Pro - Contra: Lesopnames

Argumenten tegen lesopnames zijn bij studenten bijzonder onpopulair. Toch kent dit digitale hulpmiddel enkele donkere kantjes die niet over het hoofd gezien mogen worden.

 

Lesopnames <3 uitstelgedrag

Elke student heeft het al gehoord: “Lesopnames zijn contraproductief omdat het studenten de kans geeft om uit te stellen” en “Studenten kijken de lesopnames toch niet”. Dan nog zijn het geldige bezorgdheden, want de meeste studenten lijden aan uitstelgedrag. Voor studenten lijken lesopnames soms het laatste redmiddel. Het probleem is echter dat dit meestal een pleister op een veel serieuzere wonde is. Lesopnames maken het mogelijk dat studenten op het laatste moment nog een poging kunnen doen om dingen recht te zetten. Lesopnames zorgen voor een vals gevoel van veiligheid. Lesopnames zijn gevaarlijk, maar alleen als je al symptomen van uitstelgedrag vertoont. 

Proffenprotest

Wat veel mensen vergeten, is dat proffen ook mensen zijn. Ook zij maken al eens fouten en meer nog: ook zij willen af en toe eens afwijken van hun les om het leuker en makkelijker verteerbaar te maken voor studenten. Sommige lesgevers voelen zich echter niet op hun gemak bij het lesgeven als elk moment op camera wordt vastgelegd. Het is bovendien een feit dat de meeste mensen zich anders gedragen als er gefilmd wordt. Het is dus een afweging voor de lesgever of opnames te veel zouden wegen op de manier van lesgeven in de negatieve zin. 

Studenten vandaag leven veel meer in een cultuur van alles delen op sociale media. Dit maakt sommige proffen bang: “Ik zou opnames overwegen, maar ik wil niet dat wat ik zeg uit context gerukt wordt en op het internet belandt”, aldus een anonieme prof. 

Technocrap

Een ander gruwelijk nadeel van lesopnames is de ‘gevaarlijke’ technologie. Vaak gebeurt het dat opname-apparatuur niet werkt of dat proffen niet goed weten hoe het systeem aan de praat te krijgen. Er zijn altijd risico’s als zaken nog in hun kinderschoenen staan, of als je nog met technofobe lesgevers zit.

Onderwijsrevolutie

Lesopnames zijn bovendien een aanvulling van het huidige lessysteem: de prof staat vooraan en legt dingen uit. Stel dat de prof zijn of haar leerstof nu op voorhand in filmpjes zou uitleggen, zouden we bijvoorbeeld minder nood hebben aan lessen of lesopnames. Proffen willen vaak nog krampachtig vasthouden aan gevulde auditoria. Door geen alternatieven te bieden om de leerstof te verwerken, naast lessen of lesopnames, beperk je studenten ook tot die twee keuzes. Met een deftig lesboek, filmpjes met uitleg of een fatsoenlijke reader die alle te kennen leerstof bevat, kom je al heel ver. 

Er valt dus wel iets te zeggen voor het toelaten van lesopnames. Maar als opnames worden uitgebreid, moeten ze kwalitatiever. Net zoals je klimaatmaatregelen niet kan invoeren zonder met de sociale aspecten rekening te houden.

Nieuwe dingen, zeker op technologisch vlak, ondervinden vaak eerst een hele hoop kritiek en een vele bezorgde vragen. Toch kunnen lesopnames zeer voordelig zijn, hieronder volgt een uiteenzetting van de belangrijkste argumenten.

Tempus fugit

Het meest voor de hand liggende argument is natuurlijk dat deze opnames gebruikt kunnen worden wanneer een student niet aanwezig kan zijn door overmacht. Zelfs bij gewettigde afwezigheid krijg je vaak niet de kans om de les opnieuw bij te wonen. Studenten zijn dan afhankelijk van de notities van hun medestudenten. Lesopnames geven de kans om zelf de uitleg van de prof in kwestie te analyseren en alsnog eigen notities te maken bij de cursus. 

Mentale gezondheid eerst

Helaas zijn er ook studenten die te kampen krijgen met langdurige ziekte of mentale problemen waarbij regelmatig lessen bijwonen erg moeilijk wordt. Studenten die zich moeilijk naar de campus kunnen verplaatsen of worstelen met een (sociale) angststoornis kunnen op deze manier alle lessen bijwonen vanuit het comfort van hun eigen huis. Zo kunnen deze studenten op hun eigen tempo de lessen bijwonen door bijvoorbeeld een week pauze te nemen en dan op een goede dag enkele lessen in te halen. Dit kan het genezingsproces ook helpen, aangezien de bijkomende stress van het missen van lessen zo vermeden kan worden. 

Digitale samenhang

Het is duidelijk dat vele proffen nogal lijden onder technofobie en hierdoor het oneindig aantal voordelen van de alsmaar versnellende digitale vooruitgang niet zien. Lesopnames kunnen gelinkt worden aan powerpoints, taken die besproken worden in de les kunnen gelinkt worden aan het relevante stukje uitleg in de opname, studenten kunnen online discussiefora opstarten rond bepaalde onderdelen en de opnames gebruiken als terugkoppeling en zo voort. Dergelijke technologieën worden alsmaar gebruiksvriendelijker en het is in iedereens voordeel om zichzelf en anderen te onderwijzen over dergelijke tools.

Controle

Tot slot iets dat zeker niet in goede aarde zal vallen bij vele onderwijzers, maar wel van essentieel belang is voor kwalitatief onderwijs: controle op proffen. Je hoort maar al te veel horrorverhalen van examens met vragen waarvan de antwoorden nergens terug te vinden zijn en proffen die beweren dat ze iets wel degelijk tijdens de les hebben laten vallen. Via lesopnames heb je een online bewaard overzicht van wat er exact werd besproken tijdens contactmomenten. Ook voor eventuele onderwijsinspectie is het op die manier ook makkelijker om te zien of er zich aan het voorziene curriculum wordt gehouden. De job van de ombudsdienst wordt hier ook een stuk makkelijker, aangezien het zo niet meer het woord van de ene tegen het woord van de andere is.