Corona zorgt voor digitale revolutie aan de UGent

Danny Schellemans is de directeur van de Directie Informatie- en Communicatietechnologie (DICT) aan de UGent. Hij stelt dat de coronacrisis heeft gezorgd voor een verandering in de manier waarop we lesgeven, onderzoeken en samenwerken: "Ik durf soms het woord 'digitale revolutie' te gebruiken." Om het nieuwe academiejaar in goede banen te leiden, hebben de informatici aan onze universiteit de handen flink uit de mouwen gestoken. 

Wat zijn de voornaamste aanpassingen die jullie door de coronacrisis hebben moeten doorvoeren?

"We waren al bezig met enkele projecten, zoals Microsoft Teams introduceren, maar door de omstandigheden waren we verplicht om dat met een hogere snelheid door te voeren. En dat is vrij goed gelukt, ondanks een paar kleine foutjes. Tijdens de eerste coronagolf in maart was digitaal lesgeven een volledig onontgonnen gebied. Toen heeft de directie in allerijl maatregelen en nieuwe producten moeten invoeren. Ik denk in het bijzonder aan Bongo en Teams, die ons door de eerste lockdown hebben geholpen. Daarnaast hebben we ook extra opnamemateriaal in de aula's geïnstalleerd om lesgevers te ondersteunen."

"De eerste lesdag viel te vergelijken met Rock Werchter"

"Dat we nu in een soort van mixed mode kunnen lesgeven, is het resultaat van veel voorbereidingswerk tijdens de zomermaanden. Een van de grootste veranderingen is dat we nu Zoom hebben geïntroduceerd, wat voor lesgevers het meest gebruikte platform bleek te zijn. De aankoop van Zoom is een groot succes en zorgt ervoor dat we de interactiviteit tijdens de lessen kunnen behouden, ook met grotere groepen. Er waren in een honderdtal lokalen al vaste camera's geïnstalleerd, maar er zijn nog steeds een honderdtal lokalen zonder. We hebben in de voorbije maanden ongeveer vijfhonderd mobiele camera's aangekocht. Op die manier kan er in alle leslokalen op elk moment tegelijkertijd lesgegeven worden aan studenten thuis en studenten in auditoria. We zijn nu ook bezig met een dossier rond online proctoring, met het oog op de examens in januari. Dat is een tool om tijdens online testen na te gaan of alles op een correcte manier verloopt."

Wat is de impact van al die aanpassingen? En hoe reageert de UGent-populatie erop?

"Iedereen moet even wennen aan de nieuwe technologie. Zo zagen we in de afgelopen weken veel technische vragen opduiken bij studenten. Daarnaast worden we er ook mee geconfronteerd dat de lesgevers de nieuwe technologie nog niet gewoon zijn. Het is een hele verandering. Vandaar dat het woord 'revolutie' past in deze context. Ik ben blij dat de tools op zich stabiel functioneren, maar er blijft een soort onwennigheid bij zowel lesgevers als studenten."

Heeft DICT iets ondernomen om de docenten wegwijs te maken met het nieuwe ICT-materiaal?

"Ja, we werken daarvoor samen met de Directie Onderwijsaangelegenheden (DOWA). Er zijn verschillende initiatieven, waaronder enkele opleidingen voor docenten over het gebruik van Zoom in augustus en september. Toch is er nog een lange weg af te leggen voor iedereen vlot met alles kan werken."

Ondanks het opnamemateriaal dat werd aangekocht, wordt een groot deel van de online lessen gegeven via Zoom en Bongo met een webcam. 

"De camera's die in de aula's zijn geïnstalleerd, zijn vooral gemaakt om af en toe een les op te nemen in zeer hoge kwaliteit. Zo is alles wat op het bord wordt geschreven perfect zichtbaar. Het is een zeer hightech systeem dat bedoeld is voor bepaalde lessen die het echt nodig hebben. Het was nooit gericht op alle lessen. Bij de meeste lessen zijn het bord en de hoge resolutie niet zo belangrijk en dan is Zoom nog steeds een goede oplossing, ook omdat het interactiviteit mogelijk maakt. Er is zeker nog werk in de toekomst. Bijvoorbeeld om Zoom toe te kunnen passen op de installaties. Ik denk dat het op dit moment goed is voor de UGent dat we een paar verschillende mogelijkheden kunnen aanbieden. Het is nu onze taak om al die nieuwe oplossingen te integreren tot één logisch geheel en te zoeken naar de beste weg vooruit."

Hoe komt het dat Ufora af en toe uitvalt, ligt dit aan de capaciteit van de servers? 

"Op 21 september om halfnegen was er een probleem op Ufora. Dit lag niet aan Ufora zelf, maar aan het systeem dat studenten binnenlaat op de site. Je kon het vergelijken met het aankopen van een ticket voor Rock Werchter, daar heb je vaak hetzelfde probleem. We hadden niet verwacht dat een zodanig grote toestroom aan studenten op hetzelfde moment zou proberen inloggen. Ufora is een product dat in de cloud zit. We werken daarvoor samen met een Canadees bedrijf dat voor ons een leeromgeving ter beschikking stelt. Daar is er ook even een hapering geweest en dat lag waarschijnlijk aan capaciteitsproblemen bij hen. Er zijn dus zeker enkele problemen, maar ondertussen hebben we een balans gevonden en zijn de meeste hindernissen overkomen."

"Ik ben er zeker van dat we niet meer terug naar vroeger gaan"

Hoe zien jullie de toekomst van online lesgeven, nu er wordt ingezet op digitalisering? 

"Ik heb jammer genoeg geen kristallen bol. Wat ik wel weet is dat we volgend jaar samen met DOWA en een werkgroep zullen bekijken welke producten we blijven gebruiken. Er is een stap gezet in de richting van digitalisering en ik ben er zeker van dat we niet meer terug naar vroeger zullen gaan. Maar hoeveel lessen in de toekomst gestreamd en opgenomen zullen worden en in welke omstandigheden dat zal gebeuren, is voer voor toekomstige gesprekken."