'The Hitchhiker's Guide to the Galaxy' is een film gebaseerd op de gelijknamige 'trilogie in vijf delen' van schrijver Douglas Adams. Zowel de boeken als de film zijn een perfect voorbeeld van Britse absurde humor in een intrigerende scifi setting. Eén van de zeldzame werken die erin slaagt om een volslagen absurd verhaal te brengen, dat zowel interessant om naar te kijken als grappig blijft. Daarom dat ik het vaak in één adem noem met andere Britse meesterwerken in de komedie zoals 'Monty Python' of 'Fawlty Towers'. Een boodschap aan iedereen die van plan was dit artikel te lezen zonder de film echt te bekijken: bedankt voor de interesse, maar ga alsjeblieft je leven beteren en bekijk die film!
Het viel al op aan mijn eigen omschrijving van de film, maar de meeste mensen kunnen 'The Hitchhiker's Guide' enkel omschrijven in termen als 'vreemd', 'bizar' en bovenal 'absurd'. Die reacties zijn logisch, de humor en het verhaal die in de film naar voren worden gebracht lijken vaak volslagen absurd. Van een tweehoofdige, narcistische president van het heelal tot een alienras dat bekend staat voor zijn slechte poëzie, aan absurde situaties is er geen tekort.
In 'The Hitchhiker's Guide' wordt er een uitweg geboden uit onze absurde, zinloze levens
Hiermee vallen deze beschrijvingen echter vaak ten prooi aan een herkenbaar probleem: de banalisering van filosofische termen. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde termen zoals het Engelse woord 'awesome' dat eerst gebruikt werd als een woord voor 'fenomenen die zo angstaanjagend en groots zijn dat ze een diepe esthetische ervaring oproepen', zoals een woeste oceaan of God, maar nu gebruikt kan worden om een hamburger te omschrijven.
Door erop te wijzen dat 'The Hitchhiker's Guide' absurd is in de conventionele betekenis van het woord, ontgaan we dat de film ook absurd is in de filosofische betekenis. En zo lopen sommige kijkers de ware boodschap van de film mis. Wanneer de filosoof Albert Camus sprak van 'absurde' zaken bedoelde hij hiermee fenomenen die het menselijk bestaan zinloos lieten lijken. Voor Camus is het bijvoorbeeld absurd om betekenis te zoeken in een betekenisloze wereld of te zoeken naar kennis in een wereld zonder zekerheid. Camus zag de menselijke conditie dan ook als intrinsiek absurd en vergeleek mensen die betekenis zoeken in de wereld met Sisyphus die steeds weer zijn rots de berg op draagt. Het absurde aanvaarden, dat was voor hem de enige uitweg.
21 + 21 = 42
Nu zie je pas hoe absurd 'The Hitchhiker's Guide' écht is. De aarde wordt de eerste tien minuten van de film vernietigd om een snelweg aan te leggen en de vijanden van de film zijn aliens die vastzitten in een mensonterend bureaucratisch systeem. Zelfs de centrale vraag van de film is de zoektocht naar het antwoord op 'the ultimate question of Life, the Universe and Everything' om dan op het einde te horen dat het antwoord '42' is en te beseffen dat ze de vraag helemaal niet kenden, dus het antwoord ook zinloos is. Camus had het zelf niet beter kunnen schrijven.
In 'The Hitchhiker's Guide' wordt er echter wel een uitweg geboden uit onze absurde, zinloze levens. De film is, vreemd genoeg, in de eerste plaats een liefdesverhaal. In heel de film is er dan ook slechts één poging 'the ultimate question of Life, the Universe and Everything' te stellen. Volgens Arthur, de protagonist, is de vraag namelijk: "Is she the one?" Dat lijkt een dwaze vraag, wetende dat het antwoord '42' is, maar is nog niet zo gek als je weet dat vroeger werd gedacht dat een ziel 21 gram weegt. 21 + 21 = 42.
Heb ik te lang nagedacht over deze film? Waarschijnlijk. Maar als ik de absurditeit van het heelal kan bestrijden met liefde, vind ik dat mijn absurde gepieker over een grap in een komediefilm wel waard.
Reactie toevoegen