Queer rechten staan onder druk. De Trump-administratie heeft de aanval ingezet op seksuele minderheden. In bepaalde staten worden boeken en media die dit thema aankaarten gecensureerd. Het belang van deze werken is echter nog nooit zo groot geweest.
Queer, iets van alle tijden
In tegenstelling tot wat sommigen vandaag beweren, zijn queer personen van alle tijden. Zelfs binnen mythologie is er queer representatie: de Egyptische god Set probeerde Horus te verleiden, in de Afrikaanse mythologie is er een intersekse god Mawu-Lisa. Ons hedendaagse beeld van seksualiteit strookt niet met dat uit het verleden. Zo bevat de Griekse mythologie talloze verhalen over de liefde tussen een man en een jongen, maar er bestonden ook 'gezondere' relaties, zoals tussen Achilles en Patroklos in 'de Ilias' van Homerus. Hoewel hij hen initieel als goede platonische vrienden afbeeldde, vond Plato dat Achilles zich als een goede minnaar gedroeg door Patroklos te wreken.
De negentiende eeuw vormde een breuklijn met alles wat daarvoor kwam. Auteurs zoals Oscar Wilde schreven werken die in de buurt kwamen van de LGBTQIA+-literatuur die wij vandaag kennen. Zijn meesterwerk, 'The Picture of Dorian Gray', bevat enkele verwijzingen naar homo-erotische scènes. De homoseksuele ondertonen zijn impliciet voelbaar doorheen het boek.
Verrassender in dit lijstje is misschien 'Dracula', van Bram Stoker. Die roman bevat homoseksuele en zelfs biseksuele thema's. Stoker had zich immers gebaseerd op de roman 'Carmilla', waarin een meisje zich laat verleiden door een vrouwelijke vampier. De meeste queer romans eindigden vaak tragisch; daar kwam pas verandering in na de Tweede Wereldoorlog.
Queer representatie in kindermedia is van groot belang in de ontwikkeling van tolerantie bij kinderen.
Representatie van LGBTQIA+ in kindermedia
Queer representatie in kindermedia is van groot belang in de ontwikkeling van tolerantie bij kinderen. Het gaat niet om de beïnvloeding van de seksuele identiteit van kinderen, maar strekt ertoe hen duidelijk te maken dat queer zijn normaal is. Momenteel is er relatief weinig representatie, maar dit wil niet zeggen dat er geen goede voorbeelden te vinden zijn. Zo doorbrak Steve Mertens in 'W817' stigma's door zijn geaardheid, het feit dat hij op mannen valt, te uiten. Deze lijn trekt Ketnet verder door met series als '#LikeMe' waar queer relaties aanwezig zijn. 'Gravity Falls' deed ook een poging tot inclusie van queer personages. In de serie zitten twee agenten, Sheriff Blubs en Deputy Durland, die worden afgebeeld als "zeer goede vrienden". Alex Hirsch, de bedenker van de serie, liet weten dat zij een koppel zijn, maar dat dit niet expliciet getoond mocht worden van Disney. Disney stelde dat de representatie van een homoseksuele relatie niet paste binnen een kinderprogramma.
De laatste paar jaren heeft Disney een meer progressieve positie ingenomen in queer relaties, al zijn de stappen naar representatieve personages en verhaallijnen nog beperkt. De film 'Luca', waarin het verhaal rond Luca en Alberto draait, wordt door sommigen gezien als een metafoor voor een coming-out. Zo stellen velen dat de personages queercoded zijn, wat inhoudt dat een fictief personage gedefinieerd wordt door stereotiepe, queer karakteristieken.
Dit toont de hypocrisie van de studio's: geld komt vaak voor inclusie en ethiek.
Queer in boeken en tv
Ondanks dat LGBTQ+-films de laatste jaren in opmars zijn, wordt de representatie van deze groep nog vaak geteisterd door stereotypen. Verhalen worden dan wel diverser, maar alsnog blijft er ruimte voor verbetering. Grote studio's schrappen soms elementen van queer representatie binnen een verhaallijn omdat ze in bepaalde landen minder geaccepteerd worden, zoals bij de film 'Lightyear'. Dit toont de hypocrisie van de studio's: geld komt vaak voor inclusie en ethiek.
'Brokeback Mountain' was een grote mijlpaal. De romance tussen twee cowboys wist wereldwijd harten te veroveren. Daarnaast verscheen in 2016 'Moonlight', een met een Oscar bekroonde film die het levensverhaal vertelt van Chiron, die als zwarte homoseksuele man vrede probeert te zoeken met zijn identiteit. 'Call Me By Your Name' bewees een echte kaskraker te zijn ondanks de kritiek op de romantisering van de relatie tussen de twee protagonisten met een groot leeftijdsverschil. Maar ook 'Le portrait de la jeune fille en feu', met zijn historisch plot en focus vanuit de female gaze, maakte mee de weg vrij voor de verdere evolutie van queer cinema.
'Skam' was als serie revolutionair binnen Europa met een coming-of-ageverhaal. België maakte hier een eigen versie van met 'wtFock', waarbij specifiek het liefdesverhaal van Robbe en Sander vele mensen raakte. Netflix gaf inclusie een boost met 'Heartstopper', waar bijna de hele cast queer is. Personages als Elle, een transgender meisje, en de aseksuele Isaac, kun je volgen in hun zoektocht naar zichzelf. De representatie van genderdysforie en aseksualiteit zijn onderwerpen die meer aandacht verdienen binnen media. Maar gelukkig is er nog altijd Spongebob, die volgens Stephen Hillenburg, de bedenker, aseksueel is.
Het gevaar van fetishisation
Er is nood aan waakzaamheid voor fetishisation in de evolutie van queer representatie binnen cultuur. Dit houdt in dat een persoon gereduceerd wordt tot aspecten van zijn lichaam, identiteit of geaardheid. Queer relaties worden enkel afgebeeld omdat het doelpubliek dit aantrekkelijk vindt en een gunstig verdienmodel bewijzen te zijn. Denk aan hoe Joey uit 'Friends' lesbische vrouwen sexy vond puur omwille van hun geaardheid. Soms worden er series, films en boeken gemaakt over homoseksuele relaties enkel voor de esthetiek ervan. Door de pure focus op de esthetiek van queer representatie zijn de personages vaak oppervlakkig en stereotiep opgebouwd en zijn de relaties toxisch en ongezond afhankelijk. De personages hebben hierdoor geen diepgang en geven geen goede representatie over de struggle van queer zijn.
Reactie toevoegen