Een onderbelicht onderdeel van de studentenpopulatie zijn de eerstegeneratiestudenten, ook wel pioniersstudenten genoemd. Dit zijn studenten die als eerste van hun gezin hoger onderwijs volgen. Wie zijn deze studenten en waar lopen zij tegenaan?
Eerstegeneratiestudent zijn, hoe is dat?
Nina De Smedt, nu doctoraatsstudente in de politieke wetenschappen, is een van die eerstegeneratiestudenten. Zij leerde van de SID-in beurzen dat je als student les krijgt in grote aula's en dat het daarom belangrijk is om vrienden te maken. Zowel voor pioniersstudenten als in het algemeen bestaan daar goede initiatieven voor.
"Zelf kon ik makkelijk omgaan met deze nieuwe omgeving door het BaPS-weekend (introweekend voor eerstejaars, red.) en door de studentenvereniging Politeia", zegt de studente. Haar eerste maanden aan de UGent omschrijft ze als "een verrijking om de vrijheid te hebben om te plannen hoe je studeert." Het moeilijkste vond De Smedt thuis uitleggen hoe alles in elkaar zat, omdat het een totaal andere leefwereld was. Aan nieuwe pioniersstudenten zou ze willen meegeven dat je je goed moet omringen met ouderejaars. Daarnaast zijn goede vrienden binnen je richting ideaal, want je kan zo meesurfen op hun activiteiten.
Een deel van deze studenten ervaart hierdoor psychische problemen
Impostersyndrome
In een artikel uit 2020 van De Groene Amsterdammer komt naar voren dat een aantal van deze studenten zich in extreme gevallen vervreemd voelen van hun familie en last krijgen van het 'imposter syndrome'. Daardoor krijg je het gevoel dat je ergens niet bij hoort en ben je bang om ooit 'door de mand' te vallen. Een deel van deze studenten ervaart hierdoor psychische problemen. Maar niet alle gevolgen zijn negatief: pioniersstudenten kunnen hun eigen identiteitskapitaal tegenover het werkkapitaal van studenten uit een hoogopgeleid milieu zetten. Het idee van deze kapitaaltheorie, bedacht door sociaal pedagoog Mick Matthys, is dat sociale stijgers hun doorzettingsvermogen (identiteitskapitaal) inzetten om enige achterstand aan andere soorten kapitaal te overbruggen.
Rolmodellenprogramma
Voor pioniersstudenten heeft de UGent ook een rolmodellenprogramma. Hierin helpen studenten leerlingen aan het einde van het middelbaar om hun weg te vinden binnen het systeem. Het is bedoeld om 'jongeren te prikkelen en te motiveren om een actief keuzeproces te doorlopen'. Het programma is gericht op alle scholieren, maar voor de functie van rolmodel zoekt de organisatie ook naar studenten met een speciaal statuut, zoals studenten met een migratieachtergrond of eerstegeneratiestudenten. Ariyana Omari, ex-rolmodel, geeft uitleg over de werking: "We nodigen een middelbare school uit, waarop de leerlingen in verschillende groepjes worden verdeeld. We gebruiken diverse methodieken, zoals quizvragen of spreuken. Per methodiek veranderen de rolmodellen van tafel." Zelf houdt ze warme herinneringen over aan haar deelname. "Ik was omringd door enthousiaste organisatoren waar ik tot vandaag contact mee heb. Ik heb ook leuke studenten mogen ontmoeten, die ik hopelijk warm kon maken om verder te studeren", aldus Ariyana.
Reactie toevoegen