaal en dragen zorg voor elkaar. Maar anderzijds is het ook een beetje een kritiek op de vermarkting van de taal, waarin er eigenlijk dingen die al jaren evident zijn, door een nieuw woord ineens wel verkoopbaar zijn. Dan denken wij: ‘doe maar een beetje normaal’.”

Het toerisme

De plek leent zich voor een verscheiden publiek, maar uiteraard zijn er enkele aspecten die beter geschikt zijn voor studenten. De tips van Liesbeth luiden als volgt: “Het terras is ideaal om op je gemak te studeren in de zon. Tijdens de week staat onze poort meestal wel open, je kan je hier altijd wel ergens zetten. Je kan hier ook vrij barbecueën, zolang je geen eigen alcohol meebrengt als onze bar open is. Alleen houtskool moet je zelf nog meenemen. De rommelmarkten zijn ook een echt toffe zondagen om op rond te lopen. En de concerten van Democrazy zijn natuurlijk perfect voor studenten. Voor mensen die op zoek zijn naar inhoudelijke meerwaarde, kunnen dit op DOK zeker vinden, maar we gaan dat nooit bewust door mensen hun strot rammen. Als je gewoon op je gemak in de zon wil zitten, ben je hier ook zeker welkom.”

0
Gemiddeld: 3 (1 stem)

Reactie toevoegen