De Green Office van UGent kwam terecht in het middelpunt van het debat wat betreft de besparingsplannen van de Raad van Bestuur. De onzekerheid over hun toekomst blijft echter toenemen, terwijl de kritiek op de besparingen volhardt.
Op 5 mei komt een deel van de 'kerntakennota 2.0' opnieuw voor de Raad van Bestuur (RvB). Hoewel de grote lijnen van de besparingsplannen al in maart werden goedgekeurd, werd toen ook beslist om de stemming over een specifieke reeks 'onmiddellijke' besparingsmaatregelen uit te stellen. Ondertussen werkt het managementteam van UGent (de rector, vice-rector, directeurs en decanen) aan een aangepaste versie. De Green Office, een van de grote slachtoffers van de originele nota, blijft in een onzekere positie achter.
Green Office in het oog van de storm
Met de originele lijst besparingsmaatregelen wist UGent eind maart de krantenkoppen te halen. De controversiële (en geheime) besparingsnota werd toen door nieuwssite Apache wereldkundig gemaakt. Deze openbaring vond tevens plaats in de week waarin Dies Natalis plaatsvond; de ceremoniële academische stoet werd daarom opgewacht door een betogingsactie tegen de besparingen. In grote mate had het protest een sociaal karakter, daar de vakbonden er voornamelijk betoogden tegen besparingen in het nadeel van UGent-personeel. Er lag tijdens deze betogingen echter ook een nadrukkelijk accent op duurzaamheid. Met name de schrapping van het personeel dat de werking van de Green Office ondersteunt, werd er gezien als een symbolische doodsteek van het universitaire duurzaamheidsbeleid.
Met uitzondering van een posteractie aan de ramen van het UFO, organiseert de Green Office zelf geen protestacties. Hun positie als onderdeel van de UGent-organisatie vormt een obstakel om publiekelijk kritiek te uiten. "Wij zetten in op interne gesprekken met de mensen die met ons willen spreken", vertelt Jutte Dessein, jobstudent bij de Green Office. "Wij hebben al meermaals pogingen ondernomen om ook met de rector in overleg te treden, maar die worden telkens afgewezen."
"Wil UGent geen belabberd imago opbouwen rond duurzaamheidskwesties, dan maakt ze het best werk van een ambitieus beleid, voorbij het laaghangend fruit en 'nice to have'-initiatieven."
– Professor Thomas Block
"In essentie tracht het Green Officemodel duurzaamheid sterker te integreren in hogeronderwijsinstellingen, door studenten en personeel te laten samenwerken rond tal van beleidsthema's", legt professor Thomas Block, directeur van het Centrum voor Duurzame Ontwikkeling, uit. "Met de Green Office als spil, verbinder, aanspreekpunt, dispatcher en katalysator is er de afgelopen 10 jaar binnen UGent met vallen en opstaan een mooi duurzaamheidsverhaal gegroeid waarop we allen fier mogen zijn." Professor Block is dan ook niet te vinden in het idee om op dat duurzaamheidsverhaal te besparen. "Dit is geen neutrale keuze in een besparingsoefening, maar bovenal een pijnlijke normatieve beslissing van een universiteit die poneert een vrijhaven voor durf-denkers en dwarsliggers te zijn. Wil UGent geen belabberd imago opbouwen rond duurzaamheidskwesties, dan maakt ze het best werk van een ambitieus beleid, voorbij het laaghangend fruit en 'nice to have'-initiatieven."
Besparen op winst?
De besparing op de Green Office zou volgens de nota jaarlijks 120.000 euro moeten opleveren voor UGent, maar die redenering stuit op onbegrip. Bij de Green Office zelf verwijzen ze onder andere naar hun rol in de werkgroep Energiebeleid, waar kostenbesparende energiemaatregelen uit voortvloeien. "Onder andere de 19-gradenmaatregel en de informatieve stickers op deuren en ramen werden door Green Office aangehaald", laat Dessein weten. Ook via hun projectmatige werking zouden ze inkomsten genereren. "Zo haalden we vorig jaar samen met de afdeling Milieu 240.000 euro subsidies binnen om projecten op te starten om met waterschaarste om te gaan, en 130.000 euro voor ontharding, vergroening en verblauwing."
"Hoe druk je de waarde van acties voor propere lucht of waterbuffering in tijden van droogte uit?"
– Ruben Savels
"Het is erg moeilijk om de waarde van dergelijke duurzaamheidsinitiatieven te berekenen", legt academisch assistent Ruben Savels uit. "Voor hun effecten bestaan vaak geen marktprijzen. Hoe druk je de waarde van acties voor propere lucht of waterbuffering in tijden van droogte uit?" Savels werkt een kosten-batenanalyse van de Green Office uit die hij op 26 april via een open les presenteerde. "Daarnaast is het ook lastig om de bijdrage van een sterk ingebedde organisatie als de Green Office op universitair niveau te meten. In welke mate zouden bepaalde duurzaamheidsinitiatieven genomen zijn zónder de druk of steun van de Green Office?" Ook de organisatie zelf onderstreept die bedenkingen wanneer zij hun impact inschatten. "Wanneer de baten door de Green Office (bv. besparingen op vlak van energie en water, binnengehaalde projectsubsidies, enzovoort) vergeleken worden met de kosten (bv. voor personeel en materiaal) en daaruit zou blijken dat de Green Office meer opbrengt dan zij kost, zou het vanuit een financieel oogpunt weinig tot geen steek houden om de organisatie te schrappen", aldus Savels.
Onzeker richting de stemming
Zonder verdere commentaar op de ongestemde beslissing geeft rector Rik Van de Walle uitleg bij de lijst met maatregelen die in mei gestemd zullen worden. "Alle bedenkingen die tijdens de bespreking in de Raad van Bestuur werden geformuleerd, werden bezorgd aan het management. Het management heeft deze bedenkingen in overweging genomen en zal op basis daarvan een aangepaste lijst met concrete besparingsinitiatieven ter goedkeuring aan de Raad van Bestuur voorleggen."
Deze aangepaste lijst zou een minder impactvolle besparing kunnen inhouden, bijvoorbeeld door niet de voltallige 2,5 voltijdse equivalenten van de Green Office af te schaffen, of door de organisatie zelfs helemaal uit de wind zetten. Toch lijkt een noemenswaardig verschil met de nota van maart onwaarschijnlijk. Dat men zou willen besparen op de Green Office werd in zekere zin al verwacht, nog voor Apache met 'kerntakennota 2.0' naar buiten kwam. De organisatie heeft een imago van hoge kosten zonder veel opbrengsten, en dit blijkt levensgevaarlijk in een context waar men gretig op zoek is naar posten waarop men kan besparen om de financiële crisis het hoofd te kunnen bieden.
Het idee circuleert om de Green Office om te vormen tot een studentenvereniging, maar dit is dan ook meteen de uitzondering in een vooralsnog anders geheel onduidelijk communicatiebeleid wat betreft hun toekomst na de besparingsgolf. De aangepaste nota brengt enkel nog meer onzekerheid met zich mee. Voor definitieve antwoorden zal het wachten worden op de RvB-vergadering van 5 mei. Tegenstanders van de kerntakennota kunnen alvast weinig hoop koesteren wanneer men een oog werpt op hoe de zetels in de Raad van Bestuur verdeeld zijn: de vertegenwoordigers van het niet-academische UGent-personeel, bijvoorbeeld, kunnen met hun 3 stemmen maar moeilijk opboksen tegen de onder andere 12 stemmen van het zelfstandig academisch personeel. Verleden besparings- en hervormingsplannen die door het management en de rector werden voorgesteld, eveneens onder veelvuldig protest, raakten destijds ook goedgekeurd.
Hoe dan ook is het lot van de Green Office tot nader order nog niet bezegeld. Een meerderheid van de RvB heeft er immers voor gestemd om de stemming betreffende de originele lijst directe besparingsmaatregelen effectief uit te stellen tot die beruchte 5 mei. Het is goed mogelijk dat dit weerspiegelt dat een meerderheid van de RvB geenszins akkoord gaat met de voorstellen die in de eerste nota beschreven werden. De toekomst zal het onvermijdelijk uitwijzen.
Reactie toevoegen