Kerst, dat is gezellig samenzitten, kalkoen hardhandig opvullen en bubbels drinken tot we per ongeluk de kerstboom omstoten. Ook katten houden van deze tijd, want dan kunnen ze nóg meer binnen zitten en de kalkoen proberen te overmeesteren. Ook zij duwen al wel eens een kerstboom om, misschien per ongeluk. Houden katten van kerst(bomen)?
Abstract
Katten zijn, net als mensen, sociale wezens. Doorgetrokken naar de sociale psychologie kan dit fenomeen ook wel the need te belong worden genoemd (Van Hiel, 2013). Hier staat betekenisvolle binding met anderen centraal. Ergens betekent dit dat je je gaat conformeren aan de groep, zodat je erbij hoort en de positieve affecten van het groepsgevoel aan den lijve kan ondervinden. Toegepast op de kerstperiode kan gesteld worden dat mensen deze periode ervaren als de ultieme vorm van samenzijn, gekenmerkt door hét symbool bij uitstek: de kerstboom. Ook de huiskat vertoont veel menselijke trekken en is vandaag de dag niet vies van wat conformering. Ook de kat heeft een speciale verhouding met kerstbomen. Alleen is deze complexer dan bij de mens. Hoe staan katten tegenover kerstbomen?
Methode
We doen een casestudy met de rosse kat van de zus van de broer van Marjan Suffys. De afhankelijke variabele is het gedrag van de kat, Woefje, tegenover de kerstboom. De boom bevat geen lichtjes om het shockeffect op Woefje te neutraliseren en is versierd met blauwe kerstballen en dito glitterlint. Die kleur werkt namelijk rustgevend (Rutten & De Croo, 2019). De onafhankelijke variabele is de manier waarop Woefje de kerstboom benadert. Deze bestaat uit meerdere niveaus, gaande van neutraal tot agressief:
1) De kat wordt met rust gelaten en kan zich vrij richting de boom bewegen. 2) Hij wordt naast de boom gezet zodat hij zich vrij naar de boom kan bewegen. 3) Hij wordt opgesloten in een ruimte van één op één meter samen met de kerstboom. 4) Woefje wordt manueel tussen de takken van de boom gewrongen.
De broer van Marjan Suffys helpt Woefje tot bij de boom, Marjan beoordeelt elk gedrag van de kat ten opzichte van de boom op een likertschaal, gaande van 1 (heel weinig interesse in de boom) tot 5 (heel veel interesse in de boom). Een tweede afhankelijke variabele is het aantal kerstballen dat door toedoen van Woefje breekt, als indicator van negatief affect ten opzichte van de boom.
Kerst is fijn, zolang het maar niet door onze strot wordt geduwd.
De hypothese is als volgt: hoe agressiever de kat richting de kerstboom wordt gebracht, hoe negatiever deze ten aanzien van de boom zal staan. Zo ook: hoe agressiever de kat richting de kerstboom wordt gevoerd, hoe meer kerstballen zullen sneuvelen.
Resultaten
De resultaten zijn geheel conform de voorspellingen. Dit kan aan de hand van volgende curve worden weergegeven, waarbij de verticale as de mate van positief affect meet van de kat tegenover de kerstboom en de horizontale as de wijze van benadering tot de boom.
We zien dat Woefje veel meer positief affect ervaart wanneer hij de vrijheid heeft gekregen de boom zelfstandig en spontaan te mogen ontdekken. Vanaf de kat wordt opgesloten en helemaal alleen wordt gelaten met de kerstboom, zien we ineens veel veranderen. Zeker wanneer Woefje agressief in de boom wordt geduwd. Een aanvullende bevinding die niet helemaal strookt met de hypothese: zelfs in de meest agressieve situatie werd slechts één kerstbal gebroken. In deze situatie liep de proef dan ook uit de hand. Woefje werd zodanig in zijn fysieke integriteit geschaad, dat hij de boom ten val wist te brengen. Zo brak er één kerstbal.
Foto 1. De kat die onverschillig de kerstboom verkent (conditie 2).
Foto 2. De kat die agressief de boom ten val brengt en zo een kerstbal breekt (conditie 4).
Discussie
Er is wat kritiek mogelijk op deze studie. Ten eerste is de proef enkel op Woefje gedaan, waardoor de resultaten niet representatief zijn voor de hele kattenbevolking. Bovendien was deze kater ros en onderzoek toont ons dat roodharigen soms tekenen van retardatie vertonen (Langkous, 1988).
Ten tweede brak zelfs in de meest agressieve fase slechts één bal. Een mogelijke verklaring is dat het aantal gebroken kerstballen geen goeie operationalisatie is van negatief affect. Ook kunnen deze resultaten te wijten zijn aan het type van de kerstballen. Het opvallendste is dat Woefje het meeste positief affect vertoont ten opzichte van de boom wanneer hij er vrijblijvend kennis mee mocht maken en agressief reageert wanneer hij in de boom wordt geduwd. Misschien is de verklaring heel eenvoudig door te trekken naar de mens: kerst is fijn, zolang het maar niet door onze strot wordt geduwd.
Conclusie
Een kerstboom moet vrijblijvend zijn en moet wachten tot Sinterklaas is langsgeweest. Kersttruien blijven verboden. Katten, zeker arrogante exemplaren zoals Woefje, moeten buiten blijven gedurende de hele kerstperiode. Zo blijft ook de kalkoen ongehavend.
Bronnen
APA suckt.
Reactie toevoegen