Een smeltkroes van extremen: H A S T

De vrije loop in de uithoeken van de jazz

Wat begon bij een jazzopleiding, een verleden aan rock- en metalrepertoires en grenzeloos jammen, eindigde in het collectief H A S T. Een amalgaan van op jazz gebaseerde improvisaties, minimalistische noise, alsook een sterke vriendschap en uren plezier. Hoe de creatie van dat experimenteel improviseren in zijn werk gaat, legt Rob Banken, boegbeeld van H A S T, ons uit.

Improvisatie spreekt niet voor zich. Niet alleen lijkt het elkaar aanvoelen gecompliceerd, maar ook het vasthouden van goede resultaten lijkt niet evident. "Daar gaat het dan ook niet om," vezekerde Rob ons. "Improvisatie gaat om de muzikale beleving. Het gaat om het goede gevoel erna, het gevoel van een subliem moment te kunnen vasthouden, en er achteraf met je bandleden met plezier op te kunnen terugkijken."

Indiestyle typeerde het geluid van H A S T met de woorden: 'improvisatie als fundament en experiment als leidraad'. Vonden jullie dit een goede samenvatting?

"Absoluut, improvisatie ligt echt aan de grondslag van de groep. Ieder van ons heeft een jazzopleiding genoten en daar staat improviseren centraal. Daarin leer je verschillende stijlen toepassen, in tegenstelling tot iedereen die denkt dat 'je gewoon maar wat doet': improviseren is een erg onderbouwde leer. Soms word je wel verrast puur door de fysiek van een instrument. Door het op een compleet andere manier dan waarvoor het gemaakt is te bespelen, kan er iets totaal onverwachts mee gebeuren waarvan je denkt: 'Hé, dit is echt cool,' en dan kan je daarop verder bouwen."

Thomas Geuens

Hadden jullie van bij het begin al een concreet idee waar jullie met de band naartoe wouden?

"We hebben vrij lang gezocht naar wat de stem van H A S T zou worden. Voor mij was het wel duidelijk dat ik Artan (Buleshkaj, red.) en Roeland (Celis, red.) naast elkaar wou zetten. Ik kom uit het rockgenre waar twee gitaren de norm zijn, en dat wilde ik ook in deze groep. Met het verschil dat we niet zouden werken met één ritmegitarist en één solist: ze zijn evenwaardig, ook al hebben ze een totaal verschillende sound en manier van spelen. Qua stijl ging dat eerst van zware rock tot bijna metalriffs naar minimalistische muziek en soundscapes. Dat werd op den duur zo'n vage mengelmoes, dat we ons daardoor beginnen afvragen zijn waar H A S T eigenlijk voor stond. En vooral: hoe we die uitersten, die extremen binnen muziek, toch konden verenigen met elkaar."

"Het was toen we onze plaat effectief opnamen in de studio bij Koen Gisen, dat alles perfect op zijn plaats viel. Toen dacht iedereen exact hetzelfde: dit past écht. Door die zoektocht hebben we een heel sterk concept gekregen, vind ik zelf. We hebben een eigen geluid kunnen creëren, dat is ontzettend leuk. Hoe meer we spelen, hoe meer die sound nog gebald wordt naar de kern: dit is hoe H A S T klinkt, dit is wie we zijn."

"Die extremen strekken zich zo ver uit. Dat is de lijm van de band"

De groepsdynamiek lijkt ons ook niet onbelangrijk.

"Het zijn alle vier schatten van mensen, een dreamteam om mee samen te werken. Onze persoonlijke sound zit ook zo enorm verweven in die muzikale beleving, die extremen strekken zich zo ver uit. Dat is de lijm van de band."

Daar is Elegy dus uit voortgevloeid. Tevreden over die eerste plaat?

"Ik denk we alle vijf best fier zijn op hoe die eruit is gekomen. Het is altijd wel even in spanning afwachten hoe het precies onthaald wordt bij het publiek, en of het verhaal dat we willen brengen ook overkomt zoals we het bedoeld hebben. Uiteindelijk blijft zo'n album als je eigen kind dat je compleet naakt de buitenwereld instuurt en waarvan je zegt: 'Hier, beoordeel maar.' Ik denk vooral dat het duidelijk overkomt, onze plaat. Dat onze boodschap wel aankomt bij mensen."

In hoeverre zijn de nummers op de plaat spontaan tot stand gekomen? Bestaat Elegy enkel uit vaste tracks of horen we ook improvisaties?

"We hebben bewust in de studio de tijd genomen om de plaat op te nemen, zodat we op bepaalde momenten compleet konden improviseren. Daar hebben we dan een aantal fragmenten uit gefilterd. Op Impro begon iemand gewoon een riff te spelen en dat nummer is er onverwachts zo uit gekomen. Dat lukt ook niet altijd even goed, uiteraard. Maar we merken wel dat we altijd samen een weg vinden door het improviseren heen."

Maken jullie live ook veel ruimte voor improvisaties? Elk om beurt of als kwintet, of zelfs binnen vaste nummers?

"Alle nummers op Elegy lenen zich daar wel toe. Er is altijd plaats voor iemand om iets uit te proberen en het samenspel op zijn manier spannend te houden, die ruimte voor improvisaties is relatief breed. Op het podium proberen we daar dus ook continu een weg in te vinden. Cyrille (Obermüller, red.) speelt dan bijvoorbeeld een geheel nieuwe basriff, die wij niet verwacht hadden, maar waardoor iedereen wel op het puntje van zijn stoel zit en constant denkt: 'Hoe kan ik daarop inpikken om het nog interessanter te maken?' Die blijvende spanning zorgt dikwijls voor bijzonder leuke improvisatiesessies."

"Improviseren is deel van een specifiek moment. Dat maakt zulke improvisatiesessies kostbaar"

Stel: jullie spelen een fenomenaal improvisatiestuk. Vind je het jammer dat zo'n momenten niet bewust worden opgenomen?

"Nee, dat maakt het zelfs nog plezanter, want dat was onderdeel van een specifiek moment. Wie erbij was, had geluk dat moment mee te maken. Dat maakt zulke improvisatiesessies kostbaar. Vaak betreurt men die vergankelijkheid van improviseren, maar het gevoel van een leuke improvisatie gespeeld te hebben neem je altijd mee naar huis."

Miles Davis brak met zijn album Bitches Brew destijds volledig met traditionele jazz en ruilde die in voor elektrische instrumenten en onbeperkt improviseren. Heeft jullie muziek ook die bedoeling?

"Nee, absoluut niet. Ik kom uit die sterke jazz-achtergrond en luister dus ook graag naar die muziek. Toen ik nog jazz studeerde, genoot ik erg van die oude stemmen en greep ik er vaak naar terug. Het is ook belangrijk om te weten dat onze muziek is gemaakt in die jazzcontext en dat staat los van het feit of je die sound nu letterlijk wil nabootsen, of er iets nieuws mee wil maken. We willen dus absouluut geen fuck you doen naar de traditionele jazz, integendeel zelfs. Wij zijn allemaal verliefd geworden op die muziek en uit die liefde is H A S T voortgegroeid."

H A S T vervolledigt de affiche van Gent Jazz op 3 juli. Meer speeldata op art-spot.be/h-a-s-t

Nog geen stemmen

Reactie toevoegen