“Eigenlijk zouden er geen vrouwenrechten moeten zijn.” Marleen Temmerman glimlachte wrang toen ze deze woorden uitsprak. Ze vervolgde met “Er zouden eigenlijk ook geen kinderrechten moeten zijn, alleen mensenrechten. Helaas is het zo dat de rechten van vrouwen en kinderen nog steeds het meest geschonden worden.” Zelden zoveel hoofden in een auditorium van de Blandijn in overdrive gezien. Zelden fietste een gastspreker ook zo eloquent en grappig om gruwelijke foto’s in haar slides als Temmerman.
Dolle Mina
Haar vakgebied, genitale verminking in Afrika, was de aanleiding van de lezing. In haar ervaring in Kenia zag ze interessante tendensen die deze mensonwaardige praktijken in stand houden. Zo zijn de mannen vaak niet vragende partij omdat het een ‘vrouwenzaak’ is die hen verder niet aanbelangt, en zijn het daarentegen de oudere gewaardeerde vrouwen die uitvoerders zijn, met een hoog loon, ondanks hun medische onkunde. De redenen voor de verminkingsritus zijn vaag en niet-religieus, maar cultureel. Zo zouden de moeders geloven dat onbesneden vrouwen geen ‘echte’ vrouwen zijn, en dat het onvruchtbaarheid veroorzaakt. Het tegendeel is natuurlijk waar. Verminking en weefselvorming vormen later vaak serieuze problemen. Anderzijds vormt uitstoting door de gemeenschap ook een realiteit waar niet-gemutileerde meisjes flink wat last mee kunnen krijgen.
"Laat het nieuwe feminisme alstublieft toleranter zijn"
Maar het betoog ging ook verder dan haar vakgebied: de actualiteit rond verkrachting liet de gynaecologe niet onberoerd. Geweld op vrouwen is de westerse wereld nog niet uit, “en dat zal met de nieuwe president niet beteren”, betoogde ze. Toen Temmerman vroeg wie in de zaal zich ‘feminist’ noemde, kon je een speld horen vallen. Ondergetekende zag aarzelende handen omhoog gaan en vond hun aantal teleurstellend laag. Toen ze even erna een definitie gaf die ‘feminist’ omschrijft als ‘iemand die gelijkheid wil tussen man en vrouw’ ging ze ervan uit dat nu wel meer mensen hun hand omhoog zouden steken. Toch liet ze pragmatisch geen nieuwe stemming doorgaan en vervolgde met de woorden: "We hebben nood aan een nieuw feminisme. Een zonder de connotaties van de Dolle Mina’s - want eigenlijk willen we aan de grond hetzelfde." Tussen de regels door lezen we daar een mea culpa. Het ‘oude’ feminisme heeft gefaald door te lang met het vingertje te willen wijzen. Het leed aan (vaak blanke) bekeringsdwang die geleid heeft tot veralgemening en zelfs extremisme. In die kuil mag het nieuwe feminisme niet trappen. Laat het alstublieft toleranter zijn voor iedereen.
Reactie toevoegen