Het wat en hoe van Deliveroo

De Gentse straten worden overspoeld door appelblauwzeegroen. Het zijn geen vliegtuigen of vogels, maar werknemers van bezorgdienst Deliveroo in hun typische outfit. Ze nemen post-circulatieplan Gent met storm over en bezorgen alles wat je maar kan wensen aan huis, van ontbijt tot diner. Wie zijn ze, wat drijft hen en wat is hun statuut in de sociale zekerheid?

Betaald fitnessen

Louis

Louis Van Keymeulen sjeest sinds begin 2017 door Gent om maaltijden te leveren. Gewapend met doos en helm brengt hij gemiddeld drie maaltijden per uur tot aan uw voordeur. Enkele maanden later sprong ook Ruben op het zadel.

Werken jullie graag voor Deliveroo?

Louis: “Ik vind het een perfecte studentenjob, aangezien je de stad beter leert kennen. Je verdient eigenlijk geld terwijl je ‘fitnesst’. Het helpt ook bij je vaardigheid om met mensen om te gaan, want je staat met zoveel mensen in contact.”

Ruben: “Ja, eigenlijk wel. Ik doe het supergraag. Mijn huisgenoot werkte er al en ik zag dat de uren flexibel zijn, het goed betaalt en het een leuke job is. Je moet ook veel fietsen, en dat doe ik graag. Mij kandidaat stellen ging heel gemakkelijk en nu raad ik het ook al mijn vrienden aan.”

Wat zijn jullie leukste anekdotes?

Ruben: “Ik kreeg ooit €15 fooi bij het leveren van een lasagne. Die klant zat op café en kwam wat verward naar buiten. Hij geeft me €15 en zegt: 'het is oké.' Later heb ik wel nog eens gecontroleerd of de klant niet dacht dat hij aan mij moest betalen. Het bleek echter wel degelijk om een dikke fooi te gaan.”

Louis: “Het gebeurt vaak dat mensen een adres fout intypen of een letter te weinig invoeren. Zo heb ik eens moet leveren aan iemand die in het ‘Tepelhof’ woonde. Dat bleek eigenlijk het Tempelhof te zijn. Ik heb ook al een aantal keer bij bekende mensen moeten leveren, bijvoorbeeld bij AA-Gent speler Danijel Milicevic.”

"Ik moest eens leveren in het Tepelhof"

Hoe verloopt de communicatie met de klanten?

Louis: “De communicatie gebeurt volledig via de Deliveroo-app. We krijgen een notificatie met het adres van het restaurant waar we eten moeten ophalen en het adres waar we het vervolgens naartoe moeten brengen. Toch is het ook belangrijk om kleine gesprekjes te voeren met de klanten. Het zijn de kleine dingen die klanten contenter maken over de service. Het uurloon van Deliveroo is oké, maar het is uiteraard wel tof als je er een nog fooi bovenop krijgt.”

Hoeveel verdienen jullie per uur?

Louis: “De lonen verschillen afhankelijk van of je student of zelfstandige bent. Als student verdien ik €9,30 per uur plus fooien. Die variëren enorm: ik heb al shifts gedaan waarbij ik geen fooi kreeg, soms krijg ik dan weer €5 per bestelling. Ik krijg wel vaker een fooi dan niet. Het helpt al zeker dat wanneer je bestelt bij Deliveroo er een extra invulveld staat om een fooi te geven. We zien dan op onze smartphone hoeveel fooi we hebben gekregen bij elke bestelling. Het gebeurt zelden dat mensen echt nog iets aan de deur geven.”

Ruben: “Bovendien krijgen we een bonus van Deliveroo als we drie bestellingen in een uur afhandelen. Maar een uur, dat is een vol uur. Als je van 5u30 tot 9u werkt, ga je dat eerste half uur sowieso niet aan dat aantal bestellingen raken. Het zijn de volle uren die tellen. Als je drie leveringen doet binnen het uur, krijg je €1,50 bonus. Voor iedere bestelling die je daarna afrondt, krijg je nog eens €1,50 bonus. Daarnaast heb ik eens heel uitzonderlijk €15 fooi gekregen van iemand, dat is echt ongekend. Soms heb je dagen waarop je twee shifts doet, zestien bestellingen en maar €2 fooi krijgt, dus dat is op zich niet zo veel. Als het regent krijgen we ook vaak wat meer fooi. In mijn ervaring geven bedrijven of advocaten nooit fooi. Je zou denken dat ze zich dat toch wel kunnen permitteren. Als je binnen de week 50 bestellingen levert, krijg je nog eens €25 bonus. Dat is echt wel de moeite. Als ik dan de betaling krijg, komt het neer op €10 à €12 per uur." 

"Bedrijven en advocaten geven nooit fooi" 

Op welke manier werden jullie aangeworven?

Ruben: “Eerst stelde ik mij kandidaat op internet. Daarna heb ik een testrit gedaan met een ervaren Deliveroo-bezorger. Die kijkt dan of je goed kan fietsen en een degelijke fiets hebt. Hij legt je ook uit hoe het systeem precies werkt. Daarna ben ik op groepsgesprek gegaan op het kantoor, waar nog meer uitleg gegeven wordt over de app. Toen kregen we ook onmiddellijk het materiaal mee.”

Wat gebeurt er als jullie ziek zijn?

Louis: “Wij werken met Staffomatic en je kan kiezen uit verschillende shifts. Het is bijvoorbeeld mogelijk om aan te duiden dat je wil werken op dinsdag van 17u tot 21u en dan moet de baas dat goedkeuren. Het is wel een zeer flexibel systeem. Als je verlet bent om je shift uit te oefenen, dan kan je je shift steeds op Swap (een app, red.) zetten. Een andere bezorger kan die shift dan overnemen, maar je moet wel steeds een geldige reden geven.”

Ruben “Je kan eigenlijk quasi onbeperkt swappen. Maar als je één shift mist zonder geldige reden, dan krijg je een mail. Als je twee keer een shift mist, moet je het gaan uitleggen op het bureau. Bij de derde pas wordt je onmiddellijk ontslagen.”

Gebeuren er vaak ongelukken?

Louis: “In de tijd dat ik er werk, heb ik nog niet van een serieus ongeval gehoord. Deliveroo-leveranciers zijn met hun fluovestje heel opvallend. Je bent ook verzekerd als je je helm draagt.”

Ruben: "Een collega vertelde mij dat ze was aangereden door iemand die uit een parking kwam. Haar fiets was perte totale en zij was haar kluts kwijt. In feite waren beide partijen in de fout dus werd ze maar gedeeltelijk vergoed door de verzekering. Een groot nadeel aan Deliveroo, zeker voor mensen die er vast werken, is dat je in feite weinig of geen sociale zekerheid hebt, als je ziek bent, word je gewoon niet betaald. Als er iets aan je fiets is, moet je dat ook gewoon zelf weer in orde brengen.”

"Als er iets aan je fiets is, moet je dat zelf weer in orde brengen"

Louis: “Er zijn ook veel mensen die hier op Erasmus zijn en werken voor Deliveroo. Ik ken ook iemand die getrouwd is met een Belgische vrouw en omdat hij niet meteen een job vond, is hij bij Deliveroo aan de slag gegaan."

Outside the box 

Prof. Willy Van Eeckhoutte

Buitengewoon hoogleraar arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht Willy Van Eeckhoutte onderricht ons over het statuut van de Deliveroo-koeriers. Volgens hem moet het wettelijke kader dringend afgestemd worden op deelplatformen als Deliveroo en Uber.

Zijn Deliveroo-bezorgers werknemers of zelfstandigen?

“Studenten die werken voor een opdrachtgever, met uitzondering van studenten die voor zichzelf werken, zoals de student-ondernemer, vallen onder de sociale zekerheidsregeling voor werknemers. Bij de andere Deliveroo-bezorgers zal je moeten kijken of er een gezagsverhouding is of niet. Als er een gezagsverhouding bestaat, gaat het om werknemers, indien niet, zijn het zelfstandigen. Dat wordt zeer feitelijk beoordeeld. Je zou hen een beetje kunnen vergelijken met krantenbedelers, daar is vroeger ook veel discussie rond geweest. In sommige uitspraken worden de krantenverdelers als zelfstandigen gezien, in andere als werknemers. Het feit dat ze tussen bepaalde uren moeten werken, wijst nog niet direct op gezag. Veel zal afhangen van of je bijvoorbeeld een ziektebriefje moet indienen als je ziek bent, en of je zelf je vakantiedagen mag bepalen."

"Ik zou Deliveroo aanraden om niet meer met studenten te werken"

Waarom zou iemand liever werknemer dan zelfstandige willen zijn?

"Zelfstandigen hebben een minder voordelige pensioenregeling, geen werkloosheidsverzekering, geen arbeidsongevallenverzekering en ook geen beroepsziektenregeling. Voor de opdrachtgevers liggen de zaken anders: als ze met werknemers werken, dienen zij de bijdragen betalen. Als ze met zelfstandigen werken, moeten de zelfstandigen hun bijdragen zelf betalen. Studenten die voor derden werken vallen zoals gezegd altijd onder de socialezekerheidsregeling voor werknemers, eventueel onder de gunstregeling met verminderde socialezekerheidsbijdragen en kosten dus meer. Als Deliveroo mij advies zou vragen, zou ik hen om die reden aanraden om niet meer met studenten te werken. Dat zou natuurlijk zonde zijn. De moeilijkheden waarmee de toepassing van het sociaal recht op deelplatformen als Deliveroo gepaard gaat, tonen aan dat het onderscheid tussen de verschillende statuten achterhaald is."

Moet de wet aangepast worden aan nieuwe platformen als Deliveroo?

"Vroeger was er al een grijze zone tussen werknemers en zelfstandigen, maar die zone wordt steeds ruimer. Iedereen weet dat de basis voor geluk, ook in de arbeidssfeer, autonomie is. Langs de ene kant wil je als opdrachtgever mensen zoveel mogelijk autonomie geven, maar langs de andere kant wil iedereen ook de bescherming van een werknemer geven op vlak van sociale zekerheid. En daar wringt precies het schoentje: twee maanden geleden is er een fiscaal gunst- en socialezekerheidsregime voor deelplatformen ingevoerd. Momenteel zijn er acht deelplatformen erkend, waaronder Bringr, Conceptz en FLAVR, maar Deliveroo nog niet. Ik vind het gedoe eigenlijk knutselwerk, een soort loodgieterij. Ik weet dat je op korte termijn met zulke formules moet werken, maar men zou het hele systeem eens volledig moeten herdenken.”

"Het wettelijk kader moet volledig herdacht worden"

Op welke manier zou het hervormd moeten worden?

"Ik pleit voor meer keuzevrijheid wat je sociaal statuut betreft. Dit weekend las ik in de krant dat meer dan de helft van de jongeren hogere studies heeft gedaan. Ik weet dat er nog die andere helft ook is natuurlijk, maar je kan hen toch niet meer vergelijken met de onmondige arbeiders uit de negentiende eeuw. Als men je nu een job aanbiedt en je vindt dat de wijze waarop je die moet uitvoeren slavernij is, ga je die toch weigeren. Zelfs als je een stage loopt en je moet er iedere dag van zeven uur zijn en tot twintig uur blijven, en je mag geen vakantie nemen, en je wordt maar een habbekrats betaald, dan zeg je toch foert hé. Je moet ermee rekening houden dat de beroepsbevolking is geëvolueerd en velen in grote mate zelfstandig kunnen beslissen hoe zij willen werken. Wel moeten misbruiken nog altijd worden tegengaan. Voor de combinatie van beide heb ik geen pasklare formule, maar er moet meer flexibiliteit zijn."