Studenten voeden miljonairsdromen met supplementen

Die voormalige klasgenote uit het middelbaar? Die promoot nu aloë-vera-producten op haar nieuwe Facebookpagina wiens vind-ik-leuk-uitnodiging je nog niet geaccepteerd hebt. De kans is groot dat diezelfde pagina over twee maanden geen updates meer zal krijgen, dus het is het liken niet waard.

Een multi-level marketing (MLM) bedrijf bestaat uit verschillende lagen deelnemers, waarbij nieuwe leden onder hun upline terechtkomen. De upline is de persoon die het lid in het bedrijf heeft aangeworven. Geld verdienen kan door producten te verkopen en door nieuwe leden aan te werven. Heel wat mensen hebben ooit al van dit systeem gehoord en associëren het (verkeerdelijk) met piramideverkoop. Er is echter een fijne lijn die beiden van elkaar scheidt: wettelijkheid. Er is sprake van piramideverkoop wanneer het aanwerven van nieuwe leden meer opbrengt dan de verkoop van de producten. Dat is illegaal.

Emoji's met sterretjesogen

Een hele collectie aan emoji's omringt een Facebookpost van Bo (22). De post begint emotioneel en slaat al snel om naar een advertentie voor een cosmeticabedrijf "met veel ervaring". Als bijlage bij de post staat een foto van Bo met getuite lippen en een make-upfilter over haar gezicht. In haar hand houdt ze een blad papier, waarop haar volledige naam en in blokletters het woord 'manager' staan, onder het logo van het bedrijf. Later vermeldt ze op haar Instagramverhaal dat ze veel geld verdient en dat iedereen dat kan, als ze contact met haar opnemen. Lien (21) is een van Bo's volgers en heeft op die manier het bedrijf leren kennen.

Lien getuigt

Lien had geen positieve ervaring met het bedrijf. "Ze laten mensen geloven dat ze duizenden euro's kunnen verdienen, maar het is niet zo gemakkelijk." Bij het verkopen van producten kreeg Lien punten, die dubbel telden wanneer de producten via haar eigen account werden gekocht of wanneer ze nieuwe leden aanwierf. Beide voorwaarden zijn echter moeilijk te vervullen.

Gemiddeld verliest 99,6 % van de deelnemers geld aan MLM's

Klanten buiten haar dichte kring wilden niet zomaar geld op haar rekening storten opdat ze met haar eigen account producten voor hen kon bestellen. Nieuwe leden aanwerven vergt bovendien heel veel enthousiasme en overtuigingskracht. "Het was toch niet echt iets voor mij want het kostte te veel tijd en energie", vertelt Lien. "Voor wat ik ervoor deed, kreeg ik maar weinig terug." Het gevoel te mislukken is des te groter omdat het idee heerst dat het andere mensen wel lukt en er zelfs veel geld mee verdienen.

Twee niveaus hoger

De upline van Bo, Jess (23), werd ook gecontacteerd, maar weigerde verdere medewerking nadat ze liet weten dat zij "momenteel niet meer actief is" binnen het bedrijf. Jess had minstens twee levels onder zich, maar zelfs dat lijkt niet genoeg om langdurig binnen het bedrijf te blijven. Dat het anderen wel lukt, is dus nog niet zo zeker. 

Aangezien ze bij aanwerving bonussen krijgen, hebben leden er alle belang bij positief te communiceren over het bedrijf en hun financiële situatie. Jess had, bijvoorbeeld, op Instagram laten weten dat ze overal kan werken. Zowel aan de keukentafel, als in bed, als op een terrasje. Dit argument gebruiken vele MLM's. Aan moeders werd vooral het thuiswerken als voordeel opgegeven, aan jongeren wordt nu verteld dat ze geld kunnen verdienen terwijl ze de wereld rondreizen. 

Een succesvolle girlboss?

Er is in het begin al een breed platform nodig om überhaupt een cliënteel te kunnen verwerven. Het klantenbestand van vele verkopers reikt immers vaak niet verder dan familie en vrienden. Een groot aantal volgers creëert op sociale media een persoonlijk, vertrouwelijk en toch extreem gepolijst beeld zichzelf. Dit zorgt ervoor dat mensen zich meer betrokken voelen. Selien (20) is hierin geslaagd. Ze voldoet aan alle eisen en heeft geleidelijk het bedrijf op haar Instagram- en Facebookpagina's geïntroduceerd.

"Ze laten mensen geloven dat ze duizenden euro's kunnen verdienen, maar het is niet zo gemakkelijk"

Het voedingssupplementenbedrijf waarmee zij werkt, biedt niet enkel producten aan, maar een hele levensstijl. Een kater is nu een opportuniteit om reclame te maken voor hydraterende oplospoeder. Lekker relatable. Ze dropt zodanig veel supplementen in haar water dat je je haast ongezond zou gaan voelen wanneer je puur kraantjeswater drinkt. Selien is gestopt met haar universitaire studies om een diploma te behalen dat haar huidige werk rond sport en voeding legitimeert. Wie weet, misschien is ze een uitzondering en wordt ze écht miljonair?

Gaslight, Gatekeep, Girlboss

We kunnen het mensen niet kwalijk nemen dat ze geld nodig hebben, of er meer van wensen. Geld verdienen in een MLM blijkt echter bijna onmogelijk. Volgens de Amerikaanse Federal Trade Commission verliest gemiddeld 99,6 procent van de deelnemers geld omdat er gewoonlijk een duur startpakket moet aangekocht worden bij het begin van het lidmaatschap. Bij infomomenten van het bedrijf waarmee Selien werkt, is slechts in heel kleine lettertjes op de presentatie een disclaimer vermeld: "Inkomsten hangen af van factoren zoals uw zakelijke vaardigheden en de moeite en tijd die u in uw bedrijf steekt ... Het duurt een aanzienlijke tijd om een verkoopbusiness op te zetten die de vermelde inkomsten kan opbrengen." MLM's zijn dus geen snelle en gemakkelijke manier om geld te verdienen, hoewel dat idee wel verspreid wordt door insiders. De rekrutering van nieuwe leden levert hen immers sneller en gemakkelijker geld op ...