Columniste bij de Morgen, performance-artieste en vrijgezelle dertigjare vrouw in de enentwintigste eeuw: dat alles is Julie Cafmeyer. Wat pamfletten een feministische performance noemen, bleek een uiteenzetting van Julies existentiële zoektocht in een omgeving die haar deze niet blijkt te gunnen.
Julie Cafmeyer is columniste bij 'De Morgen', en ze schuwt de feministische onderwerpen niet. In de 21e eeuw weten we uiteraard wat die explosieve cocktail betekent: een stortvloed aan fan- en haatmail. Met zo'n grote hoeveelheid aan negatieve reacties is het niet gek dat iemand aan opgeven zou denken. Maar niet Julie. Op 'Theater Aan Zee' laat Julie Cafmeyer twee keer per dag toeschouwers vanop de eerste rij diverse lezersbrieven voorlezen, de ene al vernietigender dan de andere. Dat vat meteen haar performance, 'BAD WOMAN', goed samen: levenservaringen, negatief of positief, creatief verpakken en presenteren aan gretige toeschouwers. En of ze gretig waren.
Kan een vrouw wel kiezen voor het moederschap, wanneer dit haar door de maatschappij wordt opgedrongen?
Zo worden de toeschouwers doorheen haar performance door haar leven geloodst. Julie is 31, vrijgezel, kinderloos en op zoek. Zichzelf verliezend in drank, verre reizen en kortdurige romances, koopt ze een plant voor elke man die niet meer terugkomt. 'Iets laten groeien in plaats van het te laten verwelken,' noemt ze dat. Mooie planten voor mannen die haar op een iets minder mooie manier verlieten om diverse redenen, gaande van een te afwijkend lichaam van dat van Monica Belluci, over een te weelderige bos schaamhaar, tot de slechte geur van haar vagina. Op Kerstmis kreeg ze een sportbroekje als cadeau zodat ze eens eindelijk zou beginnen sporten. Na de opmerking dat ze ook wel eventjes zou moeten vermageren om in het broekje te passen, zei ze schaapachtig gelachen te hebben. Een dikke zuurpruim willen we niet zijn.
Maar haar leven blijft natuurlijk niet beperkt tot de opmerkingen van anderen, alhoewel die uiteraard niet weg te denken zijn uit het leven van een jonge vrouw. Julie is op zoek naar wie ze is. Wil ze kinderen, of is dat wat de maatschappij van haar verwacht? Wil ze seks, of wil ze een leegte vullen? Zo vertrekt ze op een letterlijke en figuurlijke zoektocht naar de persoon die ze is of wil zijn. Zo gaat ze op zoek naar de levensraad van filosofen als Sartre en Nietzsche, tot de wijsgerigen uit Myanmar en Rwanda. De biologische klok tikt, om nog maar te zwijgen over het alsmaar afnemend aanbod aan mannen en een zogezegd steeds minder aantrekkelijk wordend lichaam.
Mooie planten voor mannen die haar op een iets minder mooie manier verlieten
Die filosofen zijn natuurlijk niet toevallig gekozen. Julies performance is een klassieke existentialistische vraag: "Wie ben ik? Hoe kan ik mijn leven tot meer maken dan een louter existeren?" Het antwoord daarop is voor iemand als Sartre of Nietzsche natuurlijk simpel: zelf betekenis maken. Maar het is juist dat simpele antwoord dat door Julies anekdotes in vraag wordt gesteld. Kan een vrouw wel kiezen voor het moederschap, wanneer dit haar door de maatschappij wordt opgedrongen? Wanneer schrijft een vrouw haar eigen verhaal en wanneer gaat ze gewoon akkoord met het verhaal dat de maatschappij voor haar heeft geschreven? Vijftig jaar na Simone de Beauvoir is het duidelijk dat vrouwen nog steeds mensen zijn die zoeken naar betekenis en dat die betekenis nog steeds wordt opgedrongen.
Julie wil een evolutie uiteenzetten. Doorheen haar performance, en het leven dat erin beschreven wordt, zou je net als de samenleving soms in de val kunnen trappen te denken dat ze gewoon op zoek is naar liefde. Maar wanneer ze op het einde van het stuk terloops vermeldt nu een gelukkige relatie te hebben, wordt het duidelijk waarnaar ze echt op zoek is. In een climax met spiegels en water leert ze zichzelf te aanvaarden. Ze beseft hoe verloren ze was en kan die verlorenheid nu deels omarmen. Er was geen betere manier om dit te illustreren dan het moment waarop een mogelijks gefrustreerde man een compleet misplaatste opmerking vanuit het publiek riep. Zij kon hem echter vlot op zijn plaats zetten, gevolgd door een luid applaus van het publiek. Het publiek had het duidelijk begrepen.
Reactie toevoegen