Transgender(wan)beleid

Hoewel de Universiteit Gent sinds september een beleidskader voor transgenders heeft, lopen er nog steeds een aantal zaken spaak. We gingen praten met een studente die zelf transgender is over de moelijkheden die zij ondervond.

Er zijn naar schatting zo’n 300.000 transgenders in België. De Beleidscel Diversiteit en Gender vermoedt dat er nog geen 100 transgenders aan de UGent studeren, maar slechts een tiental is geregistreerd bij de Beleidscel. Toch heeft de universiteit een beleidskader voor transgenders goedgekeurd. Velen lijken hier echter niet van op de hoogte te zijn.

Geen beleid? Of wel? Of niet?

Op de site van de Beleidscel Diversiteit en Gender staat heel veel info, netjes onderverdeeld in categorieën en linkjes. Onder ‘Gender’ zien we dat het kopje ‘HOLEBI- en Transgenderbeleid’ al aangemaakt is, maar toch is er geen link die ons daadwerkelijk ergens naar verwijst. De Beleidscel legt uit dat er weldegelijk een beleidskader is aan de Universiteit Gent, maar dat de website nog niet is aangemaakt. De discussienota waarin de Beleidscel Diversiteit en Gender een beleidskader voor transgenders aan de UGent aanreikt is op 2 september 2016 goedgekeurd door de Raad van Bestuur van de universiteit.

De nota stelt dat de UGent een proactief transgenderbeleid nastreeft waar er in de eerste plaats naar gestreefd wordt om structurele discriminatie te bannen. Daarnaast wordt er ingezet op open communicatie en sensibilisering. Dat de UGent hiermee het voortouw zal nemen binnen het hogeronderwijslandschap is niet onbelangrijk en werd ook op de vergadering van de Raad van Bestuur aangehaald. Om de nota dan wat meer kracht bij te zetten is op de vergadering besloten om over het document te stemmen, waar het aanvankelijk enkel de bedoeling was om de nota te bespreken. We waren dan ook verbaasd dat noch het bestuur, noch de universiteit naar buiten is getreden met deze inspirerende en bijna unaniem goedgekeurde – slechts één bestuurslid stemde tegen - beleidsnota.

Ook Jana, zelf transgender en studente Logopedie aan de UGent, stuitte op een gebrek aan informatie tijdens haar online zoektocht. “Toen ik op de website van Diversiteit en Gender keek zag ik transgenderbeleid staan, maar ik kon er niet op klikken. Ik vond dat toen vreemd, maar het is al meer dan een half jaar zo”, legt ze uit. “Ik wist dus niet dat de UGent een beleid had en vind het een beetje jammer dat ze er niet mee hebben uitgepakt dat ze zo vooruitstrevend bezig zijn.”

What’s in a name?

Toch bleef Jana niet bij de pakken neerziten: in de veronderstelling dat ze nergens terechtkon is ze zelf beginnen rondmailen. “Omdat ik nergens vond wat ik moest doen, dacht ik eerst dat ik een bijzonder statuut moest aanvragen. Na heel wat heen-en-weer gemail bleek dit verkeerd. De mensen die het bijzonder statuut regelen stuurden mij door naar mijn opleiding zelf. Daar zeiden ze dat ze er rekening mee gingen houden, maar dat ik zelf mijn proffen moest inlichten. Daarnaast zeiden ze ook dat mijn officiële naam bewaard blijft op alle officiële documenten, maar ze gebruikten die naam ook nog steeds op niet-officiële documenten.”

Jana raadt de universiteit dan ook aan om een duidelijk onderscheid te maken tussen officiële en niet-officiële documenten. “Ik snap dat het belangrijk is voor officiële documenten zoals diploma’s en examens dat de juiste naam vermeld wordt. Niet-officiële documenten en documenten die op Minerva gepubliceerd zijn en openbaar zijn voor iedereen moeten de voorkeursnaam gebruiken”, legt ze uit. De voorkeursvorm van voornaam is een mogelijkheid die de UGent biedt voor bijvoorbeeld transgenders om een extra naam toe te voegen aan hun naam. Toen Jana hiernaar informeerde en haar voorkeursnaam doorgaf, werd dit enkel aangepast op Minerva. “Toen ik vroeg of dit ook op mijn e-mailadres, studentenkaart, groepslijsten en zo kon, vertelden ze me dat dit niet mogelijk was. Wat heb je aan een voorkeursnaam als die nergens gebruikt wordt? Het is heel confronterend als je oude naam voor iedereen zichtbaar is in een openbaar document.”

"Wat heb je aan een voorkeursnaam als die nergens gebruikt wordt?"

Inmiddels gaat ze officieel als Jana door het leven, maar zelfs na de naamswijziging bleef de administratieve rompslomp duren: toen ze vorige week in het Ufo om een nieuwe studentenkaart ging, gewapend met haar nieuwe identiteitskaart, vertelde men haar dat dit niet zomaar kon. “Ik had mijn identiteitskaart mee, ze konden kijken naar de rijksregisternummers die hetzelfde waren, maar toch was het niet mogelijk. Ik moest terugkeren met een bewijs van mijn naamswijziging.” Ze klaagt dan ook het gebrek aan begrip aan dat ze gedurende het hele proces heeft gekregen vanuit de UGent.

Spiekbriefje

“Transgenders krijgen in het UZ een genderpasje. Hier staat een oude en een nieuwe foto op, en worden de twee namen vermeld”, vertelt Jana. “Op examens heb ik die mee. Soms denken ze dat het een spiekbriefje is, maar hoe moet ik anders bewijzen wie ik ben als ik niet lijk op de persoon die op mijn studentenkaart staat? Het is vermoeiend om bij het afgeven van een examen telkens opnieuw uit te leggen waarom dit zo is.”

"Laat studentenkaarten representatief zijn"

Daarom raadt ze de universiteit aan om op zijn minst de mogelijkheid te bieden om de studentenkaart aan te passen: “Laat die representatief zijn. Zet er desnoods een dubbele naam op, maar geef de optie om die naam erop te zetten. Nu is dit er niet en is identificatie bij examens moeilijker. Op andere onderwijsinstellingen, zoals de HoWest is dit wel mogelijk. Nochtans maakt HoWest deel uit van de AUGent (Associatie Universiteit Gent, red.).”   

Wat je van studenten leren kan

Jana is praeses van Urgent.fm, de studentenradiozender van de Universiteit Gent. Ze was al actief bij Urgent.fm voor haar coming out, die naar eigen zeggen heel goed onthaald werd. “Het administratieve was meteen in orde, ik kreeg een nieuw domeinadres en de vrijwilligerslijst is ook snel aangepast. Na twee dagen was alles geregeld”, duidt ze op de vlotte aanpak. “Daar kan de UGent misschien nog iets van leren.”

"De UGent kan iets leren van haar studentenverenigingen"

Ook in de Vergadering der Konventsvoorzitters (VKV), waar Jana lid van is namens Urgent.fm, reageerde iedereen er goed op. Het enige wat wel nog steeds een probleem was, is het controlepaneel van de Dienst Studentenactiviteiten, waar ze enkel toegang toe kreeg met haar oude naam. “Ik heb duidelijk doorgegeven hoe het zat en welke naam ik heb, maar ze bleven mijn oude naam gebruiken. Pieter (De Pauw, de studentenbeheerder, red.) heeft bijvoorbeeld ook mijn aanvraag voor een bijzonder statuut als konventsvoorzitter ingediend onder Jana, maar de UGent heeft het statuut op mijn oude naam gezet. Er wordt dus wel initiatief genomen vanuit de VKV en Pieter, maar de UGent kaatst dit terug en het is stom dat het zo moet lopen”, betreurt Jana.

Progressief en vooruitstrevend

In mei 2016 lanceerde Stad Gent het Regenboogactieplan, waarin acties opgenomen zijn om van Gent een holebi- en transgendervriendelijke stad te maken. De transgenderproblematiek is zeer actueel, en niet enkel in België. Jana’s verhaal toont maar enkele van de pijnpunten aan waarmee transgenders te maken krijgen, ook in progressieve en vooruitstrevende steden als Gent. Hopelijk kan het proactieve transgenderbeleid dat de UGent voor ogen heeft hier verandering in brengen.

De discussienota omvat drie speerpunten om transgender studenten en medewerkers in staat te stellen om zonder hindernissen te studeren en te werken aan de UGent. Een eerste is het erkennen van een derde genderaanduiding, zijnde ‘X’. Ten tweede willen ze het gebruik van de nieuwe voornaam in niet-officiële communicatie mogelijk maken. De UGent erkent de structurele discriminatie tegenover transgenders en wil daarom de hierboven vermelde voorkeursnaam mogelijk maken op alle niet-officiële documenten, zoals op studentenkaarten. Daarnaast zou het ook mogelijk worden om de voorkeursnaam op examens te vermelden. Ten derde wil de universiteit inzetten op sensibilisering en beeldvorming.

De nota van de Beleidscel Diversiteit en Gender eindigt met de gevleugelde woorden “De UGent neemt een voortrekkersrol op en moedigt andere hogeronderwijsinstellingen aan om een transgenderbeleid uit te werken”. Misschien is het dan ook geen slecht idee om eindelijk met dit beleidskader naar buiten te treden, niemand raakt immers geïnspireerd door een verborgen tekst.

0
Gemiddeld: 5 (1 stem)

Reacties

Bericht: 
Hallo Jana . Even uw naam Aub. Dan kunnen we via fb communiceren l Fijne groet, Aagje Everaert

Bericht: 
Ik heb begrip voor de krappe deadline van de journalisten, maar had men de tijd genomen om een uitgebreid interview met mensen van de beleidscel en een aantal transgenderpersonen aan te vragen, was het verhaal vast genuanceerder geweest. - de beleidscel registreert geen transgenderpersonen, we hebben hier dus geen cijfers over. - het is zowel voor medewerkers als voor studenten mogelijk om de voorkeursvoornaam te gebruiken (studentenkaart, emailadres, klassenlijsten....). Dit werd in het verleden al meermaals toegepast. Ook het aanpassen van het geslacht en aanspreekvorm op niet-officiële documenten is mogelijk. - de medewerkers van de beleidscel bespreken momenteel met andere instellingen of het mogelijk is om een interuniversitair transgenderbeleid te voeren. Verschillende universiteiten en hogescholen vroegen de beleidstekst op en passen ook hun eigen regelgeving aan. - UGent heeft een personeelsnetwerk rond het thema LGBT - Het transgenderbeleid van de UGent werd als good practice opgenomen in het jaarverslag van de Vlaamse Ombudsdienst. - De webpagina is ondertussen actief: http://www.ugent.be/nl/univgent/waarvoor-staat-ugent/diversiteit-en-gender/gender/transgender - Op 17 mei 2017 organiseert de beleidscel een middaglezing 'transgender in het hoger onderwijs': http://www.ugent.be/nl/univgent/waarvoor-staat-ugent/diversiteit-en-gender/middaglezingen/middaglezingen.html

Reactie toevoegen