Earth without art is eh

Kunstenaars zijn fragiele spelers in het economisch speelveld en dat heeft de coronacrisis allesbehalve verbeterd. Velen combineren hun artistieke praktijk met een andere job. Dat resulteert in een mengeling van verschillende sociale statuten waardoor kunstenaars bij de aanvraag voor steunmaatregelen tussen de mazen van het net glippen. Het projectmatige karakter van kunst heeft ook een impact op contracten: er wordt vaak gewerkt met dagcontracten en mondelinge overeenkomsten en veel minder met vaste contracten. Tijdelijke werkloosheid aanvragen bleek dus voor veel kunstenaars geen optie of een administratieve nachtmerrie.

Daarnaast is het internationaal karakter van de Vlaamse cultuursector niet bepaald coronabestendig. Veel gezelschappen zijn onbegrensd, zowel op de plekken waar ze toeren als in hun artistieke korps. Vanuit arbeidspsychologisch perspectief is het bijna volledig wegvallen van interactie ook een pijnlijk gevolg van het virus. Zonder de wisselwerking tussen het publiek en de toeschouwer haalden vele kunstenaars weinig voldoening uit hun werk.

Cultuurwerkers hebben soms een complex profiel, vooral door financiële noodzaak, maar het zijn wel belangrijke spelers in de Vlaamse economie. In de hierop volgende tijdlijn kan je nagaan hoe er stelselmatig steun kwam aan een sector die op instorten stond en 47.000 cultuurwerkers met zich meesleurde.

Kantelmomenten voor culturele evenementen

14 maart: Verbod op alle publieke evenementen.

4 mei: Professionele kunstenorganisaties mogen opnieuw repeteren dankzij de versoepelingen.

18 mei: Musea en andere tentoonstellingsplekken mogen heropenen.

25 mei: Het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) mag terug lessen geven 'in levenden lijve'.

1 juli: Theaters, concertpodia en cinema's mogen heropenen. Maximaal tweehonderd mensen binnen, maximaal vierhonderd mensen buiten.

29 juli: Opnieuw verstrengende maatregelen. De limieten worden verlaagd naar respectievelijk honderd en tweehonderd mensen.

1 september: Versoepeling van de maatregelen voor de culturele sector. De limieten worden terug opgetrokken, met daarbovenop een versoepeling van de afstandsregel tussen bubbels van anderhalve meter naar één meter.

Kantelmomenten voor steunmaatregelen aan kunstenaars

2 juni: noodfonds

De overheid keurt een noodfonds van 265 miljoen euro goed. Hiervan wordt in totaal 64,25 miljoen euro toegewezen aan het beleidsveld cultuur. Culturele organisaties en kwetsbare kernspelers kunnen een aanvraag indienen voor extra subsidies. Voor kunstenaars die een beroep willen doen op de coronapremie geldt er een maximum van 1.500 euro. De deadline voor de aanvraag was 31 augustus, 150 organisaties en 2.500 kunstenaars hebben een aanvraag ingediend.

19 juni: nooddecreet

Het nooddecreet geldt als de wettelijke basis voor de steunmaatregelen van de Vlaamse regering. Het wordt omschreven als een "decreet tot het nemen van dringende maatregelen met betrekking tot de noodfondsen voor cultuur, jeugd, sport, media en de lokale besturen, en met betrekking tot de armoedebestrijding naar aanleiding van de COVID-19-pandemie."

26 juni: versoepeling tijdelijke werkloosheid

Kunstenaars kunnen 'tijdelijke werkloosheid wegens overmacht' aanvragen voor evenementen die zouden plaatsvinden tussen 14 maart en 31 augustus. Hiervoor moet men een belofte kunnen aantonen door middel van contracten of duidelijk mailverkeer.

3 juli: de Vlaamse regering keurt de volgende drie steunmaatregelen goed:

Er komt een bijkomende subsidie voor organisaties die al meerjarige subsidies krijgen. Dit zijn subsidies die voor langer dan één jaar zijn aangevraagd.

Er komt een coronapremie voor de kwetsbare spelers in het cultuurveld: een forfaitaire subsidie van 1500 euro "voor de kwetsbare kernspelers in het Vlaamse culturele ecosysteem die momenteel niet kunnen genieten van de verschillende federale en/of regionale compensatiemaatregelen, maar toch schade hebben geleden door de coronacrisis."

Forfaitair bedrag voor een aantal organisaties met een bijzondere opdracht.