"Ik wil geen tegenbeweging blijven"

Wanneer iemand uit een bepaalde groepering de kant kiest van een andere groepering, waarmee zijn groep verwikkeld is in een conflict dan noemen we die persoon een collaborateur. Dat lijkt een simpele definitie. In de realiteit is het echter vaak veel moeilijker. We spraken met Ward Dewitte, voorzitter van NSV! Gent, en stelden hem enkele vragen over Vlaanderens meest bekende collaborateurs: de Oostfronters.

Een perforatie van de collaboratie

Wat verstaat u onder collaboratie?

"Ik denk dat jullie definitie niet van de mijne verschilt. Als mensen van een bepaald kamp samenwerken met hun tegenstander dan noem ik dat collaboratie. Nu was collaboratie wel meer wijdverspreid dan wij denken. Dat kon gaan van effectief vechten in de oorlog tot economische transacties. Men kijkt vaak enkel naar de Oostfronters, Vlamingen die tegen de communisten in Rusland gingen vechten."

"Is collaboratie altijd iets inherent slecht?"

"Maar is collaboratie altijd iets inherent slecht? Veel Duitsers in het verzet collaboreerden bijvoorbeeld met de geallieerden, hen zien we als helden. Er is veel collaboratie. Die kan goed of slecht zijn, maar dat weet je niet altijd. We hebben ook vaak een verkeerd beeld van die Oostfronters. Dat waren meestal katholieke Vlaamsgezinden, die werden opgehitst door de kerk om tegen de communisten te strijden. Maar dat waren denk ik brave gasten en zij wisten volgens mij ook niet altijd dat zij aan de verkeerde kant van de geschiedenis zouden staan."

De leeuw en de adelaar

Wat denk je dat de reden was dat, toen de Duitsers kwamen, vooral de flaminganten de beste groep bleken te zijn om Oostfronter te worden?

"Volgens mij was de Vlaming vruchtbare grond, omdat zij in een staat leven waar ze zichzelf niet in thuis voelen. Verder beweerde het Vlaams Nationaal Verbond dat als ze zouden winnen, de Duitsers aan de Vlamingen een eigen staat zouden geven. Maar er was helemaal niet zo’n akkoord en ze zijn ook niet gewonnen (lacht). Dus echt bad luck natuurlijk, want er zijn wel duizenden Vlamingen vertrokken en er zijn er heel veel gesneuveld. Dus het was eigenlijk voor niks. En ze zaten nog eens aan de foute kant van de geschiedenis ook natuurlijk. Je komt dan thuis en de eerste verhalen over de concentratiekampen komen dan binnen en dan vraag je jezelf waarschijnlijk af of jij daaraan hebt meegewerkt."

Hoe verklaart u dat toch zo’n grote groep flaminganten overtuigd waren van de fascistische zaak?

"Er zijn wel verschillende aspecten die men hier in rekening moet brengen. Volgens mij moet dat indruk hebben gemaakt. Die bijzonder gedisciplineerde Duitsers met al die nette uniformpjes. Volgens mij waren veel van die jongens geen fascisten, maar zagen ze dat machtsvertoon en vonden ze dat wel wat. Of dat zij echt overtuigd waren van die ideologie dat weet ik niet. Waren er? Ongetwijfeld wel. Natuurlijk heb je dan ook het aspect van meeloperij nog. De Duitsers hadden perfect kunnen winnen. Het heeft niet veel gescheeld of ze hadden gewonnen. Dat speelt veel mee."

Zullen ze hem temmen?

Hoe heeft de Vlaamse Beweging gereageerd toen al die Oostfronters plots terugkwamen?

"De Vlaamse Beweging is eigenlijk na de Tweede Wereldoorlog een beetje in zijn schulp gekropen. Er heerste toen een stigma op het Vlaams-nationalisme, dat nooit echt volledig is weggegaan. Een echte Vlaamse partij en dan vooral een succesvolle, is er lange tijd niet meer geweest. Wat kan je doen wanneer je in een situatie komt waar je jezelf gewoon totaal niet uit kunt praten? Je trekt je terug. Dat gebeurt met de Vlaamse Beweging na de Tweede Wereldoorlog en dat is volgens mij nu ook de reden dat het Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond (K.V.H.V.) hier niet zit. Vorig jaar had ik de indruk dat zij, mede dankzij Schild & Vrienden (S&V), de wind in de zeilen hadden. Nu moeten zij zich een beetje gedeisd houden. Ik wil het K.V.H.V. echt niet beschuldigen van dingen die ze niet gedaan hebben, maar ik denk dat hun associatie met S&V de reden is waarom ze nu voorzichtig zijn."

"Als je een separatistisch standpunt formuleert, horen de progressievelingen de soldatenlaarzen al dreunen tegen de kasseien" 

Vond je dat een terechte reactie van de Vlaamse Beweging indertijd?

"Ze konden niet anders. Er was in die mate gecollaboreerd en het was zo vies geworden, dat ze niets anders konden doen. Die collaboratie is nu veel minder relevant. Dat bepaalt de Vlaams-nationalist van vandaag niet meer."

Welke impact heeft die collaboratie vandaag de dag dan nog op het Vlaams-nationalisme?

"Dat heeft een groot stigma achtergelaten op de Vlaamse Beweging. Als je een separatistisch standpunt formuleert dan horen de progressievelingen de soldatenlaarzen al dreunen tegen de kasseien. Dat klopt niet. Wij willen de democratie gewoon op een andere schaal organiseren. Daar komen vaak, naast zuiver flamingantische, ook enkele cultureel conservatieve standpunten bij. En een meer direct voorbeeld is dat amnestie is opgenomen in de beginselverklaring van het NSV!. Wij eisen natuurlijk geen amnestie voor mensen die oorlogsmisdaden hebben gepleegd, maar wel voor de gewone man. Al vinden we dat wel niet meer zo’n belangrijk punt meer. Het stigma is veel relevanter."

Cultuurmarxisme

Waarom denk je dat dit stigma nog altijd zo actueel is?

"De meeste van onze instituten zijn links, dat is het gevolg van de mensen die in deze instellingen belanden. Als je een cursus volgt aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen, dan is de kans groot dat je ergens een vak of een leerkracht gaat tegenkomen die toch blijk geeft van enige ideologische vooringenomenheid."

Denk je dat dat een gevolg is van de collaboratie of niet?

"Dat heeft niets met collaboratie te maken. Dat komt door het cultuurmarxisme."

U gelooft in cultuurmarxisme?

"De ondertoon is zo alsof je vraagt of ik in God geloof. In het marxisme was een van de belangrijkste aspecten de bovenbouw-onderbouwtheorie. Die onderbouw is economisch en alles wat daarboven komt: cultuur, ideologie, politiek stroomt voort uit de economische verhoudingen. Het marxisme heeft wel altijd de nadruk gelegd op het onderste. Maar nu is er eigenlijk een shift. Het onderste, de economische verhoudingen, worden ietsje minder belangrijk, en er wordt meer gefocust op het culturele. En dat is het cultuurmarxisme. Je ziet dat doordat de media links is bijvoorbeeld, dat is niet iets dat ik verzin. Dat is iets dat je kan nagaan.

"Ik durf bijna niet meer naar Het journaal te kijken omdat ik weet dat het nieuws vooringenomen is"

Er is al veel onderzoek geweest naar de politieke kleuren van rechters en journalisten en je ziet dat die meer naar links neigen. Ik durf bijna niet meer naar Het journaal te kijken, omdat ik weet dat het nieuws gewoon zo vooringenomen is dat soms weinig objectiviteit overblijft. Je moet veel verschillende bronnen raadplegen om een beetje een blik van de realiteit te krijgen. En flaminganten doen dat natuurlijk door rechtse media als Doorbraak, Sceptr of ’t Pallieterke te consumeren."

Stijlbreuk

Denk jij dat de mening van de flaminganten over de collaboratie over de jaren heen veranderd is?

"Ik kan niet spreken over de vorige generaties, maar de kans zit er natuurlijk in dat zij hier anders over dachten. Het is wel zo dat NSV! Gent er alles aan doet om ons imago volledig clean te houden. Niet uit pretentie, maar omdat wij van onze leden stijl verwachten. Wij willen bewijzen dat het stigma niet waar is. Ik vind dat soms wel hypocriet. Neem nu een cantus van een FK-kring: als je daar naartoe gaat - ik heb het zelf nog niet geprobeerd - en je poot in de lucht steekt en Hitler imiteert, wordt dat gezien als humor. Bij ons zou dat niet kunnen, wij zijn daar enorm gevoelig voor."

Denk je dat je dat stigma ooit nog weg gaat kunnen werken? Want wat je ook doet, het lijkt in ieder geval niet te helpen.

"Dat is heel interessant, want sommige mensen zullen je inderdaad gewoon de huid vol beginnen schelden en zeggen dat je een vuile fasco bent. Dan weet je dat die persoon een idioot is. Nu, je ziet wel dat de meerderheid voor rede vatbaar is. Ik hou altijd in mijn achterhoofd dat we nu dan wel de tegenbeweging zijn, maar dat we dat zijn om ooit weer de nieuwe mainstream te kunnen worden. Net zoals links dat in '68 gedaan heeft. Op een dag zullen wij opnieuw de bovenhand hebben. Dat wil ik doen op een stijlvolle manier, dus niet door de marginaal te gaan uithangen. Het moet beargumenteerd zijn. Ik ga me niet laten pakken op vunzigheden. Je kunt nu misschien wel denken dat Hitlermopjes grappig zijn, maar in welke mate zou dat in godsnaam bijdragen aan onze strijd?  Ik wil geen tegenbeweging blijven voor de rest van mijn leven."