Film Fest Gent: Never Rarely Sometimes Always

Een titel die doet fronsen, maar pijnlijk passend klinkt bij het nieuwe drama van Eliza Hittman, en vooral bij de scène waar hij uit voortkomt. Dit hartverscheurende portret van een ongewenst zwangere tiener laat niemand onberoerd.

Wanneer Autumn, een zoekende tiener, ongewenst zwanger wordt in het conservatieve Pennsylvania, trekt ze met haar nicht Skylar naar New York. We zien haar leven door haar eigen ogen: een stil portret van haar zoekende zelf, tegen de achtergrond van een chaotisch gezin met een eerder afwezige moeder en een cynische, afwijzende vader. Deze coming-of-age straalt kilte uit, mede door het troebele hoofd van de zwangere hoofdrolspeelster, waarin we eigenlijk maar weinig inkijk hebben. Het voelt allemaal niet goed aan: haar verwerpende gezin en het ondankbare bijbaantje in de supermarkt – waar overigens nog een, voor deze film typerende, foute en seksueel getinte machtsverhouding speelt. Dan is er nog de ongrijpbare maar toch onvoorwaardelijke band met haar nicht. Autumn leidt haar leven en de haat tegenover het groeiende leven in haar buik, raakt elke kijker.

De conservatieve hulpverleners in haar dorp schilderen abortus af als moord, maar voor Autumn is er geen alternatief. Ze trekt ervoor naar een abortuskliniek in New York waar ze reeds langer zwanger blijkt dan men haar had verteld. De relatie met haar nicht is er eentje van onschatbare waarde, dat wordt snel duidelijk. Ze zeggen elkaar veel met weinig woorden en enkele veelbetekenende blikken. Er is vaak beeld zonder klank, maar het beeld spreekt boekdelen. Skylar blijft bij Autumn, en ook door de vermoeide blik van de eerste, zien we het lijden van de laatste: Autumn, wiens zoektocht naar het beëindigen van ongewenst leven het onderwerp van dit drama uitmaakt, van dit bijzonder portret.

Never, rarely, sometimes, always: het klassieke antwoordformat bij schaalvragen. De finesse van deze unieke filmtitel wordt op confronterende manier duidelijk wanneer Autumn bij de sociaal werker in New York enkele pijnlijke stellingen moet beantwoorden die over al dan niet expliciet seksueel geweld gaan. Misschien gaat de film wel meer daarover dan louter over abortus. De scène die deze titel vertolkt, is misschien wel de mooiste en de pijnlijkste tegelijkertijd. Autumn, de kille en zwijgzame tiener die niet meteen de meeste sympathie van de kijker opslorpt, breekt op het punt waar de hulpverlener pijnlijk de onbeantwoorde vragen blijft herhalen en bijna medogenloos dit klassieke vierdelige antwoordformat aan haar blijft opdringen. Dan hebben we allemaal met Autumn te doen, en breken we zelf ook een klein beetje, binnenin.

De film is een portret van het interne proces van een jonge tiener die abortus ondergaat, en tegen die achtergrond het probleem van seksueel geweld aankaart. Het is een sobere film waarin helse emoties zich ontwikkelen. De thematiek weerspiegelt voor velen een ver-van-ons-bedshow, maar de stille dramatiek die de film uitspuwt, maakt dat we er als kijker middenin staan, weerloos en met gebalde vuisten. 'Never Rarely Sometimes Always' is een film die ontroert en frustreert tegelijk.

Nog geen stemmen

Reactie toevoegen