Wetenschapskort

Daar zijn ze weer: het Baader-Meinhof-fenomeen

Hier speelt het effect zich af

Stel, je merkt iemand op met een unieke bril. Niet heel bijzonder, maar dan plots kom je dat soort bril overal tegen. Werd je tot waanzin gedreven door een bril die je schijnbaar achtervolgt? Mogelijks, maar het zal vooral aan het Baader-Meinhof-effect liggen. Dit is het fenomeen waarbij je voor de eerste keer iets opmerkt of van iets hoort, en je het vervolgens plots overal tegenkomt. De oorzaak van dit gevoel ligt volgens linguïst Arnold Zwicky bij twee verschillende cognitieve neigingen. Ten eerste hebben mensen de neiging om zeer selectief aandacht te besteden aan dingen, zoals bijvoorbeeld een soort bril. Ten tweede is er de confirmation bias: de neiging om ondanks tegenbewijzen de eigen standpunten te bewijzen. Pas dus maar op met nieuwe dingen te leren kennen, ze kunnen je achtervolgen. Al zit het uiteraard wel allemaal in je hoofd.

Het nucleair afval van de toekomst

Een voorgesteld pictogram als waarschuwing

In de verre toekomst zal ons nucleair afval er nog liggen en zal het nog steeds zeer radioactief zijn. Hoe maken we aan de mens, of onze opvolger in de evolutie, duidelijk dat het wel eens gevaarlijk kan zijn er bij te wonen? Ze spreken hoogstwaarschijnlijk niet dezelfde taal, en onze symbolen voor 'Afblijven, gevaarlijk!' zullen eruitzien als rare doodles. Geen paniek, waarde lezer, de nucleaire semiotiek biedt oplossingen! Al zijn ze een beetje gestoord. Een oplossing was om de gebieden waar het afval verborgen ligt te voorzien van beangstigende bouwwerken. Veel grote spijkers en ongewone vormen, allemaal om mensen af te schrikken. Anderen suggereerden om de gevaren via cultuur over te leveren. Een optie hierbij is om een religie te beginnen rond nucleair afval. Een andere suggestie omvatte het inzetten van genetisch gemanipuleerde katten. De jaren 80 waren een wilde tijd.
 

De chips die chips maken: Pringles

Geen sponsoring, beloofd

Vraag je je wel eens af waarom aardappelchips zo sterk kunnen verschillen in grootte en vorm? De echte connaisseurs van de snack zullen bij het lezen van die vraag direct de grote uitzondering in gedachte hebben: Pringles. De herkenbare cilindervormige verpakking en identieke vorm van de chips maken ze uniek in hun genre. Er zit wetenschap achter! In de jaren 50 benaderde het bedrijf Procter & Gamble de scheikundige Fredric Baur om een chip te ontwikkelen die niet brak, vettig of muf werd. Als een ware Willy Wonka van de chipindustrie ging Baur aan de slag en ontwierp de huidige vorm van de chip. In de wiskunde gekend als de hyperbolische paraboloïde. 'Zadelvorm' voor de gewone mensen. Er werden supercomputers gebruikt om deze vorm te optimaliseren en breuken te voorkomen. Je kan dus stellen dat computerchips de chips gemaakt hebben.