Na maanden protest van End Fossil Gent en Ghent Students for Palestine, in het kielzog van de decennialange Palestijnse strijd én voor een duurzamere wereld, ging de rector in gesprek met de vele studenten die al twee weken het UFO bezetten.
Op z'n activistisch
Van de Walle sloot, in het bijzijn van zijn security, om 16u30 aan bij de dagelijkse spokescouncil, waar studenten en sympathisanten al de hele bezetting lang op een zo democratisch en horizontaal mogelijke manier vergaderen, discussiëren en beslissingen nemen. Twee uur lang werd er in het Engels, met veel handgezwaai, geklap en gejuich, maar ook met enkele oprechte tranen en emoties, gediscussieerd. "Al bij al verliep het gesprek zeer rustig", zo vertelde een persverantwoordelijke van de bezetting. "Hoewel er nog duidelijke meningsverschillen en breuklijnen zijn, is dit een eerste stap vooruit. Dit toont dat ons engagement loont en dat we druk zetten. We hebben onszelf duidelijk gemaakt en hopen dan ook dat er nog veel gesprekken zullen volgen."
De eerste spreker stak van wal met een herinnering aan de jaarlijkse herdenking van de Nakba, de catastrofe die verwijst naar de massale verdrijving van Palestijnen tijdens de oprichting van de staat Israël in 1948, die nu al zeven maanden wordt verdergezet door de huidige genocide. Daarna werden de eisen van de studenten nog eens uitdrukkelijk herhaald. Enerzijds willen ze een tijdsgebonden actieplan om de beoogde duurzaamheidsdoelstellingen te halen, anderzijds volledige transparantie over de banden en samenwerkingen met Israëlische instituties en een totale academische boycot. Hiermee werd de rector uitdrukkelijk op het matje geroepen: "de UGent prioriteert economische winst boven mensenrechten, mensenlevens en het welzijn van onze planeet", waarmee de toon werd gezet voor de verdere discussie.
Complexiteit of koppigheid?
Van de Walle, die overigens alleen maar Nederlands sprak om "deze gevoelige materie goed uit te kunnen drukken", begon door te zeggen dat hij niet anders kan dan erkennen en benadrukken dat het "woelige tijden en onaanvaardbare situaties" zijn waar hij zich, net als ieder ander, erg om bekommert. Omdat de discussie volgens hem zo complex is, wat hij meermaals benadrukte, werd de situatie eerst intern besproken. Daarom kon hij niet eerder ingaan op de vragen en eisen van de studenten.
De rector gaf toe dat het fout was om de lijst met partners pas zo laat te publiceren, maar zei dat hij de betrokken instellingen "niet aan de schandpaal wou nagelen" en dat zulke onderzoeken en beslissingen veel tijd vergen. Hij bevestigde dan ook dat er meer open, transparanter en sneller gecommuniceerd moet worden vanuit de UGent, zoals de studenten bepleiten. Hij beloofde hier werk van te maken, al is nog niet precies duidelijk hoe en wanneer precies. Wel vroeg hij erkenning en waardering voor de acties die al ondernomen zijn. De bezetters benadrukte nogmaals dat dat veel te laat kwam en veel te beperkt is en bovendien vooral het rechtstreekse gevolg is van de niet-aflatende druk die de studenten en de vele UGent-medewerkers al lange tijd opvoeren.
“Ik begrijp dat er een verschil is tussen een genocide en het doden van heel veel mensen" - rector Rik Van de Walle
Tot grote frustratie van de vele studenten en UGent-medewerkers, weigerde Van de Walle nog altijd het Israëlisch-Palestijnse conflict een genocide te noemen. Hij benadrukte meerdere keren dat het een complexe discussie is die gepaard gaat met veel verschillende perspectieven en meningen. "Ik begrijp dat er een verschil is tussen een genocide en het doden van heel veel mensen zonder dat het een genocide is", zei hij. "Maar ik ben niet in de positie om arbiter te spelen. Ik weet het niet." Volgens de studenten geeft dit blijk van een gebrek aan moed en het verzuim van zijn taak als rector. "Je bent niet maar een rector, maar dé rector en daar horen verantwoordelijkheden bij", klonk het.
Een volledige boycot lijkt de rector nog altijd een slecht idee. Hij gebruikt hiervoor het argument dat er instituten zijn die wel oppositie voeren tegen de Israëlische overheid, maar daar gaan de studenten niet mee akkoord. Ze vinden dat het door de rector vermeende oorlogsverzet van sommige academische instituties louter individueel van aard is. Individuen die vervolgens onderdrukt worden door de instellingen waartegen ze zelf tot een boycot oproepen. Daarnaast hameren ze erop vooral Palestijnse universiteiten te steunen. Professor Koen Bogaert benadrukte hierbij ook dat er een verschil is tussen het interne verzet tegen Netanyahu en dat tegen de oorlog in het algemeen, de eerste is meer courant dan de laatste. Hij wees ook op de discrepantie tussen de eerder besliste academische boycot van Russische instellingen die al binnen twee weken was doorgevoerd en het gebrek aan concrete en directe actie omtrent de 'educide' en genocide in Palestina. Tenslotte gaf Van de Walle aan dat wat de UGent nu beslist voor Palestina, ook doorgevoerd moet worden voor alle andere landen waar dagelijks mensenrechten geschonden worden. Hoewel hij het wellicht anders bedoelde, leidde dit tot langdurig gejuich en geklap van de bezetters.
Een laatste vraag die vaak opkwam, was de reden waarom het bestuur geen gehoor geeft aan de diverse experten en studenten binnen de universiteit. Niet alleen de mensenrechtencommissie, maar ook menig professor heeft zich al uitdrukkelijk uitgesproken voor een academische boycot. "Now is the time to speak up as a university!", klonk het luid. De rector antwoordde dat het proces democratisch en sereen verlopen is. Studenten haalden op hun beurt aan dat het gewoonweg onmenselijk en onrechtvaardig is om tegenstrijdige beslissingen te nemen over iets zo fundamenteels als mensenrechtenschendingen, zeker als die meningen door experten worden gecontesteerd. Ook werd hij er nogmaals aan herinnerd dat de voormalige beslissingen veel minder transparant verliepen dan in een echte democratie, waar open dialoog en debat de norm is. Hierbij werd naar de meer dan tweehonderd aanwezige studenten en medewerkers gewezen, maar de rector hield vol dat hij "elke student even graag ziet." Hij wil elke vakgroep betrekken bij de beslissing, waartussen er volgens hem geen consensus bestaat over een algehele academische boycot.
“The students united, will never be defeated!”
Zijn tussenkomst in de Raad van Bestuur, die enkele pagina's blijkt te tellen, wordt volgens Van de Walle later nog gepubliceerd. De bezetters trokken meermaals het democratisch gehalte van de RvB in twijfel. Die wordt bijvoorbeeld voorgezeten door zittend Europees Parlementslid voor de N-VA, Geert Bourgeois. Ook werd bevestigd dat vicerector Mieke Van Herreweghe de tegenovergestelde positie van de rector innam, wat de interne spanningen toont. De RvB gaat in de toekomst nog samenzitten rond de aanpak van het duurzaamheidsbeleid, maar een concrete inwilliging van de eis daarrond is nog niet voor meteen.
Om af te ronden, was er nog kort tijd voor een open vragenronde. Een student haalde het Genocideverdrag aan van de VN, ingevoerd na de Holocaust, waaruit voortvloeit dat het ieders plicht is een genocide te stoppen of te voorkomen. Rik antwoordde dat een universiteit niet in de positie is om een genocide te stoppen, al benadrukte hij nog maar eens dat de UGent een heel goed mensenrechtenbeleid heeft en dat de mensenrechtencommissie goed werk levert. Op de vraag of hij ooit nog van plan is een volledige academische boycot uit te voeren, antwoordde hij nadrukkelijk "Nee".
Lege woorden, lege handen
De standpunten van de rector zijn dus amper veranderd. Hij herhaalde meermaals dat de situatie complex is, dat het ook hem raakt, maar dat hij met veel mensen en meningen rekening moet houden. Hoewel hij zich meermaals excuseerde, bleven concrete beloften en acties buiten zicht, waardoor de talrijk aanwezige studenten en UGent-medewerkers op hun honger bleven zitten. De rector wil niet op de eisen van de bezetting ingaan en dus houdt de bezetting stand. De bezetters zijn niet tevreden met de "lege woorden" van de rector, wat hen naar eigen zeggen nieuwe energie heeft gegeven om door te gaan en druk te blijven zetten tot hun eisen ingewilligd zijn.
De discussie werd afgesloten met een quote van Freire: "Washing one's hands of the conflict between the powerful and the powerless means to side with the powerful, not to be neutral." Waarna Van de Walle als eerste de cirkel verliet, terwijl de andere aanwezigen en masse "the students united, will never be defeated" en andere protestliederen scandeerde. Het protest verplaatste zich snel naar het rectoraat, waar het nog even bleef naschokken.
Reactie toevoegen