Voor de huidige generatie 'Schamperaars' is Koen Raes, stichter en eerste hoofdredacteur van Schamper, een haast mythische figuur geworden. Veertien jaar na zijn overlijden en vijftig jaar nadat hij Schamper oprichtte, blikken we terug op zijn indrukwekkende leven.
Een complexe gezinssituatie
Koen Raes werd in 1954 te Gent geboren als middelste kind in een gezin met drie kinderen. Hun gezinssituatie was op z'n minst complex te noemen. Godfried-Willem Raes, zijn broer, vertelt daarover het volgende: "Onze vader is ter dood veroordeeld voor collaboratie in de Tweede Wereldoorlog. Onze moeder was van Duitse afkomst en had ook een aangebrand verleden. Mijn broer en ik kwamen dus op school aan als zwarte schapen. In het naoorlogse België zorgde dat ideologisch gezien voor een interessante situatie: je leert op straat dat de Duitsers de bezetters zijn, terwijl dat thuis juist de 'goeien' zijn. Dat heeft ons gevormd en was de basis voor de kritische inzichten van zowel mijzelf als mijn broer. Desondanks was de vriendenkring van onze ouders groot en divers. Er kwamen communisten en vrijmetselaars bij ons aan huis. Er was dus ruimte voor debat."
De ethicus van het alledaagse
Zijn leven lang zou Raes die kritische geest met zich meedragen. Nadat hij zijn middelbare loopbaan had afgerond aan het Atheneum Voskenslaan behaalde hij zijn licentiaat in de rechten en de moraalwetenschappen. In 1983 promoveerde hij tot doctor in de Moraalwetenschap, en in 1997 werd hij benoemd tot hoogleraar. Als academicus onderzocht hij grote politieke en socio-economische vraagstukken, maar had hij ook oog voor de moraal van het alledaagse. Raes was een bevlogen lesgever en was dan ook een veelgevraagd publieksintellectueel die tal van lezingen gaf, veel boeken schreef en vaste columnist was bij De Morgen. Hij was ook overtuigd atheïst en lid van de Gentse loge.
"Wat ik het meeste mis aan Koen, is zijn openheid voor andere ideeën. Hij was altijd bereid in debat te gaan met andersdenkenden" - Godfried-Willem Raes
Een leven vol engagement
Raes was allesbehalve een professor die vanuit zijn ivoren toren predikte: hij was juist enorm sociaal geëngageerd. Als student stond hij aan de wieg van Schamper, waarmee hij geregeld tegen de schenen van de gevestigde orde schopte. Hij was ook een van de bezielers van de Wetswinkel, een studenteninitiatief waarbij gratis juridisch advies verleend werd. Na zijn studententijd bleef hij zich inzetten voor een socialere wereld. Zo vervoegde hij eind jaren 70 de KPB, in 1980 werd hij hoofdredacteur van het Vlaams Marxistisch Tijdschrift en later ook van andere politieke bladen. In 2000 werd hij verkozen als Gents gemeenteraadslid voor de sp.a, maar in 2005 verliet hij de politiek nadat hij geheel tegen de partijlijn in had gestemd.
De persoon achter de professor
Het hoeft niet te verbazen dat Raes amper vrije tijd had. Tijdens de weinige vrije weken die hij had, vertoefde hij graag in Frankrijk. Hij nam zijn tent mee en zonderde zich even af van de wereld. Zijn broer omschrijft Raes als volgt: "Koen was spontaan, enthousiast en positief ingesteld. Hij was graag onder de mensen en gaf vaak grote feestjes. Wij hadden een goede band. Hij kwam regelmatig naar mijn concerten, en ik hielp hem met technische taakjes, want Koen was verschrikkelijk onhandig. Een kraantje herstellen, dat was aan hem niet besteed. Dan moest hij naar mij bellen", voegt hij al lachend toe. "Wat ik het meeste mis aan Koen, is zijn openheid voor andere ideeën. Hij was altijd bereid in debat te gaan met andersdenkenden."
Reactie toevoegen