Gent Jazz: Grensoverschrijdende genialiteit

Een overzicht van woensdag 3 juli

Bekomen van het eerste weekend deden we op woensdag, en dat meteen al met de drukst bezette affiche die Gent Jazz dit jaar in petto had. Uitsluitend mannelijk geweld, constateerden we, maar vooral ook de verbluffende kwaliteit over de gehele, bijzonder excentrieke lijn van 3 juli.

Bij aankomst op Gent Jazz werden de vroege vogels onthaald door de noten van Blick Bassy, die voor een eerste gemoedelijke verpozing zorgde. Geen evidente job, als een van de vroegste openers van de week optreden op de Main Stage. In plaats van zich te schikken naar een misschien ondankbaar ogende job, zorgden ze ervoor dat ze een onvergetelijke (blik)opener werden. Bassy, zelf afkomstig uit Kameroen, speelt met een vierkoppige band en zingt zijn teksten in Bassa, een van de maar liefst 260 Kameroense talen. Op het podium brachten ze iets tussen luchtigheid en duisternis, gaande van bossa nova tot blues met Afrikaanse invloeden. Ondanks het feit dat de tent amper gevuld was, bleek de menigte doordrongen van de stem van Bassy. Die diepgewortelde emotie, waarvoor men Bassa niet eens diende te verstaan, dekte de volledige lading van zijn boodschap en zette zo iedereen tijdens het nummer Ngwa onder een etherische bezwering. Zijn recentste album 1958 is namelijk een ode aan de helden van de Kameroense onafhankelijkheidsstrijd, zoals Ruben Um Nyobé. Dit album is voor Blick Bassy een call for action, een oproep voor Afrika om op te komen voor haar eigen belangen, aangezien de rest van de wereld dat duidelijk niet zal doen. Naar het einde toe voorzagen de bandleden van Bassy ons nog van een paar zwoele heupbewegingen, die ietwat onwennig, maar daardoor net o zo vertederend waren. De eerste dansbenen: gestrekt en gecheckt.
 

Blick Bassy

 

Na het ontwijken van het wisselvallige weer op het hoofdpodium, slenterde iedereen op z’n gemakje richting Garden Stage. Met het kort piepen van de zon op de middag leek het een luilekkerstrand te worden aan het gezellige tweede podium van Gent Jazz. De festivalmeute verruilde het gelukzalige gevoel van Bassy, dat was blijven hangen, ditmaal voor een woeste hengst op doortocht. PAARD., een verreikend jazztrio dat het genre richting de uithoeken van het spectrum en daarbuiten drijft, galoppeerde haast dwars door de menigte met hun briesende geluid. Een wel zeer smakelijk voorgerecht van de eveneens uitdagende en moeilijker te verteren materie later die dag. Wie er niet bij was, zou denken dat zo’n eigenaardige sound naast het zonnebadende publiek zou grijpen. Wie er wél bij was, zag dat helemaal anders. PAARD. kreeg grote belangstelling van een steeds verder aandikkend publiek. De elektrische, opzwepende beats die het trio produceerde, gingen hand in hand met de sfeer die in de tuin hing. De performance zelf bleef erg standvastig. Het plastieken speelgoedpaardje dat bengelend boven het podium galoppeerde niet meegerekend dan.
 

Tegen de tijd dat we terug naar de Main Stage trokken, was deze al aardig gevuld voor Moses Boyd en zijn ensemble The Exodus. Onder leiding van de getalenteerde drummer bleven ze gedurende hun hele set een hoog tempo aanhouden. Fijn om te zien was het ensemble, dat uitgebreid de tijd had om volledig los te barsten in intens(iev)e solo’s, begeleid door een minstens even stevige drum als constante bodemlaag. Boyd vormde als het ware de altijd aanwezige soundscape doorheen het gelaagde concept dat ze wisten naar voren te brengen. Genoeg jazz à l’aise in elk geval voor iedereen die even op adem moest komen na PAARD.. Veel hadden ze niet te verbloemen; straightforward, down-to-earth jazz, die gewoon juist voelde. Net Boyd en zijn ensemble blonken daar heerlijk in uit. Al bij al een zeer terechte passage op deze derde dag van Gent Jazz.

PAARD.

Voor de trouwe Schamperlezer was de aansluiting op Boyds Exodus geen onbekende meer. De mannen van H A S T kropen op de Garden Stage voor een zoals gewoonlijk korte, maar boenk erop set en wij waren er ook deze keer bij. In de warme avondzon vlijden mensen zich opnieuw slaperig neer op het gras totdat ze wakker werden geschud door een kanjer van jewelste: Op Ieder Potje Past Een Dekseltje. In tegenstelling tot Boyd, zijn het in deze setting de andere instrumenten die gezamenlijk een soundscape maken waardoor de percussionist zijn weg baant. Bij het voorlaatste nummer nam de set een andere wending en ontstond plots een heel gemoedelijke sfeer. Ontzettend innemend om te zien hoe de rest van de band hun instrumenten neerlegde en naar gitarist Roeland Celis zat te staren, alsof zij samen met de menigte aan de andere kant van het tweeluik stonden en hem voor het eerst aan het werk zagen. Het is die oneindige voorliefde voor het zichzelf steeds opnieuw heruitvinden in improvisaties, die van H A S T een prachtig explosieve vernieuwing maakt in de reikwijdte van de jazz, die zij mee aftasten vandaag de dag. Het collectief rond Rob Banken weet er zijn eigen merkwaardige plek te veroveren en daar meer dan ooit stand te houden.
Ons interview met Rob Banken van H A S T kan je hier terugvinden.

Met H A S T deelde ook Steiger de Garden Stage op het jazzfestival. Net als PAARD. doet deze band het met een sobere bezetting, maar de uiteenlopende sound die Steiger creëert, doet geen seconde denken aan een mogelijke leegte op podium. Het drietal gebruikt hun instrumenten tot in de verste uithoeken van de mogelijkheden die ze bieden. Getokkel waar het normaliter niet hoort en attributen die gebruikelijk elders zouden thuishoren, kwamen hier volledig op hun plaats. Steiger zoekt en vindt gaandeweg à l’improviste welke kant ze precies uit willen, en zelfs wanneer je denkt dat ze het nét gevonden hebben, barst alles weer uit zijn voegen. In die overheersende, immer aanwezige turbulentie slaagt het trio er toch in een perfect gelijnde symbiose te vinden. Net zoals de zon wispelturig verscheen en verdween tussen het wolkendek, varieert Steiger van een minimalistische klankenpuinhoop naar ongeregelde hoogtepunten. Een volmaakte chaos, als het ware.
 

Mulatu Astatke

 

Met Mulatu Astatke kregen we de eerste headliner van de avond. Astatke is een naam als een klok in de Ethiopische jazzmuziek, een fusie van traditionele stijlen met funk, jazz en soul. Als bandleider van de grootste bezetting van de avond viel onmiddellijk op hoe bescheiden en subtiel Astatke blijft. Het sublieme aan deze man is dat hij niet zichzelf, maar juist zijn ensemble op de voorgrond laat treden. Net dat maakt van Astatke op zijn beurt een fantastische muzikant. Ondanks zijn bescheidenheid viel hij absoluut niet naar de achtergrond dankzij zijn speelse houding op het podium. Respect voor de manier waarop Astatke hierin slaagt als atypische bandleider. De sereniteit waarmee hij speelt, als een constante in combinatie met de overladen energie van zijn medemuzikanten, laat het blijken alsof hij het rustpunt is van het gehele samenspel. Deze karaktertrek schemert ook door in zijn keuze van instrument, namelijk de vibrafoon en de conga's. Opmerkelijk was ook nog het solomoment van de percussionist aan het einde, die de Afrikaanse vibes op een magnifieke manier tot uiting bracht. Astatke bedankte tot slot het publiek met zijn eeuwige glimlach en trakteerde zelfs op een vette knipoog. Met hysterische fans tot gevolg, maar niet heus. Behalve zij die misschien een band te vroeg naar de Main Stage waren gekomen en het ensemble aanzagen voor STUFF.

En wat voor soort STUFF. dan nog? “Geen woorden, geen woorden”, aldus Lander Gyselinck, boegbeeld van de band. Veel zijn er dan ook niet meer toe te voegen aan hun indrukwekkende passage op Gent Jazz, die boekdelen en nog zoveel meer sprak. De Gentwerpse avant-gardeband bleef aan populariteit winnen sinds hun eerste naamloze plaat in 2015. Nu, met Old Dreams, New Planets sloten ze als headliner de Main Stage van Gent Jazz af. Bij aanvang van het concert broeide er bij ons toch nog enige scepsis. Hoezeer was deze nieuwe grote naam in de jazz-electro-hiphop-scene de zoveelste hype, of verdienden ze werkelijk het label van ‘pioniers in de hedendaagse jazzscene’?

STUFF.

We hebben de moeite gedaan om een plek op de eerste rij te bemachtigen, iets wat we u in alle oprechtheid alleen maar kunnen aanraden. Van de betoverende lichtshow tot de excentrieke gezichtsuitdrukkingen en de intense beleving van het samen zoeken naar de juiste balans; het plaatje was af. Ook Mixmonster Menno was een enorme toevoeging aan de live performance van de band. Het samenspel tussen muzikanten en dj zorgde voor een interessante dynamiek, waarbij het niet altijd duidelijk was welke klanken voortkwamen uit de instrumenten en welke niet. De op zich eenvoudige en herkenbare deuntjes zorgden voor een schijn van simpliciteit, maar de manier waarop alle muzikanten op elkaar afgestemd waren, is duidelijk van hoog niveau. STUFF. bracht ons in een hyperactieve trance van begin tot ver na hun tweede bis-nummer. We hadden ademruimte te kort, en goesting in meer te over. Zeg dat wij het gezegd hebben: deze geniale ADHD-golf moét je ervaren hebben.

De tent was in een mum van tijd afgebroken, en ook van het dak bleef niet veel meer over. Deze derde dag van Gent Jazz bleek uitputtend, maar zeker de moeite waard. Wij wensten de crew alleen nog veel sterkte toe met de immense schadeherstelling voor de volgende ochtend. 

Alle foto's zijn genomen door Gent Jazz-huisfotograaf Bruno Bollaert.

Gemiddeld: 5 (1 stem)

Reactie toevoegen