Terminator: Dark Fate

In 1984 werd de eerste Terminatorfilm wereldwijd in de cinemazalen getoond. We ontmoetten Sarah Connor die achterna werd gezeten door een robot met maar één doel: de moeder van de toekomstige verzetsleider vermoorden voor ze haar kind kon baren. Een menselijke soldaat moest haar met gevaar voor eigen leven beschermen tegen de moorddadige T-800. De stoïcijnse blik van Arnold achtervolgt menig mens nog steeds. De actiefilm was origineel, meeslepend en menselijk, zonder zichzelf te serieus te nemen en de vervolgfilm was nog beter. Wederom geregisseerd door James Cameron, had deze film meer charme, levensechtheid en meer charismatische Arnold waar we niet genoeg van krijgen. Het had een plot dat niet alleen logisch is, maar effectief toevoegt aan het verhaal van de eerste film. Beide films worden tot op vandaag door cinefielen wereldwijd gelauwerd. Maar toen kwam de vloek van de franchise, en alles was verloren.

The Terminator is Dead

Het grote probleem met de vervolgfilms van de originele twee Terminatorfilms is niet dat ze op zich superslecht zijn. Het zijn ook geen arthouse-films van wereldklasse; dat hoeft ook helemaal niet. Het probleem is dat ze teren op de reputatie van hun voorgangers, maar zelf niets zinnigs toevoegen aan het verhaal. In een poging een afgewerkte verhaallijn aan te lengen, wordt gebruik gemaakt van ongeloofwaardige plotwendingen die geforceerd zijn in hun narratieve wereld. Filmliefhebbers verliezen hierdoor vrij snel interesse en sequels zullen bijgevolg incrementeel minder winst maken.

Wat men dan vaak probeert is het concept rebooten. Dit gebeurde met 'Terminator Genysis' en nu ook met 'Terminator: Dark Fate'. Men schrapte een deel van de tijdlijn en trachtte opnieuw te beginnen. ‘Terminator Dark Fate, de derde film die nooit gemaakt werd’ klinkt zo bijbels bij de reclame voor de film, maar misschien was deze beter effectief nooit gemaakt. Men viel immers in diezelfde valkuil als voordien. Goed geacteerd, leuke actie, maar een verhaal dat we nu al vijf keer gezien hebben met als enige variatie het type robot en een paar wegwerppersonages. Ook Arnold kwam hier wederom in voor. Het plot om hem daar te krijgen is echter flinterdun en laat een slechte smaak na. Terminator is slechts een voorbeeld van de algemene tendens in Hollywood.

De Vloek van de Franchise

Als productiehuizen merken dat een concept goed draait, zullen zij vaak proberen een vervolg te maken. Men kan hier goede en slechte intenties aan koppelen. Een goede is de wil om een beklijvend verhaal te vertellen. De kracht van een goed verhaal is immers diepgaand en zit geworteld in wie we zijn. Een slechte intentie is het winstbejag dat onvermijdelijk in het hoofd van de productiehuizen speelt. Films die goed ontvangen worden, brengen immers grote bedragen in het laatje. Op zich niet problematisch, ware het niet dat die positieve intentie deels door winstbejag in het gedrang komt en wij, als filmliefhebbers, een daling in de kwaliteit moeten waarnemen. Een samenspel van twee factoren zou dit kunnen verklaren.

Alles moet tegenwoordig spin-offs hebben of franchises zijn.

Ten eerste zijn er veel moeilijkheden aan het maken van films, maar uiteindelijk begint alles met een goed script. Geprezen films worden getypeerd door een origineel verhaal dat de tijd neemt om zijn personages te laten groeien en de kijker mee te nemen in een wereld van cinematografisch vernuft en intrigerende plotlijnen. Niet elke film moet natuurlijk het allure van 'The Godfather' dragen. Zo'n verhaal schrijven is ook enorm moeilijk. Het is iets waar tijd en energie in kruipt. Tevens wordt men gelimiteerd door het visuele medium en is men verplicht inventief uit de hoek te komen. De ruimte van een boek is er namelijk niet. De regie mag dan wel van topklasse zijn en de acteurs Oscarwaardig, maar als het verhaal inhoudelijk op zichzelf dubbel plooit, is het eindresultaat de facto van mindere kwaliteit.

Een tweede punt is commercieel van aard. Hollywood blijft een kapitalistische instelling die uit is op winstmarges. Sinds de maak van 'Halloween', een klassieke slasher-horrorfilm, weten productiehuizen dat je, naar filmstandaarden, spotgoedkope films kan maken met gigantische winsten. 'Halloween' kon zijn budget namelijk in 140-voud terugverdienen en was tegelijkertijd geliefd bij de kijkers. Iedereen heeft natuurlijk graag veel winst voor zijn werk, maar hier schuilt een adder onder het gras. De tendens om vervolgfilms te willen maken in acht genomen, kon men dat nu plotseling doen aan een recordtempo, zonder een grote investering te moeten maken. Bewijs zijn de oneindige sequels van 'Hellraiser' en 'Friday the 13th'. Dat sneltempo van filmproductie leidt echter tot een te grote focus op de kwantiteit van films. Alles moet tegenwoordig spin-offs hebben of franchises vormen en liefst van al de schaal van een cinematic universe kunnen aannemen. Wat men vergeet is dat bijvoorbeeld 'Marvel' zo goed is omdat ze nooit het vertellen van een intrigerend verhaal achterwege hebben gelaten.

We hopen een filmervaring te krijgen die niet enkel gestoeld is op nostalgie en fan-service

Deze combinatie zou kunnen verklaren waarom zo veel films tegenwoordig slechts middelmatig zijn. Vooral het horrorgenre lijdt hieronder. Waarom zou je immers een complex verhaal vertellen, als je met enkele vieze beelden en plotsklapse, oorverdovende geluiden ook 'angst' kan overbrengen? Het is in se erg lui en getuigt van weinig respect voor de kijker. Ook andere genres met franchises als 'Die Hard', 'Jurassic Park' en jammer genoeg ook 'Fantastic Beasts' zijn voorbeelden van een concept dat goed begon en vervolgens onrechtvaardig behandeld werd.

Money makes the world go round

Er is ook een keerzijde. Uiteindelijk kan men het de productiehuizen niet volledig kwalijk nemen. Wij blijven immers naar de cinema gaan en geld uitgeven, ergens vanuit de hoop een leuke filmervaring te krijgen die niet enkel gestoeld is op nostalgie en fan-service. Maar we hebben er wel degelijk zelf ook een zegje in. De tweede film van 'Fantastic Beasts' werd slecht onthaald, kreeg veel minder winst dan de productiehuizen verwacht hadden, en vervolgens heeft men de deadline van de derde film verlegd om langer te kunnen werken aan de productie van een betere derde film. Het is bijna een vorm van conditionering: als de productiehuizen een mooie film maken met een goed verhaal, dan krijgen ze veel geld van de consument. Doen ze dit niet, dan krijgen ze weinig geld. Dus ga 'Terminator Dark Fate' niet bekijken. Het zou kunnen resulteren in meer bagger dan een mens fysiek aankon.