Stad Gent start binnenkort met acties om te controleren of studenten in echte koten wonen, in plaats van gewone woningen. Ongeveer een kwart van alle studenten zit in die situatie. De maatregel lijkt niet op de steun van de studenten te kunnen rekenen.
De Gentse kotenmarkt is zo krap als een broek net na de feestdagen. Veel meer mensen willen op kot dan er koten zijn. Daarom zoeken veel studenten hun toevlucht in de illegaliteit. Dat klinkt spannender dan het is: het komt erop neer dat heel wat Gentse studenten 'op kot zitten' in een woning die eigenlijk geen kot is. En dat mag niet.
Studenten in de illegaliteit
Tot voor kort werd dit misdrijf door Stad Gent min of meer oogluikend toegelaten, maar daar lijkt nu verandering in te komen. Tot nu toe kwam de arm der wet enkel onverwacht op bezoek op kot als iemand bij hen klacht had ingediend over de woonsituatie van studenten. Daar komt binnenkort verandering in, zo schrijft Het Nieuwsblad.
In hetzelfde artikel legt bevoegde schepen Tine Heyse (Groen) de redenering achter de beslissing uit. "Vaak wonen ze met meerdere studenten samen om de huurprijs te drukken", zegt Heyse. "Zo concurreren ze met gewone gezinnen op de krappe huurmarkt, drijven ze de huurprijzen omhoog omdat ze samen meer kunnen betalen dan een gezin en zetten ze het samenleven onder druk omdat ze een ander levensritme hebben dan de buren. Bovendien weten we dat velen van die studenten daar ook niet gedomicilieerd zijn. Meestal doen ze dat bewust om zo ten laste te kunnen blijven van hun ouders, die het kindergeld niet willen kwijtspelen. Maar dat is illegaal."
Ten minste een kwart van alle Gentse studenten zou in een illegale situatie verblijven
Studenten in zogenaamde reguliere woningen zijn al langer een doorn in het oog van Stad Gent en heel wat Gentenaars. Daarom stelde de stad in april 2022 het actieplan voor studentenhuisvesting voor. Dat moest het aanbod op de kotenmarkt vergroten en zo de druk op de reguliere woningmarkt wegnemen, onder andere door studenten uit gewone woningen te halen en hen de reguliere kotmarkt op te helpen. Het plan leidde echter niet tot een universele hoerastemming onder studenten. De reden daarvoor is eenvoudig: ten minste een kwart van alle Gentse studenten zou volgens een studie uit 2021 in een dergelijke illegale situatie verblijven. Universiteit Gent alleen al telt ongeveer 50.000 studenten, en in 2019 stond de teller van het totale aantal studenten in Gent rond de 63.000.
Woordbreuk?
Op StuGent, het overlegorgaan tussen stad en studenten, gaf Floris Coenders uiting aan die bezorgdheid. Toen was Coenders nog lid van de Gentse Studentenraad (GSR), maar tegenwoordig zetelt hij als studentenvertegenwoordiger in de Raad van Bestuur. Hij vroeg Elke Decruynaere (Groen), de schepen bevoegd voor studenten, om eerst meer huisvesting te realiseren en dan pas de handhaving tegen studenten in reguliere woningen op te voeren. Decruynaere antwoordde toen: "Dit is reeds politiek afgesproken. We gaan de handhaving niet opvoeren vooraleer er voldoende reguliere studentenhuisvesting is."
Tegen die belofte lijkt haar collega Tine Heyse nu dus lijnrecht in te gaan. De Gentse kotencrisis woedt heviger dan ooit tevoren. Veel studenten zochten deze zomer naar een kot en vonden er geen. Heyse sust evenwel meteen: "Dit gebeurt enkel in de straten waar er een nieuw project komt. We doen dat niet in de hele stad, omdat we daar ten eerste de capaciteit niet voor hebben, maar ook omdat we dat niet willen doen. Ik besef natuurlijk dat er een groot tekort is aan studentenhuisvesting."
"Wij doen dit niet om studenten te pesten"
– Schepen Tine Heyse (Groen)
"Voor huisbazen is het ook financieel interessanter om vijf studenten een huis te laten huren dan één gezin", duidt Heyse. "Je kunt dat die studenten niet kwalijk nemen, maar ik neem het wel die huisbazen kwalijk. Op die manier vinden gezinnen in Gent geen betaalbare woningen. Daarom maken wij werk van meer reguliere studentenkoten." Heyse ziet evenwel ook dat er bij elk project rond studentenhuisvesting meteen klachten binnenstromen vanuit de buurt. Ze zegt die klachten deels te snappen: "In buurten waar eigenlijk al heel veel studenten wonen, maar dan in niet-reguliere koten, betekent een blok met reguliere studentenhuisvesting gewoon extra studenten. Ik ben de laatste om te zeggen dat studenten per definitie overlast veroorzaken, maar ze hebben vaak wel een ander levensritme en dat kan tot spanningen leiden. Wij doen dit niet om studenten te pesten."
Illegaal wonende studenten zouden ook niet stante pede op straat gezet worden als de politie hun verblijfplaats ontdekt. "Het zullen de koteigenaars zijn die een proces-verbaal toegestuurd krijgen, niet de studenten. Wij zullen de studenten ook hun jaar laten uitdoen, dan moeten ze voor het volgende academiejaar nieuwe huisvesting vinden. We willen hen ook niet meer stress bezorgen", aldus Heyse. "Bovendien", verduidelijkt de schepen, "begint dit project enkel in de Holstraat. Het zal uiteindelijk maar gaan over een paar straten in heel Gent."
Het risico bestaat dat deze maatregel vooral studenten zal treffen die financieel iets zwakker staan
Enkel uithuiszettingen in de straten waar er nieuwe projecten komen, dus. Het risico bestaat wel dat deze maatregel vooral de studenten zal treffen die financieel iets zwakker staan. Samen illegaal samenwonen is vaak een stuk goedkoper dan een eigen kot huren in een gloednieuw kotencomplex van pakweg kotengigant Upkot. Volgens Heyse staat de stad daar vaak machteloos tegenover: "Het is niet zo eenvoudig om daar als stad op te wegen. Onderwijsinstellingen moeten ook hun verantwoordelijkheid nemen om voor beursstudenten een voldoende ruim betaalbaar aanbod te hebben qua huisvesting. Als stad leggen we op dat er in nieuwe projecten minstens 20% van de kamers keuken en badkamer delen. Ook de bouw van studentenappartementen is expliciet gefaciliteerd in ons bouwreglement. Zo worden er niet alleen luxestudio's gebouwd."
Bezorgdheid
GSR-lid en bestuurder Sociaal Nele Van Hoyweghen spreekt dat tegen: "Je kan voorwaarden hangen aan vergunningen voor koten inzake het percentage basiskamers. Alles wordt te duur in Gent, maar luxekoten zullen de prijs ook opdrijven. Dus net zoals bij reguliere huisvesting moet er volop ingezet worden op een gezonde sociale mix." Bovendien lijkt Stad Gent minder te doen dan die andere grote studentenstad, Leuven: "In Leuven is 75 % van de koten een basiskot van 15 vierkante meter, Gent pleit op dit moment maar voor 20 % basiskoten, weliswaar maar van 12 vierkante meter."
"Er is maar één buurtbewoner nodig om een rechtszaak op te starten en een heel project te blokkeren" – Nele Van Hoyweghen, GSR
De GSR betreurt volgens haar dan ook de beslissing van Stad Gent: "De stad heeft ons wel verzekerd dat het niet om systematische controles over heel de stad heen zou gaan. We hopen dan ook dat deze maatregel enkel toegepast wordt om compromissen te sluiten tussen studenten, buurtbewoners en projectontwikkelaars." De studentenraad noemt de maatregel "spijtig".
"Er kan voor deze studenten geen kamer gegarandeerd worden in de nieuwbouwprojecten", klinkt het nog bij Van Hoyweghen. "Maar aangezien er anders te veel buurtbewoners in opstand zouden komen, hopen we dat er door deze compromismaatregel minder weerstand komt tegen nieuwe studentenhuisvesting in en rond Gent. Er is er maar eentje nodig om een rechtszaak op te starten en een heel project te blokkeren. Ik vrees dat zonder deze maatregel mensen met genoeg geld alle projecten gaan vastzetten met rechtszaken."
"We blijven als studentenraad pleiten voor voldoende betaalbare huisvesting", besluit Van Hoyweghen.
Reactie toevoegen