Seksuele intimidatie op de trein

Een oprukkend fenomeen?

Veel vrouwen (en mannen) worden ooit geconfronteerd met intimidatie op openbare plaatsen. Een getuigenis over masturberende mannen op de trein lokte daarbij veel reacties uit op sociale media. Wij lieten drie pendelaars aan het woord die er een treintrauma aan overhielden.

De feiten van de eerste getuigenis dateren van drie jaar geleden. Het slachtoffer, Louise*, zat toen alleen in de coupé.

“Ik zat op de trein van Antwerpen naar Gent, toen ik terugkwam van de Boekenbeurs. Het was al wat laat, weinig volk op de trein. Ik zat alleen in een rijtuig, in Berchem stapte een meneer op, duidelijk al wat zat. Hij leek mij tussen de 40 en 60 jaar oud te zijn. Hij had nog een fles whisky bij en een zak met toiletpapier in en tijdschriften. Hij zette zich tegenover mij in de vierzit. Ik lette niet echt op hem, maar opeens zag ik dat hij een van die tijdschriften -  een pornoblad - aan het lezen was en in zijn broek zat te rukken. Toen dat tot mij doordrong, haalde hij zijn penis uit zijn broek, keek hij mij aan en ging ongegeneerd verder. Ik was echt redelijk geshockeerd, maar had toch de moed om luidop te zeggen: “What the fuck, kerel.”

"What the fuck, kerel" - Louise

Harde problematiek

Het tweede slachtoffer, Evelyn Van Hecke, werd met een hele resem aan soortgelijke intimidatie geconfronteerd. “De eerste keer was ik nog een pendelende tiener. De man in kwestie had mij al een paar keer gevolgd. De kortste weg liep langs een verlaten pad. Op een bepaald moment wandelde hij voor mij, en na een tijdje liep ik hem voorbij. Toen zag ik dat hij in de struiken aan het masturberen was. Heel raar, echt een absurde situatie. Ik heb dat nooit aan mijn moeder verteld, hoewel we heel close zijn. Het ongeloof van de mensen is ook vaak heel groot. De vrees voor victim blaming is nog steeds een drempel om het aan vrienden te vertellen.” Evelyn werd op haar treinritten ook geconfronteerd met intimidatie. “Op de trein naar Leuven begon een man met zijn been tegen het mijne te schuifelen, en daarna ook te masturberen. Een andere keer was ik in slaap gevallen op de trein en was er een man die ik niet kende in mijn haar aan het wrijven. Vroeger zou ik mij gewoon verplaatst hebben, maar nu laat ik dat niet meer gebeuren zonder erop te reageren. Nu sta ik wel al sterker in mijn schoenen.”

Maar ook mannen hebben te kampen met seksuele intimidatie op de trein. Timme Craeye vertelde ons over zijn traumatische ervaring: "Ik was rustig naar muziek aan het luisteren, toen ik plots gestoord werd door een kortgeschoren man eind de twintig. Eerst probeerde ik niet op hem te letten, maar dat werd al snel moeilijker toen hij begon te spelen met mijn oortjes. Het bleef echter niet bij het verstoren van mijn muziek. Nadat hij mijn oortjes had afgepakt, begon hij met zijn hand over mijn knie te wrijven. Vervolgens deed hij zijn T-shirt uit en stamelde hij enkele onbegrijpelijke woorden. Na de meest ongemakkelijke tien minuten van mijn leven, bereikten we eindelijk de halte waar ik moest afstappen." 

Pathologie of randfenomeen?

Professor Psychologie Stijn Vanheule is supervisor in een kliniek voor forensische problematieken waar plegers van zulke feiten worden behandeld. “Veelal schuilt daar een logica achter, maar dat wil niet zeggen dat we het goedpraten. Sociaal is het sowieso onaanvaardbaar. In de therapie zien we vaak dat er twee verschillende problematieken achter schuilen. Enerzijds is er de verlangenscontext: eenzame mannen die hunkeren naar intimiteit en seksualiteit, maar er op een of andere manier niet in slagen om iemand te ontmoeten met wie een seksuele beleving mogelijk zou zijn. Het gaat vaak om mensen die sterk met porno bezig zijn en dan ook in de echte wereld grenzen opzoeken. Zo stellen ze soms plots onaanvaardbaar gedrag, waar ze zich later ook schuldig over voelen. Ze ervaren zeker schaamte en verstoppen hun gedrag voor hun omgeving. Het is een soort uitlaatklep ter compensatie van een gemis omdat ze niet de sociale competenties hebben om aan hun trekken te geraken.

"Grensoverschrijdend gedrag moet gemeld worden" - prof. Vanheule

Anderzijds vertrekt het tweede scenario meer vanuit een genotslogica: mensen die er op een vrij pertinente manier van overtuigd zijn dat ze doen wat de andere eigenlijk wil. Ze denken dat de mensen niet liever hebben dan dat ze publiekelijk masturberen. Ze beschouwen zichzelf als verlengstuk van het genot van de ander. Dat noemen we een perverte logica, een vorm van exhibitionisme, al dan niet met ‘manipulatie’ erbij. Die mensen beweren dus dat ‘de ander het heeft uitgelokt’."

Geen pietluttigheid

Het ridiculiseren van de feiten kan bijzonder confronterend zijn voor de slachtoffers. “Grensoverschrijdend gedrag moet gemeld worden. De politie mag dat niet minimaliseren”, beklemtoont professor Vanheule. “De plegers worden effectief opgepakt door de politie, maar ze zijn niet altijd even makkelijk te traceren. Als zo een incident gebeurt op de trein, ben je snel een paar stations verder. Maar het gebeurt wel degelijk dat mensen die dat systematisch doen opgepakt worden en naar gedwongen therapie worden gestuurd. Dat rapporteren is echt een verantwoordelijkheid van de maatschappij.”

Op onze vraag naar een reactie op deze getuigenissen antwoordt Dimitri Temmerman van de NMBS dat veiligheid een prioriteit is. NMBS vraagt om dergelijke incidenten te melden aan de veiligheidsdienst, wat kan via het telefoonnummer 080030230. Daarnaast is in de nieuwste treinen ook een knop ‘hulp/assistence’ aanwezig. Ook kan het handig zijn om de conducteur in te lichten en klacht in te dienen bij de politie. Geef zeker de datum, het uur en het traject door. Zo kan er misschien een patroon achterhaald worden waardoor de kans groter wordt om de dader te vinden. 

 

* deze naam is een pseudoniem

0
Gemiddeld: 5 (2 stemmen)

Reactie toevoegen