Waarom omarmt de KU Leuven Dries Van Langenhove?

In plaats van de voedingsbodem voor deze ideologie weg te nemen, gebruikt de Leuvense universiteit deze casus om meer macht over het hoger onderwijs te verwerven en de concurrentie met de UGent bij de start van het academiejaar nieuw leven in te blazen. Maar het kan ook anders. We kunnen ook op lange termijn denken zodat racisme en seksisme uitgeroeid worden.

"Maak er geen politiek spelletje van tussen universiteiten"

Het onschadelijk maken van het extreemrechtse Schild & Vrienden
Dankzij de Pano-reportage maakt Vlaanderen kennis met het ware gelaat van Schild & Vrienden dat militarisme, racisme, seksisme, trans-, homo- en xenofobie promoot. De Universiteit Gent kiest er dan ook voor om S&V-oprichter Dries Van Langenhove te schorsen en de tuchtprocedure in werking te laten treden. Ook het Oost-Vlaamse parket is ondertussen bezig met een onderzoek. Dat betekent niet dat Van Langenhove zijn studie sowieso nooit kan afwerken; onze liberale democratie laat toe om via verschillende wegen beroep aan te tekenen. Het laatste woord is hier nog niet over gezegd.

De politieke recuperatie van KU Leuven-rector Luc Sels
De KULeuven-rector Luc Sels vindt het echter niet nodig om de onderzoeken van de Universiteit Gent en het parket af te wachten. De arme jongeman wordt prompt publiekelijk uitgenodigd om zijn rechtenopleiding aan de KU Leuven af te werken. Doordat Sels zich hierover zo snel uitspreekt in de media, zet hij bewust de vete tussen KU Leuven en UGent opnieuw op scherp. Hij kiest er met andere woorden voor om de universiteitspolitiek boven de verlichtingswaarden te verheffen. In plaats van zijn collega Rik Van de Walle te steunen die een vuist maakt tegen gevaarlijk extreemrechts geweld en bij uitbreiding proactief zelf op zoek te gaan naar de rotte appels binnen zijn eigen Leuvense universiteit, wil Sels deze feiten per se politiek recupereren. Want het academische jaar gaat binnenkort van start en de concurrentie tussen de instellingen moet worden opgeklopt - niet opgelost.

Luister naar academisch onderzoek
Het kon en kan ook anders. Een mooi alternatief voor Sels’ polariserende, schadelijke reactie is academici naar voren schuiven die hun universitaire onderzoek in de mainstreammedia verspreiden en uitleggen wat er aan de hand is binnen Europa en daarbuiten. In Hongarije en Polen ontmantelen autoritaire regeringen immers de rechtsstaat; schadelijk extreemrechts gedachtegoed heeft daar de instituten al geïnfiltreerd. Extreemrechts schrikt er in Duitsland niet voor terug om grote aantallen op straat te komen om mensen met een migratieachtergrond te viseren. De Europese Unie slaagt er maar niet in om een humaan vluchtelingenbeleid tot stand te brengen. En in België wil Jan Jambon binnenvallen bij mensen die vluchtelingen een dak boven het hoofd bieden, sluit Theo Francken terugkeerdeals met het dictatoriale regime van Soedan (dat bekend staat om zijn martelpraktijken) en vluchtelingenkinderen worden in gesloten centra geïnterneerd.

De angst voor de ander en de eigen kwetsbaarheid
België kan (nog) niet gelijkgeschakeld worden aan Hongarije en Polen, maar het gevaar ligt wel op de loer. De dehumaniserende retoriek van verschillende politieke partijen, van N-VA tot sp.a, maken het leven van vluchtelingen en mensen met een migratieachtergrond tot een ware hel. Opklimmen op de sociale ladder is voor hen nauwelijks mogelijk. Uit de angst die geprojecteerd wordt op de ander, spreekt weliswaar een terechte kwetsbaarheid waaraan we beleidsmatig gehoor moeten geven. De afbraak van de sociale welvaartstaat veroorzaakt nu al enige tijd een nieuwe precariseringsgolf en grotere sociale ongelijkheid. De immigrant heeft onze sociaaleconomische terugval natuurlijk niet gecreëerd - dat hebben de regeringen en wijzelf laten gebeuren. En wanneer Sels de concurrentie tussen universiteiten heilig verklaart, geen punt maakt van de onderfinanciering van het hoger onderwijs en de cultuur van hoge publicatiedruk niet aanklaagt, werkt hij mee aan het huidige economische klimaat dat voor angst, stress en onzekerheid bij de burger zorgt.

Alternatieve voorstellen
Neem dus uw verantwoordelijkheid als rector op en geef het voorbeeld. Wacht eerst het onderzoek van het parket af alvorens u een uitnodiging naar Dries Van Langenhove stuurt. Maak er geen politiek spelletje van tussen universiteiten, maar steun uw collega die extreemrechts geweld de mond wil snoeren. En vooral, maak de voedingsbodem van extreemrechts onschadelijk zodat studenten zich niet meer laten verleiden om te stemmen op figuren zoals Dries Van Langenhove. Universiteiten, ik nodig u uit om te dekoloniseren, komaf te maken met seksisme en racisme en de witte heteronormatieve man van zijn troon te stoten. Hieronder treft u enkele beleidsvoorstellen aan om structurele ongelijkheid tegen te gaan:

- Bouw meer programma’s uit om de in-, door- en uitstroom van kansarme jongeren (met een migratieachtergrond en/of minder gegoede socio-economische achtergrond) te garanderen.
- Doceer niet alleen over de Europese geschiedenis met een centrale plaats voor de witte man, maar trek het verder open. Neem vrouwen en mensen van kleur die baanbrekend wetenschappelijk werk verricht hebben op in het canon.
- Verspreid de academische kennis over de erfenis van de westerse kolonisering en de intersectionele feministische geschiedenis in alle disciplines.
- Breng die academische kennis over de voedingsbodem van racisme tot bij de middelbare scholieren.
-  Haal genoeg docenten van kleur en vrouwen voor de klas. Versnel dat proces door tijdelijke quota voor professoren in te voeren.
- Vorm docenten zodat ze gender- en racial bias (bij henzelf) erkennen en voorkomen. Informeer academici en studenten over kwalijke stereotypen en vooroordelen omtrent klasse, gender, ras, seksuele identiteit en handicap.
- Zorg dat de tuchtprocedures bij elke vorm van geweld en grensoverschrijdend gedrag hun werk doen en voorkom vooral een klimaat waarin het zich verspreidt en goedgekeurd wordt. Maak komaf met een angstcultuur waarin slachtoffers en de universitaire omgeving niet durven te spreken en in te grijpen.   

Als we het academische onderzoek waaraan deze beleidsvoorstellen ontsproten zijn in theorie en praktijk zouden volgen, dan bouwen we aan een menswaardige wereld. Sociale gelijkheid ondermijnt de voedingsbodem van extreemrechts. Komaan! Werk aan de winkel. Benut ieders talenten. Ontdek de wereld, begin bij jezelf.