Breng gevangenen in contact met hun toekomstige zelf

Een VR-behandeling voor het aanpakken van crimineel gedrag

De gevangenisstraf: een vrijheid-berovende manier om de maatschappij te beschermen. Maar is het jarenlang isoleren van mensen wel écht de beste oplossing om onze maatschappij vredig en veilig te laten prospereren?

In onze hedendaagse rechtspraak, vormt de gevangenisstraf zowat de meest ernstige straf die een mens kan worden aangedaan. Ondanks dit is het bekend dat deze vrijheid-berovende manier om menselijk ongepast gedrag aan te pakken redelijk inefficiënt is: ongeveer 70% van de gedetineerden pleegt opnieuw een delict nadat ze hun cel verlaten. Omwille van deze problematiek stelt Liza Cornet, neuropsycholoog aan de Universiteit van Twente, voor om vanuit een neuropsychologische invalshoek crimineel gedrag te gaan bestuderen.

"Als je dus een levendig beeld hebt van je toekomst, dan kan je hier en nu beter handelen"- Liza Cornet

“We stelden ons de vraag of we met onze neuropsychologische kennis op voorhand zouden kunnen weten wie nu wel of niet zal profiteren van een cognitieve gedragstherapie”, beschrijft Cornet. Zo ondervond ze dat gevangenen die slecht presteren op een eenvoudige aandachtstaak ook de meeste kans hebben om hun behandeling te stoppen. “Bovendien weten we dat diegene die vroeger afhaken, een grotere kans hebben om nadien weer crimineel gedrag te vertonen”, stelt ze. “Het is zelfs zo dat deze test eigenlijk de behandelingsuitkomst beter kon voorspellen dan zelfgerapporteerde behandelingsmotivatie. Men zou dus neuropsychologische kennis kunnen gebruiken om problematieken waarvan we weten dat die bestaan, beter te begrijpen.”

Behandelen met Virtual Reality

Waar Cornet momenteel mee bezig is, is een behandelingsvorm waarbij gevangenen letterlijk in contact zouden komen met hun toekomstige zelf. “We weten dat delinquent gedrag vaak komt door kortzichtigheid: nu geld willen, nu geweld gebruiken, enzovoort. Crimineel gedrag wordt vaak dus bepaald door kortetermijndenken. De vraag is dan: hoe kan je ervoor zorgen dat mensen wél rekening houden met de toekomst, met iets ander dan het hier en nu?”

"Dat betekent oog in oog komen te staan met jezelf"

Vandaag de dag richten zich heel wat behandelingen op deze vraag, maar het blijkt zeer lastig te zijn om langetermijndenken aan te leren. “Daarnaast zijn er andere onderzoeken die aantonen dat mensen die een levendig beeld hebben van de toekomst, hier en nu gezonder gedrag vertonen”, gaat Cornet verder. “Letterlijk gezond als in meer sporten, gezonder eten, of zelfs meer bereid zijn om te sparen. Als je dus een levendig beeld hebt van je toekomst, dan kan je hier en nu beter handelen.” Met Virtual Reality kan je letterlijk een wereld creëren die niet bestaat, en dat betekent eveneens oog in oog kunnen komen te staan met jezelf binnen de zoveel jaren. “Als je op dit moment niet de juiste keuze maakt, dan benadeel je jouw toekomstige ik, die je uiteindelijk zal worden. Het project heet dan ook FutureU.”

“Vrijheidsbeneming is al de straf op zich”

Volgens haar hoort de gevangenis ook niet enkel als een straf te worden gezien. “Vrijheidsbeneming is al de straf op zich”, zegt ze. “Binnen zo’n instelling moet er ook herstel mogelijk zijn. We weten al dat een arme omgeving aanbieden niet helpt op gedragsniveau. Als je in het begin niet denkt aan een gezonde levensstijl, dan kunnen we doen wat we willen, maar ik denk niet dat een behandeling wel degelijk effectief zal kunnen zijn.” Recent onderzoek toonde bijvoorbeeld aan dat gezonde voeding en een regelmatig slaappatroon agressief gedrag kan verminderen. “We moeten dus niet te investeren in enkel maar heel dure behandelingsprogramma’s”, besluit Cornet.

“Je hebt veel wetenschappelijk onderzoek”, benadrukt ze verder, “maar dat in de praktijk over te brengen is altijd lastig. Langzaamaan is er wel aandacht voor innovatie, maar het is en blijft een heel complex systeem.”

0
Gemiddeld: 3 (1 stem)

Reactie toevoegen