Dat Zwitserland niet goed is in keuzes maken en zich altijd subtiel neutraal houdt, is al langer geweten. Waarom ze daarentegen nog steeds niet besloten hebben de verplichte legerdienst overboord te gooien, blijft tot op heden een raadsel.
Alle mannelijke inwoners van Zwitserland met een Zwitsers paspoort ontvangen in de loop van hun achttiende levensjaar een brief waarin staat dat ze verwacht worden op de verplichte infodag van het leger. Er zijn nog meer landen waarin deze middeleeuwse praktijken plaatsvinden, maar het geval van die gruyèrevreters op hun besneeuwde bergtop is bijzonder opvallend.
Ordnung und Disziplin
Het leger maakt een groot deel uit van de Zwitserse internationale identiteit, wat ervoor zorgt dat het land gedisciplineerd en strak overkomt. Laat dat nu exact het imago zijn dat het wil uitstralen naar de buitenwereld. In dit land van fondue, raclette en tweederangschocolade wordt iedereen met een Zwitsers paspoort en een kruisje in het vakje 'mannelijk' verplicht om vanaf het achttiende levensjaar hun land te dienen in het leger. Wie dacht dat dergelijke verhalen van de tijd van Wereldoorlog I dateren, zit er dus goed naast: het land dat de reputatie heeft nooit in een oorlog betrokken te raken, is het laatste in West-Europa waar dat instituut nog overeind blijft. Onderzoek naar de vox populi geeft een inzicht in wat de jeugd ervan denkt: de meerderheid vindt het leger flauwekul en "een verspilling van tijd", aldus Linus Schiltknecht, een twintigjarige échte Zwitser.
Mensen met een aangeboren ziekte of handicap betalen elf jaar lang een boete
Marcos Milanez, een 21-jarige en al evenzeer levensechte Zwitser, vindt het absoluut belachelijk dat de legerplicht enkel geldt voor mannelijke burgers. "Voor iedereen of voor niemand. Dat het leger bestaat, vind ik niet slecht, maar dat het verplicht is, snap ik niet." Iedereen is het eens over dat het leger wel mag blijven bestaan, maar dus niet verplicht. De staat zou de soldaten degeljk moeten verlonen en zich inzetten om het beeld van een carrière in het leger veel interessanter te maken voor iedereen.
Pif-poef-paf, zet je moreel kompas maar af
Natuurlijk wordt een aantal mensen ook geconfronteerd met een ethisch dilemma wanneer het gaat over geweld en wapens. Dan geeft de overheid je een verlaat-de-gevangenis-zonder-te-betalenkaart, en mag je de intrede in het effectieve leger achterwege laten. Niet zonder consequenties natuurlijk, want wanneer je beslist om niet te vechten, wordt er verwacht dat je burgerdienst gaat doen. Dit gaat natuurlijk gepaard met een berg nadelen. Zo duurt het anderhalve keer zo lang en is het veel minder goed betaald.
Je kan ook wegens fysieke of mentale tekortkomingen ongeschikt verklaard worden tijdens de militaire controle. Dan gaat het, bijvoorbeeld, over een posttraumatische stressstoornis, een depressie of autisme, maar evengoed om iets zo banaal als slaapwandelen. Wanneer je door deze beperkingen niet in staat bent om legerdienst te doen, krijg je nog de mogelijkheid om burgerdienst te incasseren. Wanneer je een fysieke beperking hebt die ook dit niet toelaat, heb je dikke pech en moet je betalen. Mensen met een aangeboren ziekte of handicap betalen dus elf jaar lang elk jaar een boete omdat ze niet geschikt zijn voor het leger of een plaatsvervangende dienst. Die bedraagt drie procent van je inkomen, en minstens vierhonderd Zwitserse frank per jaar. De duur van deze verplichte dienst is enorm vaag. Wanneer je heel de dienst onafgebroken doet, ben je minstens driehonderd dagen kwijt. Wanneer je het wil combineren met studies of werk, en per jaar 26 dagen (dit is het verplichte minimum aantal dagen) aan het leger geeft, hang je er voor minstens tien jaar aan vast. Het burgerdienstalternatief bestaat trouwens pas sinds 1996, daarvoor was het óf vechten, óf naar de gevangenis.
73,2 procent is pro
Niet iedereen is een even grote fan van dat systeem. De GSOA (Gruppe für eine Schweiz ohne Armee) stelde op 22 september 2013 een volksinitiatief voor. "Ja zur Aufhebung der Wehrpflicht" (Ja voor de opheffing van de dienstplicht) was de tagline van hun initiatief om de Zwitsere legerplicht af te schaffen en er een vrijwillig leger van te maken, met soldaten die er effectief willen zijn. Hun argumenten voor de afschaffing van de verplichte legerdienst waren feitelijk onderbouwd, maar toch werd het initiatief weggestemd met een overweldigende 73,2 procent van de stemmen.
Er waren nochtans effectief gegronde argumenten te bedenken. Om te beginnen zijn er veel te veel soldaten voor het beperkte aantal taken die het leger vervult. Ook is het leger een geldspons. Per jaar wordt er 4,5 miljard Zwitserse franken van de belastingen het leger in gepompt. Dit terwijl er sectoren zijn die dit geld veel harder nodig hebben, denk maar aan de sociale sector of het onderwijs. Jongeren verplichten om dienst te doen, is een deel van hun vrijheid afnemen, wat niet kan in de samenleving van vandaag, luidt het standpunt van de GSOA.
Dus de volgende keer dat je nog eens een dieptepunt bereikt in je – volgens jou – miserabele leven, troost je dan met de gedachte dat je ten minste geen Zwitsers paspoort bezit. Want terwijl jij moet vechten met je emoties, moeten ze daar vechten voor hun vaderland.
Reactie toevoegen