Aan de universiteit worden we om de oren geslagen met complexe, quasi nietszeggende woorden waar enkel bollebozen vat op kunnen krijgen. Wij schrijven voor de modale student en leggen al dat academische jargon uit in gewone mensentaal.
Heidense rituelen in het holst van de nacht, eeuwenoude manuscripten onder het kaarslicht en geheime ontmoetingen in afgelegen kerkers: in dit artikel duiken we dieper in de 'esoterie'. Een term waar je mogelijks nooit meer in contact mee zal komen, maar dat volgens sommige wetenschappers een van de belangrijkste fenomenen van de westerse (als er zoiets is) geschiedenis vormt.
Wat hebben oude Grieken en laat-middeleeuwse Italianen gemeen met jouw alternatieve nicht die je elke week vraagt om je handlijnen te lezen of je tarotkaarten te leggen? Een atypische relatie met lichamelijke hygiëne, ongetwijfeld, maar ook een fascinatie voor het mystieke. Wat we verstaan als 'mystiek' of 'het occulte', allebei termen die onder de paraplu van de esoterie vallen, loopt breed uiteen. De intelligente lezer, of alumnus Latijn-Grieks, kent 'esoterisch' als iets mystiek dat enkel voor de ingewijden is. Geheime genootschappen en clandestiene kennis zijn dan ook de belangrijkste kruispunten voor alles wat we onder esoterie zien, maar het is een breed begrip. Het kan gaan van vroegchristelijke en joodse alternatieve theologie, tot magische spreuken en de alchemistische zoektocht naar het transformeren van lood in goud, en alles wat daartussen ligt.
Gouden Dagenraad, waar de auteurs van Sherlock Holmes en Dracula samen poogden om tovenaars te worden.
Daarnaast omvat het ook de waarzeggerij, de vrijmetselarij, het geloof dat alle religies en filosofieën dezelfde oorsprong hebben, de medische toepassingen van zwavel, kwik en zout en de astrologie. Kortom: kwakzalverij, aspirant-tovenarij en pogingen tot wetenschap. Men zou de term bovennatuurlijk erop willen plakken, maar deze bijzondere denkwijzen proberen vaak net de goddelijke natuurkrachten en oorsprong van de wereld te begrijpen (of te beheersen). Het ging vaak om gelovigen die hun zoektocht naar de waarheid buiten de dwangbuis van de officiële religies wilden voeren. Wie zich aan satanisme en ongelovigheid verwachtte, zal zich toch tevreden moeten stellen met gewone ketterij.
Om hun zoektocht naar God en de magie van de natuur te verwezenlijken, bundelden mensen hun krachten in geheime organisaties en groeperingen. Een voorbeeld daarvan is Gouden Dageraad, niet de Griekse neo-nazipartij waar Filip Dewinter op bezoek is geweest, maar een splintergroep van de vrijmetselarij waar onder andere de auteurs van Sherlock Holmes en Dracula samen poogden om tovenaars te worden.
Wetenschappers die zich bezighouden met die lange traditie van ondergrondse kennis doen dat in het studiegebied van de westerse esoterie. Auteurs verwijzen naar die oude en losjes samenhangende tradities als een vorm van zelfontwikkeling, maar ook als de derde pilaar van de westerse cultuur, naast de Griekse ratio en het christelijke geloof. Er zijn zelfs wetenschappers die hun volledige carrière gewijd hebben aan de studie van deze fenomenen. Er valt dan ook zeer veel te bestuderen over deze mysterieuze rode draad die de eeuwenoude teksten van de Corpus Hermeticum via de renaissance verbindt met de 20ste-eeuwse inzichten van onder andere psychiater Carl Jung.
Reacties
Alchemie
Reactie toevoegen